Tại sao USS Gerald R. Ford vẫn là tàu sân bay bá đạo nhất thế giới?

[Bui Nhat Minh]

Vào mùa hè năm 2021, Hải quân Hoa Kỳ đã làm một việc tưởng như điên rồ: kích nổ 40.000 pound thuốc nổ TNT ngay sát tàu sân bay mới nhất của họ USS Gerald R. Ford. Nhưng đó không phải là hành động phá hoại, mà là một thử nghiệm cực kỳ nghiêm ngặt để kiểm tra khả năng sống sót của con tàu nếu gặp phải tấn công thực sự.

Sự thay đổi từ Nimitz sang Ford​

Trong hơn 80 năm qua, Mỹ luôn dẫn đầu thế giới về sức mạnh hải quân, đặc biệt là với đội tàu sân bay hùng hậu. Hiện nay, Hải quân Hoa Kỳ có 11 tàu sân bay với hơn 400 máy bay và khoảng 55.000 thủy thủ. Trong số này, phần lớn là tàu lớp Nimitz, được thiết kế từ thập niên 1960–1990. Tuy nhiên, sau nhiều thập kỷ phục vụ, lớp Nimitz đã trở nên lỗi thời, đặc biệt là về mặt công nghệ và năng lượng.


Năm 2008, Hải quân Mỹ chính thức đặt hàng lớp tàu sân bay mới: lớp Gerald R. Ford. Chiếc đầu tiên, USS Gerald R. Ford (CVN-78), được thiết kế không chỉ để thay thế Nimitz, mà còn phục vụ đến tận cuối thế kỷ 21, thậm chí sang thế kỷ 22 nhờ khả năng nâng cấp linh hoạt.

Những điểm nâng cấp vượt trội
Mặc dù có kích thước tương đương lớp Nimitz (dài hơn 330 mét, rộng hơn 76 mét), USS Ford nhẹ hơn khoảng 4.000 tấn nhờ hệ thống tự động hóa cao và lò phản ứng hạt nhân thế hệ mới, giúp giảm 20% nhân lực vận hành.

Điểm cải tiến đáng chú ý nhất là hệ thống phóng máy bay điện từ EMALS, thay thế máy phóng hơi nước cồng kềnh. EMALS cho phép phóng máy bay nhanh hơn, nhẹ nhàng hơn, và tương thích với cả máy bay không người lái. Kết hợp với đó là hệ thống hãm mới AAG giúp hạ cánh mượt mà hơn.

Về phòng thủ, tàu được trang bị radar AN/SPY-3 hiện đại, có khả năng phát hiện tên lửa hành trình bay thấp; cùng hệ thống thang nâng vũ khí mới giúp vận chuyển đạn dược nhanh hơn từ hầm tàu lên sàn bay.

Phi đội bay đáng gờm​

Vũ khí mạnh nhất của một tàu sân bay không nằm ở chính con tàu, mà là ở phi đội bay đi kèm. USS Ford mang theo hơn 70 máy bay các loại, trong đó chủ lực là các tiêm kích F/A-18E/F Super Hornet và F-35C Lightning II.


Super Hornet có thể mang đến 9 tên lửa không đối không cùng lúc, bao gồm AIM-9X Sidewinder và AIM-120 AMRAAM. Thậm chí, Hải quân Mỹ còn gọi phiên bản trang bị đủ 9 tên lửa là “Murder Hornet” “Ong sát thủ”.


Gần đây, Mỹ cũng thử nghiệm hai loại tên lửa mới là AIM-260 và AIM-174B, có thể tấn công mục tiêu từ khoảng cách trên 200 dặm gấp đôi so với AMRAAM, giúp tiêm kích Mỹ có khả năng đánh chặn từ xa vượt trội hơn cả máy bay Trung Quốc hay Nga.


Ngoài khả năng không chiến, Super Hornet còn có thể tấn công tàu chiến bằng tên lửa chống hạm AGM-84 Harpoon và AGM-158C hiện đại sử dụng AI. Họ cũng có thể triển khai bom thông minh, mìn biển, tên lửa hành trình... để đối phó với các mục tiêu trên bộ và dưới nước.

Cỗ máy chiến tranh đa nhiệm nhất thế giới​

Đi kèm với các tiêm kích là các máy bay tác chiến điện tử EA-18G Growler, radar bay E-2D Advanced Hawkeye, trực thăng săn ngầm MH-60 Seahawk và máy bay vận tải CMV-22B Osprey. Đây là hệ thống bay đa nhiệm cho phép USS Ford thực hiện đủ loại nhiệm vụ: từ tấn công, phòng thủ, săn ngầm, cứu hộ, vận tải, cho đến hỗ trợ nhân đạo.


Tất cả sức mạnh đó được gói gọn trong một con tàu. Dù được hộ tống bởi các tàu chiến khác, tàu sân bay vẫn là mục tiêu của những vũ khí nguy hiểm như tên lửa hành trình, tên lửa siêu thanh hay đạn đạo. Nhưng bài kiểm tra va chạm năm 2021 cho thấy: USS Ford có thể chịu được một vụ nổ lớn mà vẫn sẵn sàng chiến đấu điều mà ít có cỗ máy nào trên thế giới làm được. (popularmechanics)