Trào lưu AI độc hại, biến phụ nữ da đen thành "bigfoot" đang lan truyền trên Tiktok và Instagram

[Thế Việt]

Các công cụ tạo video bằng trí tuệ nhân tạo (AI) như Veo 3 của Google đang bị lợi dụng để tạo ra và lan truyền hàng loạt video mang tính phân biệt chủng tộc, miêu tả phụ nữ Da đen như những sinh vật "Bigfoot". Trào lưu độc hại này đang thu hút hàng triệu lượt xem, làm dấy lên những lo ngại sâu sắc về sự thất bại của các công ty công nghệ trong việc kiểm soát các công cụ AI và nền tảng của họ.

Từ trào lưu vô hại đến công cụ miệt thị chủng tộc​

Khi Google Veo 3 ra mắt vào tháng 5, nó đã gây ấn tượng với khả năng tạo ra các video siêu thực. Một trong những trào lưu ban đầu là các video vlog của nhân vật Bigfoot, thậm chí còn được chính Google sử dụng trong quảng cáo. Tuy nhiên, một số nhà sáng tạo nội dung đã nhanh chóng biến trào lưu có vẻ vô hại này thành một công cụ để hạ thấp và miệt thị phụ nữ Da đen.

Các video này, được mệnh danh là "bigfoot baddies", thường mô tả các sinh vật lai giữa người và vượn, được thêm vào các đặc điểm lố bịch như móng tay acrylic hay tóc giả màu hồng. Các nhân vật này nói tiếng Anh bản ngữ của người Mỹ gốc Phi (AAVE) theo một cách biếm họa, thường mặc khăn trùm đầu và có hành vi hung hăng. Một số clip còn chứa nội dung thô tục, như một nhân vật ám chỉ việc cất một chai rượu trong bộ phận sinh dục của mình.

Hiện tượng này đang lan truyền với tốc độ chóng mặt. Một tài khoản Instagram chuyên đăng các clip này đã có 5 video với hơn một triệu lượt xem chỉ sau chưa đầy một tháng hoạt động. Các tài khoản sao chép trên cả Instagram và TikTok cũng đang đăng lại hoặc tạo ra các video tương tự, thu hút hàng triệu lượt xem và hàng triệu lượt thích.

Ảnh chụp màn hình trào lưu AI độc hại “Bigfoot Baddies” đang lan truyền trên Tiktok​

"Tiền lệ lịch sử" và sự thất bại của các hàng rào bảo vệ​

Các chuyên gia cho rằng trào lưu này không chỉ đáng lo ngại mà còn cực kỳ nguy hiểm vì nó dựa trên những định kiến phân biệt chủng tộc có từ lâu đời. "Có một tiền lệ lịch sử đằng sau lý do tại sao điều này lại mang tính xúc phạm. Trong những ngày đầu của chế độ nô lệ, người Da đen đã bị phóng đại quá mức trong các hình minh họa để nhấn mạnh các đặc điểm nguyên thủy," bà Nicol Turner Lee, giám đốc tại Viện Brookings, giải thích.

Sự trỗi dậy của những video này cũng cho thấy một thất bại cố hữu của các công cụ trí tuệ nhân tạo (AI). "Một trong những vấn đề của AI tạo sinh là các nhà sáng tạo công cụ AI không thể hình dung hết tất cả những cách mà mọi người có thể đối xử tệ bạc với nhau," giáo sư Meredith Broussard của Đại học New York nhận định. "Vì vậy, họ không thể dựng lên đủ số lượng hàng rào bảo vệ. Đây chính xác là vấn đề mà chúng ta đã thấy trên các nền tảng mạng xã hội."

Khi thuật toán khuếch đại nội dung độc hại và kiếm tiền từ sự căm ghét​

Vấn đề càng trở nên trầm trọng hơn khi các thuật toán của mạng xã hội dường như đang tích cực khuếch đại những nội dung độc hại này. Theo thử nghiệm của tạp chí WIRED, sau khi xem một vài video "bigfoot baddie", trang đề xuất của Instagram ngay lập tức tràn ngập các video phân biệt chủng tộc khác. Bà Nicol Turner Lee kết luận: "AI không chỉ giúp thao túng hình ảnh dễ dàng hơn, mà chính hệ sinh thái của thuật toán cũng giúp việc chia sẻ và tiêu thụ nội dung này trở nên dễ dàng hơn."

Đáng báo động hơn, trào lưu này còn được thương mại hóa. Một trong những tài khoản Instagram nổi tiếng nhất còn đính kèm một liên kết đến khóa học trực tuyến giá 15 USD, dạy người khác cách tạo ra những video tương tự. Điều này cho thấy có một động cơ tài chính rõ ràng đằng sau việc lan truyền những nội dung căm ghét.

Trước những yêu cầu bình luận, đại diện của Meta (công ty mẹ Instagram), Google và TikTok đều không đưa ra tuyên bố chính thức trước khi bài báo gốc được xuất bản. Sự im lặng này càng làm dấy lên những câu hỏi về trách nhiệm của các gã khổng lồ công nghệ trong việc ngăn chặn sự lạm dụng các công cụ mạnh mẽ mà họ đã tạo ra.