Trường đại học Trung Quốc có nhiều bằng sáng chế AI hơn cả Harvard và MIT

myle.vnreview
Mỹ Lệ
Phản hồi: 0
Đại học Thanh Hoa đã đào tạo ra những sinh viên khoa học và kỹ thuật hàng đầu Trung Quốc trong nhiều thập kỷ. Giờ đây, trường này đang đi đầu trong cuộc cách mạng AI.

1763513280635.png

Vào một buổi chiều se lạnh ở Bắc Kinh, khuôn viên trường Đại học Thanh Hoa rộn ràng với hoạt động của những sinh viên hàng đầu cả nước về khoa học và kỹ thuật. Sân cầu lông gần cổng phía đông của trường vang vọng tiếng hò reo và la hét. Trong một khu mới khang trang, nơi đặt Phòng thí nghiệm Não bộ và Trí tuệ, công việc diễn ra lặng lẽ hơn nhưng không kém phần quyết tâm. Các nhà nghiên cứu, giữa những tấm bảng trắng dày đặc các phương trình và mùi sơn mới nồng nặc, cố gắng giải mã hoạt động bên trong của tâm trí con người.

Đại học Thanh Hoa đang rất sôi động những ngày này. Mặc dù trường từ lâu đã là học viện khoa học và công nghệ hàng đầu quốc gia nhưng đây là một năm đột phá đối với Trung Quốc. Thành công của DeepSeek, công ty khởi nghiệp về trí tuệ nhân tạo đã gây chấn động ngành công nghệ với mô hình ngôn ngữ lớn đầy sáng tạo, đã mang lại cho những tài năng trẻ này niềm tin mới mẻ rằng họ có cơ hội cạnh tranh - hoặc thậm chí đánh bại - những người giỏi nhất thế giới. Cho đến nay, các sinh viên tốt nghiệp của trường Đại học Thanh Hoa đã thành lập ít nhất bốn công ty khởi nghiệp AI hàng đầu cả nước.

"DeepSeek đã chứng minh rằng một đội Trung Quốc có thể dẫn đầu trong cuộc đua mô hình ngôn ngữ lớn (LLM)", Yuyang Zhang, 26 tuổi, đang theo học Tiến sĩ về sinh học điện toán tại Đại học Thanh Hoa, chia sẻ.

Khát vọng đang dâng trào trong khuôn viên rộng gần 500 hecta của trường, nơi sinh viên trên những chiếc xe đạp màu tím đặc trưng của Thanh Hoa lướt qua những tòa nhà lịch sử thời nhà Thanh và những quán cà phê sang trọng. Trường đã chứng minh được sức mạnh trí tuệ của mình trong nhiều năm, dẫn đầu bảng xếp hạng toàn cầu của US News & World Report về các lĩnh vực như kỹ thuật, trí tuệ nhân tạo, khoa học máy tính và kỹ thuật hóa học.

Điều khác biệt bây giờ là cơ hội biến thành tựu trí tuệ thành vàng bạc và vinh quang. Chính phủ Trung Quốc đã kêu gọi khu vực tư nhân hỗ trợ phát triển các công nghệ quan trọng, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo. Đồng thời, chính phủ Trung Quốc cũng đưa ra nhiều hỗ trợ cho việc phát triển công nghệ quan trọng qua các khoản giảm thuế, trợ cấp và chính sách hỗ trợ. Những nhà sáng lập như Liang Wenfeng của DeepSeek không chỉ có thể huy động hàng triệu đô la vốn đầu tư mạo hiểm và xây dựng doanh nghiệp, mà hình ảnh của họ còn được đăng tải trên các phương tiện truyền thông nhà nước.

Trong tất cả những điều này, Đại học Thanh Hoa đang tạo ra một tác động vô cùng to lớn. Không chỉ là những cựu sinh viên đã thành lập các công ty khởi nghiệp, sinh viên tốt nghiệp của trường còn đóng vai trò chủ chốt trong lĩnh vực AI tại các công ty công nghệ lớn, bao gồm Alibaba và ByteDance. Trong các phòng thí nghiệm của Đại học Thanh Hoa, các nhà nghiên cứu đã phát triển một chip AI có tên là Accel để cạnh tranh với chip của công ty hàng đầu Nvidia, một công cụ khám phá thuốc có tên là DrugCLIP và một giao thức đào tạo được gọi là Absolute Zero Reasoner cho phép các mô hình AI tự học mà không cần bất kỳ dữ liệu nào do con người cung cấp.

1763513299551.png


Các giáo sư và sinh viên của trường đang âm thầm tích lũy một lượng lớn tài sản trí tuệ. Theo thống kê gần đây nhất, Đại học Thanh Hoa đã có nhiều bài báo nghiên cứu về AI trong số 100 bài được trích dẫn nhiều nhất, nhiều hơn bất kỳ trường nào khác, và họ nhận được nhiều bằng sáng chế mỗi năm hơn cả MIT, Stanford, Princeton và Harvard cộng lại. Theo dịch vụ phân tích dữ liệu LexisNexis, Đại học Thanh Hoa đã thu thập được 4.986 bằng sáng chế về AI và học máy từ năm 2005 đến cuối năm 2024, bao gồm hơn 900 bằng sáng chế vào năm ngoái. Nhìn chung, Trung Quốc hiện chiếm hơn một nửa số nhóm bằng sáng chế đang hoạt động trên toàn cầu trong lĩnh vực AI.

"Đây là một bước chuyển mình đáng kinh ngạc về đổi mới sáng tạo trong vòng chưa đầy một thập kỷ, và nó phản ánh nỗ lực đồng bộ của Trung Quốc để trở thành một siêu cường AI", Marco Richter, giám đốc cấp cao về Phân tích và Chiến lược Sở hữu Trí tuệ của LexisNexis tại Bonn, cho biết.

Trường đại học này là nền tảng cho một chiến lược giáo dục toàn quốc, bắt đầu từ bậc tiểu học, nơi AI hiện được dạy song song với toán và ngôn ngữ. Nỗ lực này tạo ra một lực lượng lao động am hiểu công nghệ rộng lớn hơn nhiều so với Mỹ: Trung Quốc đã đào tạo 3,57 triệu sinh viên tốt nghiệp ngành khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học (STEM) vào năm 2020, so với 820.000 sinh viên tại Mỹ, theo Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế có trụ sở tại Washington, DC. Tờ Nhân dân Nhật báo, cơ quan ngôn luận của nhà nước Trung Quốc, năm ngoái cho biết số lượng sinh viên tốt nghiệp ngành STEM hàng năm đã đạt 5 triệu.

Hệ thống giáo dục Trung Quốc từ lâu đã bị kìm hãm bởi việc tập trung vào ghi nhớ và kiểm tra chuẩn hóa, kiểu học thuộc lòng kìm hãm tư duy phản biện. Nhưng Đại học Thanh Hoa là một ví dụ cho thấy điều này đang thay đổi như thế nào. Một trong những giáo sư huyền thoại của trường là Andrew Chi-Chih Yao, người duy nhất của đất nước giành giải thưởng Turing, đã trở về giảng dạy tại Trung Quốc sau nhiều năm làm việc tại Princeton, Stanford và MIT. Ông đã thành lập một chương trình khoa học máy tính sáng tạo - lớp học Yao - nổi tiếng với phương pháp giảng dạy nghiêm ngặt và liên ngành. Phòng thí nghiệm Não bộ và Trí thông minh được xây dựng dựa trên truyền thống đó bằng cách khám phá sự giao thoa của các lĩnh vực như khoa học thần kinh tính toán, kỹ thuật và khoa học máy tính.

Công ty khởi nghiệp AI Sapient là kết quả của phương pháp tiếp cận liên ngành này. Chính tại phòng thí nghiệm Não bộ vào năm 2023, hai sinh viên đại học, Guan Wang và William Chen, đã bắt đầu phác thảo những nét chính của một hệ thống AI lấy cảm hứng từ tư duy phân tầng của não bộ. Những thí nghiệm ban đầu của họ đã phát triển thành Mô hình Lý luận Phân cấp của Sapient (HRM), mô phỏng quá trình xử lý của não bộ — lập kế hoạch chậm rãi, có phương pháp kết hợp với phản xạ phản xạ trong tích tắc. Mô hình này đã vượt trội hơn các mô hình lớn hơn từ OpenAI và Anthropic về các tiêu chuẩn lý luận và các câu đố Sudoku phức tạp.

Wang và Chen, hiện đều 24 tuổi, coi công trình của họ là một con đường thay thế cho trí tuệ nhân tạo tổng quát, trái ngược với các mô hình ngôn ngữ lớn hiện đang phổ biến ở Thung lũng Silicon. Chiến lược của họ là xây dựng một AI đa năng có khả năng thành thạo bất kỳ nhiệm vụ nào ở cấp độ con người hoặc siêu phàm.

"Chúng tôi có một con đường kỹ thuật độc đáo để đạt được AGI", Chen nói trong một cuộc phỏng vấn tại văn phòng nơi anh làm việc trong khuôn viên trường. "Chúng tôi muốn xây dựng một kiến trúc mô hình AI tốt hơn gấp 10 lần so với các mô hình hiện có."

Chen, tốt nghiệp trung học ở Michigan, đã được nhận vào Đại học Carnegie Mellon và Đại học Georgia Tech, nhưng đã chọn Thanh Hoa vì nguồn gốc gia đình anh ở đất nước này và cơ hội biến nghiên cứu của mình thành một doanh nghiệp. "Đó là một con đường khác thường đối với một học sinh trung học Mỹ", anh nói.

Rocky Xia là người dẫn dắt vườn ươm khởi nghiệp của Đại học Thanh Hoa, giúp anh trở thành người dẫn dắt sinh viên biến ý tưởng thành các công ty khởi nghiệp. Anh đã dẫn một phóng viên đến tham quan phòng thí nghiệm X-Lab của Đại học Thanh Hoa để giới thiệu cách trường hỗ trợ những người muốn khởi nghiệp. Những tấm áp phích bắt mắt quảng cáo các hội thảo, bài giảng và trại huấn luyện. Một tấm áp phích có hình Đường Kiệt, đồng sáng lập của một công ty khởi nghiệp đang rất được ưa chuộng có tên là Z.ai (trước đây là Zhipu.ai), người đã lấy bằng Tiến sĩ tại Đại học Thanh Hoa và hiện là giáo sư khoa học máy tính tại đây. Một tấm áp phích khác có hình Vương Hưng Tinh, người đã thành lập công ty robot hàng đầu đất nước, Unitree. Xia, người điều hành một cuộc thi tương tự như Shark Tank dành cho các doanh nhân tại trường đại học có tên là Cúp Tổng thống, cho biết phòng thí nghiệm X-Lab đã ươm mầm khoảng 900 công ty khởi nghiệp kể từ khi thành lập vào năm 2013. "AI đang được chú trọng rất nhiều", anh nói.

Jun Liu, cựu giáo sư tại Harvard, đã trở về Trung Quốc trong năm nay để thành lập Khoa Thống kê và Khoa học Dữ liệu mới tại Đại học Thanh Hoa, và đang tích cực tuyển dụng từ các trường đại học hàng đầu Mỹ. Ông sinh ra trong khuôn viên trường đại học với cha mẹ là giảng viên, và hiện đang sống ngay bên ngoài cổng phía Nam.

“AI và học máy đang nhận được rất nhiều sự quan tâm trong chính phủ, ngành công nghiệp và giới học thuật”, Jun Liu chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn tại văn phòng mới của mình. “Sức hút nhân tài AI đến từ nguồn vốn và sự hỗ trợ của chính phủ Trung Quốc cho nghiên cứu khoa học, bao gồm cả AI và các lĩnh vực liên quan.”

Đại học Thanh Hoa đang tích hợp AI trên toàn trường. AI và các mô hình ngôn ngữ lớn hiện đang được tích hợp vào nghiên cứu hàng ngày của nhiều ngành. Các cuộc thi xây dựng các tác nhân AI chuyên biệt cho từng lĩnh vực, vốn trước đây chỉ dành cho giới tinh hoa khoa học máy tính, giờ đây đã trở nên phổ biến. Vào tháng 9, Đại học Thanh Hoa đã ra mắt một nền tảng điện toán AI mới, cung cấp cho tất cả sinh viên trong trường quyền truy cập được trợ cấp để họ có thể thử nghiệm các mô hình mới. “Mọi sinh viên, bất kể chuyên ngành nào, đều có thể nhận được tín chỉ điện toán miễn phí để sử dụng cho bất kỳ nghiên cứu nào”, Zhang nói.

1763513322791.png


Mỹ vẫn nắm giữ những bằng sáng chế AI có ảnh hưởng nhất và những mô hình hiệu suất cao nhất. Ví dụ, Harvard và MIT luôn xếp hạng cao hơn Đại học Thanh Hoa về ảnh hưởng của các bằng sáng chế của họ. Các tổ chức của Mỹ cũng tạo ra nhiều mô hình AI đáng chú ý hơn Trung Quốc — 40 so với 15 vào năm 2024, theo Báo cáo Chỉ số AI của Stanford — mặc dù các tổ chức Trung Quốc đang thu hẹp khoảng cách trong một số tiêu chuẩn hiệu suất nhất định.

Mỹ có thể gặp khó khăn trong việc giữ vững vị trí quốc gia hàng đầu về các nhà nghiên cứu AI. Tỷ lệ các nhà nghiên cứu AI ưu tú nhất thế giới của Trung Quốc — top 2% — đã tăng từ 10% vào năm 2019 lên 26% vào năm 2022, trong khi tỷ lệ của Mỹ giảm từ 35% xuống 28%, theo Quỹ Công nghệ Thông tin & Đổi mới, một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Washington.

Zhang, nhà sinh học điện toán, cho rằng sinh viên tốt nghiệp Đại học Thanh Hoa ngày nay có xu hướng ở lại Trung Quốc nhiều hơn.

"Hầu hết các bạn cùng lớp của tôi sẽ ở lại Trung Quốc", Zhang nói. "Tôi thấy Thanh Hoa đang ở trạng thái sôi động nhất hiện nay."

Nguồn: Bloomberg​
 


Đăng nhập một lần thảo luận tẹt ga
Thành viên mới đăng
http://textlink.linktop.vn/?adslk=aHR0cHM6Ly93d3cudm5yZXZpZXcudm4vdGhyZWFkcy90cnVvbmctZGFpLWhvYy10cnVuZy1xdW9jLWNvLW5oaWV1LWJhbmctc2FuZy1jaGUtYWktaG9uLWNhLWhhcnZhcmQtdmEtbWl0Ljc0MDc0Lw==
Top