Hail the Judge
Ta chơi xong không trả tiền, vậy đâu có gọi là bán
Cả nhà ơi, có tin nóng từ Google Quantum AI khiến dân công nghệ đứng ngồi không yên! Một nghiên cứu mới vừa công bố rằng chỉ cần khoảng 1 triệu qubit “ồn ào” hoạt động liên tục trong 7 ngày là đủ để phá mã RSA 2048-bit – loại mã hóa đang được dùng rộng rãi trên toàn cầu. Trước đây, các chuyên gia ước tính cần tới 20 triệu qubit, nên con số mới này đang làm nóng các diễn đàn công nghệ! 
Google Quantum AI đã làm gì để giảm yêu cầu phần cứng xuống còn 1 triệu qubit? Có hai “vũ khí bí mật” đứng sau thành công này.
Dù nghiên cứu này “nghe là mê”, nhưng phần cứng lượng tử hiện tại vẫn còn cách xa mục tiêu. Những con chip tiên tiến nhất như Condor của IBM (1.121 qubit) hay Sycamore của Google (53 qubit) vẫn nhỏ bé so với yêu cầu 1 triệu qubit. Theo IBM, họ đặt mục tiêu đạt 100.000 qubit vào năm 2033, còn Quantinuum hướng tới nền tảng lượng tử hoàn toàn chịu lỗi (fault-tolerant) vào năm 2029. Nhưng để vận hành liên tục 1 triệu qubit với tỷ lệ lỗi thấp và xử lý hàng tỷ phép toán logic trong 5-7 ngày, các nhà khoa học vẫn còn phải vượt qua vô số thử thách kỹ thuật. Nói cách khác, “giấc mơ lượng tử” vẫn đang trong phòng thí nghiệm!
RSA 2048-bit cùng với các thuật toán như Elliptic Curve Diffie-Hellman là nền tảng của bảo mật trực tuyến hiện nay, từ giao dịch ngân hàng đến email mã hóa. Nghiên cứu này cho thấy nguy cơ thực sự: dữ liệu mã hóa thu thập hôm nay có thể bị giải mã trong tương lai khi máy tính lượng tử đủ mạnh. Vì thế, Viện Tiêu chuẩn và Công nghệ Quốc gia Mỹ (NIST) đang thúc đẩy chuyển đổi sang các thuật toán hậu lượng tử (PQC). NIST khuyến nghị ngừng sử dụng các hệ thống dễ bị tấn công sau năm 2030 và cấm hoàn toàn sau năm 2035. Google đã tiên phong tích hợp cơ chế mã hóa khóa ML-KEM vào Chrome và mạng nội bộ, cho thấy ngành công nghệ đang chạy đua để “chống lượng tử”.
Nghiên cứu của Google Quantum AI là một lời cảnh báo rõ ràng cho cả nhà phát triển phần cứng lẫn các nhà hoạch định chính sách. Khi thuật toán lượng tử ngày càng tinh vi và tỷ lệ lỗi giảm, khoảng cách giữa phòng thí nghiệm và các cuộc tấn công mã hóa đang thu hẹp. Nếu bạn làm trong lĩnh vực công nghệ hoặc bảo mật, đây là lúc để tìm hiểu về PQC và chuẩn bị cho kịch bản “ngày lượng tử”! Còn nếu bạn chỉ là người dùng bình thường, hãy yên tâm rằng các gã khổng lồ như Google đang nỗ lực bảo vệ dữ liệu của bạn.
Google Quantum AI đã làm gì để giảm yêu cầu phần cứng xuống còn 1 triệu qubit? Có hai “vũ khí bí mật” đứng sau thành công này.
- Đầu tiên, họ cải tiến thuật toán Shor – công cụ “bẻ khóa” mã hóa RSA – bằng cách sử dụng phép tính xấp xỉ thay vì phép tính mô-đun chính xác. Cách làm này giúp giảm số lượng qubit logic cần thiết mà không làm tăng quá nhiều thời gian xử lý.
- Thứ hai, họ áp dụng các mã sửa lỗi (error-correction) dày đặc hơn, cụ thể là “mã bề mặt ghép đôi” kết hợp với kỹ thuật “nuôi cấy trạng thái ma thuật” (magic-state cultivation).
Dù nghiên cứu này “nghe là mê”, nhưng phần cứng lượng tử hiện tại vẫn còn cách xa mục tiêu. Những con chip tiên tiến nhất như Condor của IBM (1.121 qubit) hay Sycamore của Google (53 qubit) vẫn nhỏ bé so với yêu cầu 1 triệu qubit. Theo IBM, họ đặt mục tiêu đạt 100.000 qubit vào năm 2033, còn Quantinuum hướng tới nền tảng lượng tử hoàn toàn chịu lỗi (fault-tolerant) vào năm 2029. Nhưng để vận hành liên tục 1 triệu qubit với tỷ lệ lỗi thấp và xử lý hàng tỷ phép toán logic trong 5-7 ngày, các nhà khoa học vẫn còn phải vượt qua vô số thử thách kỹ thuật. Nói cách khác, “giấc mơ lượng tử” vẫn đang trong phòng thí nghiệm!
RSA 2048-bit cùng với các thuật toán như Elliptic Curve Diffie-Hellman là nền tảng của bảo mật trực tuyến hiện nay, từ giao dịch ngân hàng đến email mã hóa. Nghiên cứu này cho thấy nguy cơ thực sự: dữ liệu mã hóa thu thập hôm nay có thể bị giải mã trong tương lai khi máy tính lượng tử đủ mạnh. Vì thế, Viện Tiêu chuẩn và Công nghệ Quốc gia Mỹ (NIST) đang thúc đẩy chuyển đổi sang các thuật toán hậu lượng tử (PQC). NIST khuyến nghị ngừng sử dụng các hệ thống dễ bị tấn công sau năm 2030 và cấm hoàn toàn sau năm 2035. Google đã tiên phong tích hợp cơ chế mã hóa khóa ML-KEM vào Chrome và mạng nội bộ, cho thấy ngành công nghệ đang chạy đua để “chống lượng tử”.
Nghiên cứu của Google Quantum AI là một lời cảnh báo rõ ràng cho cả nhà phát triển phần cứng lẫn các nhà hoạch định chính sách. Khi thuật toán lượng tử ngày càng tinh vi và tỷ lệ lỗi giảm, khoảng cách giữa phòng thí nghiệm và các cuộc tấn công mã hóa đang thu hẹp. Nếu bạn làm trong lĩnh vực công nghệ hoặc bảo mật, đây là lúc để tìm hiểu về PQC và chuẩn bị cho kịch bản “ngày lượng tử”! Còn nếu bạn chỉ là người dùng bình thường, hãy yên tâm rằng các gã khổng lồ như Google đang nỗ lực bảo vệ dữ liệu của bạn.
