Thế Việt
Writer
Nhờ sự bùng nổ của các công cụ Trí tuệ Nhân tạo, từ trẻ em đến những người không chuyên về công nghệ đều có thể xây dựng phần mềm theo ý muốn. Tuy nhiên, phương pháp "viết code theo cảm tính" này cũng đi kèm những hạn chế và tranh cãi.
Khi AI biến ý tưởng thành phần mềm trong nháy mắt
Đối với Fay Robinett, cô con gái 8 tuổi của CEO Cloudflare Ricky Robinett, việc tạo ra các ứng dụng bằng Trí tuệ Nhân tạo (AI) đã trở thành một thói quen thú vị ngoài giờ học. Cô bé đã tự tay xây dựng nhiều sản phẩm phần mềm ấn tượng chỉ bằng cách sử dụng các công cụ AI, mà không cần đến kiến thức lập trình sâu rộng. Đây là một minh chứng sống động cho một xu hướng mới nổi trong làng công nghệ: Vibe Coding – viết code theo cảm tính, nơi rào cản kỹ thuật gần như được xóa bỏ.
Dù còn nhỏ tuổi, Fay Robinett đã có một "bộ sưu tập" thành tích đáng nể. Thông qua công cụ AI Cursor, cô bé đã tạo ra một chatbot mô phỏng tính cách của chính mình và một chatbot khác có thể nói chuyện y hệt nhân vật Harry Potter. Gần đây nhất, cô bé còn tự lập trình một mô hình mô phỏng công viên giải trí bằng công cụ Claude Code của Anthropic. "Cháu cũng tạo ứng dụng liệt kê danh sách việc cần làm trong ngày, chẳng hạn buổi sáng cần đánh răng và đi vệ sinh. Khi hoàn thành nhiệm vụ, cháu được điểm," Robinett chia sẻ với NBC News. Số điểm này thậm chí còn được cô bé "quy đổi" thành những phần thưởng từ bố, như được hướng dẫn lập trình thêm hoặc một chuyến đi đến hòn đảo yêu thích.
Không chỉ trẻ em, những người trưởng thành không chuyên về công nghệ cũng đang tận dụng sức mạnh của AI. Rishab Jain, một sinh viên chuyên ngành khoa học thần kinh tại Đại học Harvard, đã tự xây dựng một phần mềm theo dõi công việc bằng bộ công cụ phát triển ứng dụng tự động Replit. Đặc biệt hơn, do theo một tôn giáo cổ ít phổ biến, anh đã tạo ra một chương trình dịch các văn bản cổ của đạo này sang tiếng Anh, giúp những người truyền đạo ở nước ngoài không hiểu ngôn ngữ cổ có thể tiếp cận được kinh sách. "Giờ đây, ứng dụng có thể được tạo ra chỉ bằng vài câu lệnh và được cá nhân hóa trong khoảng một giờ. Thực sự hấp dẫn," Jain nói.
Điểm chung của Fay Robinett hay Rishab Jain là họ không có nhiều kiến thức chuyên sâu về lập trình nhưng vẫn có thể tạo ra các ứng dụng theo mong muốn của mình – một điều tưởng chừng rất khó thực hiện chỉ vài năm trước đây. Nhờ AI, quy trình phát triển phần mềm giờ đây có thể được rút gọn chỉ còn ba bước cơ bản: ý tưởng – câu lệnh (prompt) – phần mềm.
"Vibe Coding" là gì và ai đã đặt tên cho nó?
Cách thức sáng tạo phần mềm này được gọi là Vibe Coding, tức là viết code theo "cảm tính" hoặc "trực giác", không quá chú trọng vào cấu trúc chặt chẽ hay các chi tiết kỹ thuật phức tạp, cũng không quá bận tâm đến sự toàn vẹn hay gọn gàng của mã nguồn, miễn là sản phẩm cuối cùng có thể hoạt động được theo ý muốn. Những nhà phát triển theo trường phái này thường sử dụng ngôn ngữ lập trình đơn giản và chủ yếu dựa vào các công cụ AI bên ngoài để tối ưu hóa và hoàn thiện sản phẩm.
Việc ra lệnh cho AI tạo ra phần mềm đã có từ trước, nhưng khái niệm "Vibe Coding" mới thực sự xuất hiện và trở nên phổ biến vào đầu năm nay (2025). Andrej Karpathy, một trong những nhà đồng sáng lập của OpenAI, được công nhận là người đã đặt ra thuật ngữ này. Ông mô tả Vibe Coding là cách viết code mà người dùng gần như "quên đi sự tồn tại của code" và chỉ tập trung vào kết quả mong muốn.
"Tôi yêu cầu AI làm những điều ngớ ngẩn vì tôi quá lười, nhưng kết quả nhận được lại vượt xa mong đợi," Karpathy viết trên X (trước đây là Twitter) vào tháng 2. "Khi thấy thông báo lỗi, tôi chỉ cần sao chép, dán vào công cụ AI để hỏi mà không cần phải làm gì thêm. Thường thì lỗi sẽ được khắc phục ngay sau đó."
Sức hút và những hạn chế của Vibe Coding
Các nền tảng AI hỗ trợ tạo code bằng câu lệnh như Cursor Composer, GitHub Copilot hay Replit Agent đang giúp việc triển khai ứng dụng trên cả nền tảng web lẫn di động trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết, theo 404Media. Chúng thậm chí còn giúp nhiều người kiếm được hàng chục nghìn USD mỗi tháng nếu họ có những ý tưởng độc đáo và biết cách "ra lệnh" cho AI. Số liệu cho thấy sự phổ biến ngày càng tăng của các công cụ này: Cursor Composer có 40.000 người dùng trả phí tính đến tháng 8/2024, GitHub Copilot có 1,3 triệu người dùng, còn Replit Agent ghi nhận hơn 30 triệu lượt truy cập website tính đến đầu tháng 3.
Bà Nadia Ben Brahim Maazaoui, người từng là quản lý khách sạn và sau đó chuyển sang dùng AI để tạo phần mềm về thiền định và chatbot cho trẻ em, chia sẻ với NBC News: "Các công cụ AI đang trở nên rất bình dân. Bạn có thể tạo ra phần mềm mà không cần bất kỳ kiến thức nền tảng kỹ thuật nào."
Tuy nhiên, dù các công cụ AI ngày càng được nâng cấp và giúp việc phát triển phần mềm dễ tiếp cận hơn, chúng cũng có những hạn chế nhất định về khả năng. Điểm dễ nhận thấy nhất là sản phẩm đầu ra thường chứa nhiều lỗi, khiến người dùng phải tự mình sửa mã hoặc tiếp tục đưa ra các câu lệnh mới với hy vọng "điều tốt nhất sẽ xuất hiện."
Ông Garry Tan, CEO kiêm Chủ tịch của Y Combinator – một trong những vườn ươm khởi nghiệp nổi tiếng nhất tại Thung lũng Silicon – cho biết trong chương trình Lightcone Podcast rằng việc gỡ lỗi (debug) sẽ rất khó khăn nếu AI thực hiện sai ngay từ đầu. Simon Willison, một nhà phát triển phần mềm và nhà nghiên cứu AI độc lập, đánh giá Vibe Coding là "một cách thú vị để thử nghiệm một ý tưởng và chứng minh xem nó có khả thi hay không", nhưng ông cũng nhấn mạnh rằng người dùng vẫn cần phải hiểu về code ở một mức độ nhất định.
"Đến một lúc nào đó, việc hiểu ít nhất một số đoạn code là rất quan trọng, bởi vì mã do AI tạo ra có thể bị lỗi, bị hiểu lầm và thậm chí là bịa đặt," Willison nói với Ars Technica. Ông cho rằng Vibe Coding hiện tại phù hợp hơn với các cá nhân và các dự án riêng lẻ. Còn trong môi trường doanh nghiệp chuyên nghiệp, nơi đòi hỏi sự ổn định, bảo mật và khả năng bảo trì cao, công cụ này gần như chưa thể áp dụng một cách rộng rãi.
Xu hướng Vibe Coding cho thấy một tương lai nơi việc tạo ra phần mềm không còn là đặc quyền của riêng giới lập trình viên, nhưng đồng thời cũng đặt ra những yêu cầu mới về kỹ năng kiểm tra, gỡ lỗi và hiểu biết cơ bản về cách AI hoạt động.
#vibecoding
Khi AI biến ý tưởng thành phần mềm trong nháy mắt
Đối với Fay Robinett, cô con gái 8 tuổi của CEO Cloudflare Ricky Robinett, việc tạo ra các ứng dụng bằng Trí tuệ Nhân tạo (AI) đã trở thành một thói quen thú vị ngoài giờ học. Cô bé đã tự tay xây dựng nhiều sản phẩm phần mềm ấn tượng chỉ bằng cách sử dụng các công cụ AI, mà không cần đến kiến thức lập trình sâu rộng. Đây là một minh chứng sống động cho một xu hướng mới nổi trong làng công nghệ: Vibe Coding – viết code theo cảm tính, nơi rào cản kỹ thuật gần như được xóa bỏ.
Dù còn nhỏ tuổi, Fay Robinett đã có một "bộ sưu tập" thành tích đáng nể. Thông qua công cụ AI Cursor, cô bé đã tạo ra một chatbot mô phỏng tính cách của chính mình và một chatbot khác có thể nói chuyện y hệt nhân vật Harry Potter. Gần đây nhất, cô bé còn tự lập trình một mô hình mô phỏng công viên giải trí bằng công cụ Claude Code của Anthropic. "Cháu cũng tạo ứng dụng liệt kê danh sách việc cần làm trong ngày, chẳng hạn buổi sáng cần đánh răng và đi vệ sinh. Khi hoàn thành nhiệm vụ, cháu được điểm," Robinett chia sẻ với NBC News. Số điểm này thậm chí còn được cô bé "quy đổi" thành những phần thưởng từ bố, như được hướng dẫn lập trình thêm hoặc một chuyến đi đến hòn đảo yêu thích.
Không chỉ trẻ em, những người trưởng thành không chuyên về công nghệ cũng đang tận dụng sức mạnh của AI. Rishab Jain, một sinh viên chuyên ngành khoa học thần kinh tại Đại học Harvard, đã tự xây dựng một phần mềm theo dõi công việc bằng bộ công cụ phát triển ứng dụng tự động Replit. Đặc biệt hơn, do theo một tôn giáo cổ ít phổ biến, anh đã tạo ra một chương trình dịch các văn bản cổ của đạo này sang tiếng Anh, giúp những người truyền đạo ở nước ngoài không hiểu ngôn ngữ cổ có thể tiếp cận được kinh sách. "Giờ đây, ứng dụng có thể được tạo ra chỉ bằng vài câu lệnh và được cá nhân hóa trong khoảng một giờ. Thực sự hấp dẫn," Jain nói.
Điểm chung của Fay Robinett hay Rishab Jain là họ không có nhiều kiến thức chuyên sâu về lập trình nhưng vẫn có thể tạo ra các ứng dụng theo mong muốn của mình – một điều tưởng chừng rất khó thực hiện chỉ vài năm trước đây. Nhờ AI, quy trình phát triển phần mềm giờ đây có thể được rút gọn chỉ còn ba bước cơ bản: ý tưởng – câu lệnh (prompt) – phần mềm.
"Vibe Coding" là gì và ai đã đặt tên cho nó?
Cách thức sáng tạo phần mềm này được gọi là Vibe Coding, tức là viết code theo "cảm tính" hoặc "trực giác", không quá chú trọng vào cấu trúc chặt chẽ hay các chi tiết kỹ thuật phức tạp, cũng không quá bận tâm đến sự toàn vẹn hay gọn gàng của mã nguồn, miễn là sản phẩm cuối cùng có thể hoạt động được theo ý muốn. Những nhà phát triển theo trường phái này thường sử dụng ngôn ngữ lập trình đơn giản và chủ yếu dựa vào các công cụ AI bên ngoài để tối ưu hóa và hoàn thiện sản phẩm.
"Tôi yêu cầu AI làm những điều ngớ ngẩn vì tôi quá lười, nhưng kết quả nhận được lại vượt xa mong đợi," Karpathy viết trên X (trước đây là Twitter) vào tháng 2. "Khi thấy thông báo lỗi, tôi chỉ cần sao chép, dán vào công cụ AI để hỏi mà không cần phải làm gì thêm. Thường thì lỗi sẽ được khắc phục ngay sau đó."
Sức hút và những hạn chế của Vibe Coding
Các nền tảng AI hỗ trợ tạo code bằng câu lệnh như Cursor Composer, GitHub Copilot hay Replit Agent đang giúp việc triển khai ứng dụng trên cả nền tảng web lẫn di động trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết, theo 404Media. Chúng thậm chí còn giúp nhiều người kiếm được hàng chục nghìn USD mỗi tháng nếu họ có những ý tưởng độc đáo và biết cách "ra lệnh" cho AI. Số liệu cho thấy sự phổ biến ngày càng tăng của các công cụ này: Cursor Composer có 40.000 người dùng trả phí tính đến tháng 8/2024, GitHub Copilot có 1,3 triệu người dùng, còn Replit Agent ghi nhận hơn 30 triệu lượt truy cập website tính đến đầu tháng 3.
Bà Nadia Ben Brahim Maazaoui, người từng là quản lý khách sạn và sau đó chuyển sang dùng AI để tạo phần mềm về thiền định và chatbot cho trẻ em, chia sẻ với NBC News: "Các công cụ AI đang trở nên rất bình dân. Bạn có thể tạo ra phần mềm mà không cần bất kỳ kiến thức nền tảng kỹ thuật nào."
Tuy nhiên, dù các công cụ AI ngày càng được nâng cấp và giúp việc phát triển phần mềm dễ tiếp cận hơn, chúng cũng có những hạn chế nhất định về khả năng. Điểm dễ nhận thấy nhất là sản phẩm đầu ra thường chứa nhiều lỗi, khiến người dùng phải tự mình sửa mã hoặc tiếp tục đưa ra các câu lệnh mới với hy vọng "điều tốt nhất sẽ xuất hiện."
Ông Garry Tan, CEO kiêm Chủ tịch của Y Combinator – một trong những vườn ươm khởi nghiệp nổi tiếng nhất tại Thung lũng Silicon – cho biết trong chương trình Lightcone Podcast rằng việc gỡ lỗi (debug) sẽ rất khó khăn nếu AI thực hiện sai ngay từ đầu. Simon Willison, một nhà phát triển phần mềm và nhà nghiên cứu AI độc lập, đánh giá Vibe Coding là "một cách thú vị để thử nghiệm một ý tưởng và chứng minh xem nó có khả thi hay không", nhưng ông cũng nhấn mạnh rằng người dùng vẫn cần phải hiểu về code ở một mức độ nhất định.
"Đến một lúc nào đó, việc hiểu ít nhất một số đoạn code là rất quan trọng, bởi vì mã do AI tạo ra có thể bị lỗi, bị hiểu lầm và thậm chí là bịa đặt," Willison nói với Ars Technica. Ông cho rằng Vibe Coding hiện tại phù hợp hơn với các cá nhân và các dự án riêng lẻ. Còn trong môi trường doanh nghiệp chuyên nghiệp, nơi đòi hỏi sự ổn định, bảo mật và khả năng bảo trì cao, công cụ này gần như chưa thể áp dụng một cách rộng rãi.
Xu hướng Vibe Coding cho thấy một tương lai nơi việc tạo ra phần mềm không còn là đặc quyền của riêng giới lập trình viên, nhưng đồng thời cũng đặt ra những yêu cầu mới về kỹ năng kiểm tra, gỡ lỗi và hiểu biết cơ bản về cách AI hoạt động.
#vibecoding
