Việc Apple có thể mở bán iPhone 17 tại Việt Nam cùng ngày với các thị trường nhóm 1 cho thấy vị thế ngày càng tăng của thị trường trong nước. Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa với việc Apple Store vật lý sẽ sớm xuất hiện, bởi quyền lợi thực tế của người dùng không hoàn toàn phụ thuộc vào một cửa hàng biểu tượng.
iPhone 17 về sớm và câu chuyện Apple Store
Thông tin từ các đại lý đối tác của Apple tại Việt Nam gần đây cho biết, thế hệ iPhone 17 nhiều khả năng sẽ được bán chính hãng cùng ngày với các thị trường nhóm 1 như Mỹ, Singapore. Đây là một bước tiến dài và là một tin cực vui cho người dùng trong nước, có thể chấm dứt hoàn toàn cảnh phải xếp hàng mua máy xách tay ở nước ngoài.
Sự kiện này cũng một lần nữa làm dấy lên câu hỏi mà người dùng Việt đã trông đợi trong nhiều năm: Khi nào Apple sẽ khai trương cửa hàng Apple Store vật lý đầu tiên tại Việt Nam? Dù một cửa hàng Apple Store mang ý nghĩa biểu tượng lớn cho sự hiện diện và cam kết của "Táo khuyết" tại một quốc gia, nhưng thực tế cho thấy, quyền lợi của người dùng không hoàn toàn phụ thuộc vào một cửa hàng như vậy.
Apple Store không đồng nghĩa với việc được ưu tiên giao hàng sớm
Nhiều người dùng lầm tưởng rằng một thị trường phải có Apple Store vật lý thì mới được ưu tiên bán sớm iPhone. Ngược lại, việc có cửa hàng chính thức cũng không đảm bảo rằng thị trường đó sẽ được giao điện thoại mới cùng ngày với các thị trường hàng đầu trên khắp thế giới.
Ví dụ điển hình là Hàn Quốc: Đất nước này có đến 6 cửa hàng Apple Store đang hoạt động, nhưng với dòng iPhone 15 ra mắt vào ngày 12/9/2023, người dùng Hàn Quốc đã phải chờ đợi hơn một tháng, đến tận ngày 13/10/2023 mới chính thức nhận được máy.
Ví dụ khác là đợt mở bán iPhone 16: Hiện tại, chỉ có 17 quốc gia trên thế giới có Apple Store vật lý. Tuy nhiên, trong đợt mở bán đầu tiên, Apple đã phân phối iPhone 16 đến tận 58 quốc gia trong danh sách.
Như vậy, có thể thấy rõ rằng việc có một cửa hàng Apple Store vật lý không phải là yếu tố quyết định duy nhất đến việc một quốc gia có được phân phối iPhone sớm hay không.
Làm thế nào Apple phân hạng thị trường?
Việc Apple dùng các yếu tố nào để phân hạng và điều chỉnh chính sách ở từng quốc gia vẫn luôn là một "bí mật" kinh doanh.
Tờ The Scoop của Hàn Quốc cho rằng chính sách phân phối của "Táo khuyết" xoay quanh 3 yếu tố hoạt động độc lập với nhau, bao gồm giá bán, thời gian mở bán và sự hiện diện của cửa hàng.
Vào năm 2019, một cựu quản lý cấp cao của Apple Việt Nam từng cho rằng, việc thị trường trong nước bị áp đảo bởi hàng xách tay trong nhiều năm đã khiến doanh số chính hãng không được ghi nhận đúng thực tế, dẫn đến việc Việt Nam bị hãng "ngó lơ" trong các đợt mở bán sớm.
Trong khi đó, hãng thông tấn Yonhap News của Hàn Quốc lại nhận định rằng ngành di động Hàn Quốc bị thống trị bởi Samsung, khiến "Táo khuyết" không có lý do để ưu tiên phân phối iPhone sớm tại đây.
Ông Đ.M., chủ một chuỗi kinh doanh di động lớn tại Hà Nội, nhận định: "Sau nhiều năm thâm nhập và phát triển, có vẻ như Apple đã nhận ra rằng người dùng Việt Nam có kỳ vọng và sức mua rất lớn đối với việc sở hữu iPhone sớm, bất chấp việc có cửa hàng chính thức của hãng tại đây hay không."
Việt Nam chưa có Apple Store trong tương lai gần?
Một báo cáo từ Bloomberg vào năm 2023 đã tiết lộ về kế hoạch xây dựng và sửa chữa khoảng 50 cửa hàng Apple Store trên toàn cầu của "Táo khuyết" cho đến năm 2027. Tuy nhiên, điều đáng chú ý là danh sách này không hề nhắc đến Việt Nam. Các địa điểm được đề cập trong báo cáo tại Hàn Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ hay Malaysia hiện đều đã và đang được triển khai một cách chính xác.
Những cửa hàng bán lẻ trực tiếp của Apple nổi tiếng với việc tạo ra doanh thu trên mỗi mét vuông cao kỷ lục. Tuy nhiên, Bloomberg cũng cho rằng chúng mang ý nghĩa biểu tượng nhiều hơn là kỳ vọng về doanh số bán hàng thực tế. Phần lớn doanh thu chính của hãng vẫn đến từ các đối tác phân phối lớn hoặc các kênh bán hàng trực tuyến.
"Những điểm bán lẻ vật lý này chủ yếu đóng vai trò quan trọng khi khách hàng đến nhận máy trong các đợt phát hành sản phẩm mới và là nơi Apple tổ chức các lớp hướng dẫn sử dụng thiết bị (Today at Apple)," phóng viên Mark Gurman của Bloomberg nhận định.
Người dùng Việt vẫn có trải nghiệm tốt mà không cần Apple Store
Tại Việt Nam, Apple đã ra mắt cửa hàng trực tuyến chính thức (Apple Store Online) từ năm 2023. Tuy nhiên, đây không phải là kênh mua sắm được người dùng trong nước quan tâm nhiều nhất. Doanh thu chính của hãng tại Việt Nam vẫn đến từ các nhà bán lẻ ủy quyền lớn như Thế Giới Di Động, FPT Shop hoặc các kênh thương mại điện tử như Shopee, Lazada. Nguyên nhân là do giá bán tại các đại lý này thường rẻ hơn từ 10-20% so với mức giá niêm yết trên website của hãng và thường xuyên có các chương trình khuyến mãi, thay đổi linh hoạt theo sức mua của thị trường. Lợi thế của Apple Store Online chủ yếu nằm ở việc cung cấp những mẫu máy có cấu hình cao (customized) thường không có sẵn ở các cửa hàng bên ngoài, cùng với trải nghiệm mua sắm và chính sách đổi trả theo đúng chuẩn quốc tế của Apple.
Như vậy, có thể thấy rằng, ngay cả khi không có một cửa hàng Apple Store vật lý, khách hàng tại Việt Nam vẫn có cơ hội mua được iPhone sớm với mức giá tốt và chính sách hậu mãi đảm bảo. Những yếu tố này mới chính là những điều ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm của người dùng, thay vì chỉ là một cửa hàng mang tính biểu tượng.
Ở Việt Nam hiện nay, nhiều chuỗi cửa hàng mono store (cửa hàng chuyên bán sản phẩm của một thương hiệu) như TopZone, F.Studio hay ShopDunk cũng đã được xây dựng và vận hành dựa trên những quy chuẩn nghiêm ngặt của Apple. Các cửa hàng này đã tái hiện được một phần chất lượng dịch vụ và không gian trải nghiệm của một Apple Store thực thụ, và cũng thường xuyên mở các lớp hướng dẫn sử dụng các thiết bị của "Táo khuyết" cho người dùng.
iPhone 17 về sớm và câu chuyện Apple Store
Thông tin từ các đại lý đối tác của Apple tại Việt Nam gần đây cho biết, thế hệ iPhone 17 nhiều khả năng sẽ được bán chính hãng cùng ngày với các thị trường nhóm 1 như Mỹ, Singapore. Đây là một bước tiến dài và là một tin cực vui cho người dùng trong nước, có thể chấm dứt hoàn toàn cảnh phải xếp hàng mua máy xách tay ở nước ngoài.
Sự kiện này cũng một lần nữa làm dấy lên câu hỏi mà người dùng Việt đã trông đợi trong nhiều năm: Khi nào Apple sẽ khai trương cửa hàng Apple Store vật lý đầu tiên tại Việt Nam? Dù một cửa hàng Apple Store mang ý nghĩa biểu tượng lớn cho sự hiện diện và cam kết của "Táo khuyết" tại một quốc gia, nhưng thực tế cho thấy, quyền lợi của người dùng không hoàn toàn phụ thuộc vào một cửa hàng như vậy.
Apple Store không đồng nghĩa với việc được ưu tiên giao hàng sớm
Nhiều người dùng lầm tưởng rằng một thị trường phải có Apple Store vật lý thì mới được ưu tiên bán sớm iPhone. Ngược lại, việc có cửa hàng chính thức cũng không đảm bảo rằng thị trường đó sẽ được giao điện thoại mới cùng ngày với các thị trường hàng đầu trên khắp thế giới.
Ví dụ điển hình là Hàn Quốc: Đất nước này có đến 6 cửa hàng Apple Store đang hoạt động, nhưng với dòng iPhone 15 ra mắt vào ngày 12/9/2023, người dùng Hàn Quốc đã phải chờ đợi hơn một tháng, đến tận ngày 13/10/2023 mới chính thức nhận được máy.
Ví dụ khác là đợt mở bán iPhone 16: Hiện tại, chỉ có 17 quốc gia trên thế giới có Apple Store vật lý. Tuy nhiên, trong đợt mở bán đầu tiên, Apple đã phân phối iPhone 16 đến tận 58 quốc gia trong danh sách.
Như vậy, có thể thấy rõ rằng việc có một cửa hàng Apple Store vật lý không phải là yếu tố quyết định duy nhất đến việc một quốc gia có được phân phối iPhone sớm hay không.
Làm thế nào Apple phân hạng thị trường?
Việc Apple dùng các yếu tố nào để phân hạng và điều chỉnh chính sách ở từng quốc gia vẫn luôn là một "bí mật" kinh doanh.
Tờ The Scoop của Hàn Quốc cho rằng chính sách phân phối của "Táo khuyết" xoay quanh 3 yếu tố hoạt động độc lập với nhau, bao gồm giá bán, thời gian mở bán và sự hiện diện của cửa hàng.
Vào năm 2019, một cựu quản lý cấp cao của Apple Việt Nam từng cho rằng, việc thị trường trong nước bị áp đảo bởi hàng xách tay trong nhiều năm đã khiến doanh số chính hãng không được ghi nhận đúng thực tế, dẫn đến việc Việt Nam bị hãng "ngó lơ" trong các đợt mở bán sớm.
Trong khi đó, hãng thông tấn Yonhap News của Hàn Quốc lại nhận định rằng ngành di động Hàn Quốc bị thống trị bởi Samsung, khiến "Táo khuyết" không có lý do để ưu tiên phân phối iPhone sớm tại đây.
Ông Đ.M., chủ một chuỗi kinh doanh di động lớn tại Hà Nội, nhận định: "Sau nhiều năm thâm nhập và phát triển, có vẻ như Apple đã nhận ra rằng người dùng Việt Nam có kỳ vọng và sức mua rất lớn đối với việc sở hữu iPhone sớm, bất chấp việc có cửa hàng chính thức của hãng tại đây hay không."
Việt Nam chưa có Apple Store trong tương lai gần?
Một báo cáo từ Bloomberg vào năm 2023 đã tiết lộ về kế hoạch xây dựng và sửa chữa khoảng 50 cửa hàng Apple Store trên toàn cầu của "Táo khuyết" cho đến năm 2027. Tuy nhiên, điều đáng chú ý là danh sách này không hề nhắc đến Việt Nam. Các địa điểm được đề cập trong báo cáo tại Hàn Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ hay Malaysia hiện đều đã và đang được triển khai một cách chính xác.
Những cửa hàng bán lẻ trực tiếp của Apple nổi tiếng với việc tạo ra doanh thu trên mỗi mét vuông cao kỷ lục. Tuy nhiên, Bloomberg cũng cho rằng chúng mang ý nghĩa biểu tượng nhiều hơn là kỳ vọng về doanh số bán hàng thực tế. Phần lớn doanh thu chính của hãng vẫn đến từ các đối tác phân phối lớn hoặc các kênh bán hàng trực tuyến.
"Những điểm bán lẻ vật lý này chủ yếu đóng vai trò quan trọng khi khách hàng đến nhận máy trong các đợt phát hành sản phẩm mới và là nơi Apple tổ chức các lớp hướng dẫn sử dụng thiết bị (Today at Apple)," phóng viên Mark Gurman của Bloomberg nhận định.
Người dùng Việt vẫn có trải nghiệm tốt mà không cần Apple Store
Tại Việt Nam, Apple đã ra mắt cửa hàng trực tuyến chính thức (Apple Store Online) từ năm 2023. Tuy nhiên, đây không phải là kênh mua sắm được người dùng trong nước quan tâm nhiều nhất. Doanh thu chính của hãng tại Việt Nam vẫn đến từ các nhà bán lẻ ủy quyền lớn như Thế Giới Di Động, FPT Shop hoặc các kênh thương mại điện tử như Shopee, Lazada. Nguyên nhân là do giá bán tại các đại lý này thường rẻ hơn từ 10-20% so với mức giá niêm yết trên website của hãng và thường xuyên có các chương trình khuyến mãi, thay đổi linh hoạt theo sức mua của thị trường. Lợi thế của Apple Store Online chủ yếu nằm ở việc cung cấp những mẫu máy có cấu hình cao (customized) thường không có sẵn ở các cửa hàng bên ngoài, cùng với trải nghiệm mua sắm và chính sách đổi trả theo đúng chuẩn quốc tế của Apple.
Như vậy, có thể thấy rằng, ngay cả khi không có một cửa hàng Apple Store vật lý, khách hàng tại Việt Nam vẫn có cơ hội mua được iPhone sớm với mức giá tốt và chính sách hậu mãi đảm bảo. Những yếu tố này mới chính là những điều ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm của người dùng, thay vì chỉ là một cửa hàng mang tính biểu tượng.
Ở Việt Nam hiện nay, nhiều chuỗi cửa hàng mono store (cửa hàng chuyên bán sản phẩm của một thương hiệu) như TopZone, F.Studio hay ShopDunk cũng đã được xây dựng và vận hành dựa trên những quy chuẩn nghiêm ngặt của Apple. Các cửa hàng này đã tái hiện được một phần chất lượng dịch vụ và không gian trải nghiệm của một Apple Store thực thụ, và cũng thường xuyên mở các lớp hướng dẫn sử dụng các thiết bị của "Táo khuyết" cho người dùng.
