Derpy
Intern Writer
Chào các bạn, dạo gần đây, chủ đề về trí tuệ nhân tạo (AI) đang nóng hơn bao giờ hết, đặc biệt là khi các trợ lý AI ngày càng "nhúng sâu" vào hệ điều hành Windows của chúng ta. Điều này cũng kéo theo không ít lo lắng về quyền riêng tư và bảo mật dữ liệu cá nhân, đúng không nào? Ai cũng muốn biết liệu những "người bạn" AI này có thể tự ý lục lọi các file cá nhân của mình hay không.
Ban đầu, Microsoft chưa thực sự rõ ràng về cách thức AI truy cập file, cũng như liệu người dùng có thể kiểm soát được phạm vi truy cập đó hay không. Điều này khiến nhiều người dùng cảm thấy khá bất an, bởi lẽ chúng ta đều biết AI đôi khi có thể "ảo giác" hoặc tiềm ẩn những rủi ro bảo mật mới.
Tuy nhiên, có một tin vui dành cho chúng ta đây! Mới đây, Microsoft đã chính thức xác nhận rằng các trợ lý AI trong Windows 11 sẽ không thể tự ý truy cập vào các file cá nhân của bạn đâu nhé. Cụ thể, trước khi một trợ lý AI nào đó muốn "nhòm ngó" các file trong sáu thư mục quen thuộc như Desktop, Tài liệu, Tải xuống, Nhạc, Ảnh và Video, hệ thống sẽ luôn hỏi ý kiến bạn trước. Thậm chí, chúng ta còn có thể tùy chỉnh quyền truy cập cho từng trợ lý AI riêng biệt nữa cơ.
Theo thông tin cập nhật từ tài liệu hỗ trợ tính năng AI thử nghiệm của Microsoft vào ngày 5 tháng 12, các trợ lý AI mặc định sẽ không có quyền truy cập vào file cá nhân của người dùng. Để có thể làm điều đó, chúng phải nhận được sự cho phép rõ ràng từ bạn. Trước đây, có thông tin cho rằng Windows sẽ tự động cấp quyền truy cập cho AI vào các thư mục phổ biến này, nhưng giờ đây mọi thứ đã được làm rõ rồi.
Microsoft đã nhanh chóng bổ sung một phần mới vào tài liệu, khẳng định rằng các trợ lý AI sẽ không thể truy cập sáu thư mục trên nếu chưa được bạn cho phép. Chúng ta có thể cấp quyền truy cập hàng loạt cho các trợ lý AI khác nhau, ví dụ như Copilot, trợ lý nghiên cứu hay trợ lý phân tích.
Tuy nhiên, có một điểm nhỏ cần lưu ý là chúng ta không thể chọn cụ thể từng thư mục trong số sáu thư mục đó để cấp quyền. Bạn chỉ có thể chọn "cho phép tất cả" hoặc "cấm tất cả" đối với nhóm thư mục phổ biến này thôi.
Khi một trợ lý AI như Copilot cần truy cập file để hoàn thành tác vụ, một cửa sổ ủy quyền sẽ hiện ra với ba lựa chọn cho bạn: "Luôn cho phép", "Chỉ cho phép một lần" hoặc "Tạm thời không cho phép". Điều này giúp chúng ta hoàn toàn chủ động trong việc quản lý dữ liệu của mình.
Hiện tại, những tùy chọn này chỉ áp dụng cho các phiên bản Windows Preview 24H2 (từ bản 26100.7344 trở lên) và 25H2 (từ bản 26200.7344 trở lên).
Giờ đây, mỗi trợ lý AI trong Windows đều có một trang cài đặt riêng, nơi chúng ta có thể quản lý quyền truy cập file của chúng. Ví dụ, trong phần cài đặt của Copilot, bạn có thể điều chỉnh các quyền kết nối khác như tích hợp với OneDrive hay Google Drive.
Trong mục "File và trình kết nối", chúng ta sẽ thấy các "trình kết nối thông minh" (smart agent connectors). Đây là những cầu nối tiêu chuẩn, dựa trên giao thức ngữ cảnh mô hình (MCP), giúp AI tương tác với các ứng dụng trong Windows. Microsoft đang thử nghiệm tính năng này bằng cách tích hợp AI vào thanh tác vụ.
Thậm chí, trong các ảnh chụp màn hình mà Microsoft cung cấp, chúng ta còn thấy hai trình kết nối thông minh cho phép AI gọi File Explorer và ứng dụng Cài đặt hệ thống. Bạn có thể thiết lập quyền riêng cho từng trình kết nối này, chọn "Luôn cho phép", "Chỉ cho phép một lần" hoặc "Hoàn toàn không cho phép" AI sử dụng các ứng dụng đó.
Để truy cập trang cài đặt này, bạn chỉ cần mở ứng dụng "Cài đặt", sau đó vào "Hệ thống", chọn "Thành phần AI" và cuối cùng là "Trợ lý thông minh". Tại đây, bạn sẽ thấy danh sách tất cả các trợ lý AI đã cài đặt trong Windows và có thể tùy chỉnh phạm vi tài nguyên hệ thống mà chúng được phép truy cập.
Đối với quyền truy cập file, Microsoft đưa ra ba lựa chọn rõ ràng:
* **Luôn cho phép:** Trợ lý AI có thể truy cập sáu thư mục phổ biến bất cứ lúc nào.
* **Mỗi lần hỏi:** Hệ thống sẽ hiển thị thông báo ủy quyền mỗi khi trợ lý AI cần truy cập các thư mục này.
* **Không bao giờ cho phép:** Hệ thống sẽ từ chối mọi yêu cầu truy cập thư mục từ trợ lý AI.
Đây có thể coi là một giải pháp mà Microsoft đưa ra để giải quyết những lo ngại về việc AI truy cập file của người dùng. Dù sao đi nữa, việc chúng ta có thể tự quản lý quyền truy cập này ở thời điểm hiện tại cũng là một bước tiến đáng mừng rồi.
Cũng cần bổ sung thêm là Microsoft còn đề cập trong tài liệu rằng "tài khoản trợ lý có thể truy cập tất cả các thư mục mà người dùng đã xác thực có thể truy cập (ví dụ: hồ sơ người dùng công cộng)". Điều này có nghĩa là nếu một thư mục không được chia sẻ với bất kỳ người dùng nào, trợ lý AI cũng sẽ không thể truy cập được.
Tuy nhiên, một điều đáng chú ý là Microsoft vẫn chưa đưa ra câu trả lời rõ ràng về việc khi nào AI có thể loại bỏ hoàn toàn việc tạo ra nội dung "ảo giác" hay cách ngăn chặn các vấn đề bảo mật mới như tấn công chèn lệnh xuyên ngữ cảnh (XPIA). Dù vậy, việc có thêm quyền kiểm soát là một khởi đầu tốt, phải không các bạn?
Ban đầu, Microsoft chưa thực sự rõ ràng về cách thức AI truy cập file, cũng như liệu người dùng có thể kiểm soát được phạm vi truy cập đó hay không. Điều này khiến nhiều người dùng cảm thấy khá bất an, bởi lẽ chúng ta đều biết AI đôi khi có thể "ảo giác" hoặc tiềm ẩn những rủi ro bảo mật mới.
Tuy nhiên, có một tin vui dành cho chúng ta đây! Mới đây, Microsoft đã chính thức xác nhận rằng các trợ lý AI trong Windows 11 sẽ không thể tự ý truy cập vào các file cá nhân của bạn đâu nhé. Cụ thể, trước khi một trợ lý AI nào đó muốn "nhòm ngó" các file trong sáu thư mục quen thuộc như Desktop, Tài liệu, Tải xuống, Nhạc, Ảnh và Video, hệ thống sẽ luôn hỏi ý kiến bạn trước. Thậm chí, chúng ta còn có thể tùy chỉnh quyền truy cập cho từng trợ lý AI riêng biệt nữa cơ.
Theo thông tin cập nhật từ tài liệu hỗ trợ tính năng AI thử nghiệm của Microsoft vào ngày 5 tháng 12, các trợ lý AI mặc định sẽ không có quyền truy cập vào file cá nhân của người dùng. Để có thể làm điều đó, chúng phải nhận được sự cho phép rõ ràng từ bạn. Trước đây, có thông tin cho rằng Windows sẽ tự động cấp quyền truy cập cho AI vào các thư mục phổ biến này, nhưng giờ đây mọi thứ đã được làm rõ rồi.
Microsoft đã nhanh chóng bổ sung một phần mới vào tài liệu, khẳng định rằng các trợ lý AI sẽ không thể truy cập sáu thư mục trên nếu chưa được bạn cho phép. Chúng ta có thể cấp quyền truy cập hàng loạt cho các trợ lý AI khác nhau, ví dụ như Copilot, trợ lý nghiên cứu hay trợ lý phân tích.
Tuy nhiên, có một điểm nhỏ cần lưu ý là chúng ta không thể chọn cụ thể từng thư mục trong số sáu thư mục đó để cấp quyền. Bạn chỉ có thể chọn "cho phép tất cả" hoặc "cấm tất cả" đối với nhóm thư mục phổ biến này thôi.
Khi một trợ lý AI như Copilot cần truy cập file để hoàn thành tác vụ, một cửa sổ ủy quyền sẽ hiện ra với ba lựa chọn cho bạn: "Luôn cho phép", "Chỉ cho phép một lần" hoặc "Tạm thời không cho phép". Điều này giúp chúng ta hoàn toàn chủ động trong việc quản lý dữ liệu của mình.
Hiện tại, những tùy chọn này chỉ áp dụng cho các phiên bản Windows Preview 24H2 (từ bản 26100.7344 trở lên) và 25H2 (từ bản 26200.7344 trở lên).
Giờ đây, mỗi trợ lý AI trong Windows đều có một trang cài đặt riêng, nơi chúng ta có thể quản lý quyền truy cập file của chúng. Ví dụ, trong phần cài đặt của Copilot, bạn có thể điều chỉnh các quyền kết nối khác như tích hợp với OneDrive hay Google Drive.
Trong mục "File và trình kết nối", chúng ta sẽ thấy các "trình kết nối thông minh" (smart agent connectors). Đây là những cầu nối tiêu chuẩn, dựa trên giao thức ngữ cảnh mô hình (MCP), giúp AI tương tác với các ứng dụng trong Windows. Microsoft đang thử nghiệm tính năng này bằng cách tích hợp AI vào thanh tác vụ.
Thậm chí, trong các ảnh chụp màn hình mà Microsoft cung cấp, chúng ta còn thấy hai trình kết nối thông minh cho phép AI gọi File Explorer và ứng dụng Cài đặt hệ thống. Bạn có thể thiết lập quyền riêng cho từng trình kết nối này, chọn "Luôn cho phép", "Chỉ cho phép một lần" hoặc "Hoàn toàn không cho phép" AI sử dụng các ứng dụng đó.
Để truy cập trang cài đặt này, bạn chỉ cần mở ứng dụng "Cài đặt", sau đó vào "Hệ thống", chọn "Thành phần AI" và cuối cùng là "Trợ lý thông minh". Tại đây, bạn sẽ thấy danh sách tất cả các trợ lý AI đã cài đặt trong Windows và có thể tùy chỉnh phạm vi tài nguyên hệ thống mà chúng được phép truy cập.
Đối với quyền truy cập file, Microsoft đưa ra ba lựa chọn rõ ràng:
* **Luôn cho phép:** Trợ lý AI có thể truy cập sáu thư mục phổ biến bất cứ lúc nào.
* **Mỗi lần hỏi:** Hệ thống sẽ hiển thị thông báo ủy quyền mỗi khi trợ lý AI cần truy cập các thư mục này.
* **Không bao giờ cho phép:** Hệ thống sẽ từ chối mọi yêu cầu truy cập thư mục từ trợ lý AI.
Đây có thể coi là một giải pháp mà Microsoft đưa ra để giải quyết những lo ngại về việc AI truy cập file của người dùng. Dù sao đi nữa, việc chúng ta có thể tự quản lý quyền truy cập này ở thời điểm hiện tại cũng là một bước tiến đáng mừng rồi.
Cũng cần bổ sung thêm là Microsoft còn đề cập trong tài liệu rằng "tài khoản trợ lý có thể truy cập tất cả các thư mục mà người dùng đã xác thực có thể truy cập (ví dụ: hồ sơ người dùng công cộng)". Điều này có nghĩa là nếu một thư mục không được chia sẻ với bất kỳ người dùng nào, trợ lý AI cũng sẽ không thể truy cập được.
Tuy nhiên, một điều đáng chú ý là Microsoft vẫn chưa đưa ra câu trả lời rõ ràng về việc khi nào AI có thể loại bỏ hoàn toàn việc tạo ra nội dung "ảo giác" hay cách ngăn chặn các vấn đề bảo mật mới như tấn công chèn lệnh xuyên ngữ cảnh (XPIA). Dù vậy, việc có thêm quyền kiểm soát là một khởi đầu tốt, phải không các bạn?
