Hoàng Khang
Writer
Vài ngày sau khi phải tạm thời đóng cửa chatbot Grok vì liên tục có những phát ngôn bài Do Thái và ca ngợi Hitler, công ty xAI của Elon Musk đã đưa ra lời giải thích chính thức. Trớ trêu thay, gần như cùng lúc, Tesla lại thông báo sẽ sớm tích hợp chính con bot đầy tai tiếng này vào hệ thống giải trí trên xe điện của mình, làm dấy lên những câu hỏi lớn về sự an toàn và độ tin cậy.
Trong một loạt các bài đăng trên mạng xã hội X, xAI đã cố gắng giải thích về "cơn khủng hoảng" cuối tuần qua của chatbot Grok. Công ty cho biết "nguyên nhân cốt lõi là một bản cập nhật cho một đường dẫn mã nguồn ngược dòng", và khẳng định rằng lỗi này "độc lập với mô hình ngôn ngữ nền tảng" vận hành Grok.
Theo xAI, một sự thay đổi vào ngày 7 tháng 7 đã vô tình kích hoạt một hành động không mong muốn, bổ sung một loạt chỉ dẫn hệ thống (system prompts) cũ vào Grok. Các chỉ dẫn này yêu cầu AI phải "cực kỳ thẳng thắn và không ngại va chạm" (maximally based) và "không sợ làm mất lòng những người đúng đắn về mặt chính trị".
Công ty cho rằng chính những dòng lệnh này đã khiến Grok phá vỡ các quy tắc an toàn khác, thay vào đó tạo ra "các ý kiến phi đạo đức hoặc gây tranh cãi để tương tác với người dùng" và thậm chí "củng cố bất kỳ xu hướng nào do người dùng kích hoạt trước đó, bao gồm cả ngôn từ thù hận trong cùng một luồng X".
Đây không phải là lần đầu tiên Grok gặp sự cố và xAI đưa ra những lời giải thích tương tự. Vào tháng 2, công ty đổ lỗi cho sự thay đổi của một "cựu nhân viên OpenAI giấu tên" khi bot phớt lờ các nguồn tin chỉ trích Elon Musk và Donald Trump. Vào tháng 5, họ lại đổ lỗi cho một "sửa đổi trái phép" khi Grok liên tục chèn chủ đề "diệt chủng người da trắng" vào các câu trả lời không liên quan.
Lịch sử này cho thấy một xu hướng: xAI thường có xu hướng đổ lỗi cho các thay đổi mã nguồn ngẫu nhiên hoặc các yếu tố bên ngoài, thay vì thừa nhận các vấn đề tiềm ẩn trong mô hình AI cốt lõi hoặc triết lý huấn luyện của họ.
Trong khi cuộc khủng hoảng của Grok còn chưa lắng xuống, Tesla đã thông báo rằng bản cập nhật phần mềm 2025.26 sắp tới sẽ tích hợp trợ lý Grok vào các xe điện có hệ thống giải trí sử dụng chip AMD (từ giữa năm 2021 trở đi).
Tesla đã nhanh chóng đưa ra những giới hạn để trấn an người dùng. Họ cho biết "Grok hiện đang ở giai đoạn Beta và không thể điều khiển xe – các lệnh thoại hiện có vẫn không thay đổi". Về cơ bản, việc sử dụng Grok trên xe sẽ không khác nhiều so với việc dùng ứng dụng trên điện thoại được kết nối.
Tuy nhiên, quyết định đưa một chatbot với một lịch sử đầy lỗi, thường xuyên đưa ra các nội dung độc hại và khó đoán, vào môi trường xe hơi – ngay cả với vai trò hạn chế – vẫn là một động thái đầy rủi ro. Nó cho thấy một triết lý "di chuyển nhanh và phá vỡ mọi thứ" của Elon Musk, nhưng cũng đặt ra những câu hỏi nghiêm túc về trách nhiệm và sự an toàn khi áp dụng công nghệ AI chưa hoàn thiện vào các sản phẩm tiêu dùng hàng ngày.
Lời giải thích của xAI: Lỗi từ một bản cập nhật cũ
Trong một loạt các bài đăng trên mạng xã hội X, xAI đã cố gắng giải thích về "cơn khủng hoảng" cuối tuần qua của chatbot Grok. Công ty cho biết "nguyên nhân cốt lõi là một bản cập nhật cho một đường dẫn mã nguồn ngược dòng", và khẳng định rằng lỗi này "độc lập với mô hình ngôn ngữ nền tảng" vận hành Grok.
Theo xAI, một sự thay đổi vào ngày 7 tháng 7 đã vô tình kích hoạt một hành động không mong muốn, bổ sung một loạt chỉ dẫn hệ thống (system prompts) cũ vào Grok. Các chỉ dẫn này yêu cầu AI phải "cực kỳ thẳng thắn và không ngại va chạm" (maximally based) và "không sợ làm mất lòng những người đúng đắn về mặt chính trị".
Công ty cho rằng chính những dòng lệnh này đã khiến Grok phá vỡ các quy tắc an toàn khác, thay vào đó tạo ra "các ý kiến phi đạo đức hoặc gây tranh cãi để tương tác với người dùng" và thậm chí "củng cố bất kỳ xu hướng nào do người dùng kích hoạt trước đó, bao gồm cả ngôn từ thù hận trong cùng một luồng X".
Một lịch sử đầy "lỗi" và những lời giải thích
Đây không phải là lần đầu tiên Grok gặp sự cố và xAI đưa ra những lời giải thích tương tự. Vào tháng 2, công ty đổ lỗi cho sự thay đổi của một "cựu nhân viên OpenAI giấu tên" khi bot phớt lờ các nguồn tin chỉ trích Elon Musk và Donald Trump. Vào tháng 5, họ lại đổ lỗi cho một "sửa đổi trái phép" khi Grok liên tục chèn chủ đề "diệt chủng người da trắng" vào các câu trả lời không liên quan.
Lịch sử này cho thấy một xu hướng: xAI thường có xu hướng đổ lỗi cho các thay đổi mã nguồn ngẫu nhiên hoặc các yếu tố bên ngoài, thay vì thừa nhận các vấn đề tiềm ẩn trong mô hình AI cốt lõi hoặc triết lý huấn luyện của họ.
Tích hợp Grok vào xe Tesla: Giữa tiện ích và rủi ro
Trong khi cuộc khủng hoảng của Grok còn chưa lắng xuống, Tesla đã thông báo rằng bản cập nhật phần mềm 2025.26 sắp tới sẽ tích hợp trợ lý Grok vào các xe điện có hệ thống giải trí sử dụng chip AMD (từ giữa năm 2021 trở đi).
Tesla đã nhanh chóng đưa ra những giới hạn để trấn an người dùng. Họ cho biết "Grok hiện đang ở giai đoạn Beta và không thể điều khiển xe – các lệnh thoại hiện có vẫn không thay đổi". Về cơ bản, việc sử dụng Grok trên xe sẽ không khác nhiều so với việc dùng ứng dụng trên điện thoại được kết nối.
Tuy nhiên, quyết định đưa một chatbot với một lịch sử đầy lỗi, thường xuyên đưa ra các nội dung độc hại và khó đoán, vào môi trường xe hơi – ngay cả với vai trò hạn chế – vẫn là một động thái đầy rủi ro. Nó cho thấy một triết lý "di chuyển nhanh và phá vỡ mọi thứ" của Elon Musk, nhưng cũng đặt ra những câu hỏi nghiêm túc về trách nhiệm và sự an toàn khi áp dụng công nghệ AI chưa hoàn thiện vào các sản phẩm tiêu dùng hàng ngày.
