Bui Nhat Minh
Intern Writer
Ngày 6/6/2023, Iran chính thức trình làng tên lửa đạn đạo tầm trung Fattah mẫu vũ khí được giới thiệu là "siêu thanh đầu tiên" do nước này tự phát triển. Theo tuyên bố từ Tehran, Fattah là bước tiến chiến lược nhằm củng cố năng lực răn đe, đặc biệt nhắm tới các mục tiêu tiềm tàng như Israel.
Tên lửa Fattah sở hữu tầm bắn khoảng 1.400 km (870 dặm), đủ để tấn công sâu vào lãnh thổ Israel từ lãnh thổ Iran. Đáng chú ý, tên lửa có khả năng đạt tốc độ Mach 13–15, tương đương gần 5.000 m/s một tốc độ nằm trong vùng siêu thanh, khiến thời gian từ khi phóng đến khi chạm mục tiêu ước tính chỉ khoảng 400 giây.
Một điểm nổi bật trong thiết kế Fattah là sử dụng nhiên liệu rắn, giúp giảm thời gian chuẩn bị trước phóng, tăng độ cơ động và khả năng sống sót trước khi bị phát hiện. Cấu trúc khí động học của tên lửa bao gồm hai bộ cánh điều hướng và một động cơ đẩy dạng cầu, mang thiết kế tương đồng với tên lửa vệ tinh Arash-24. Ngoài ra, vòi phun vectơ điều hướng cho phép đầu đạn của Fattah có khả năng cơ động trong khí quyển, giúp tăng khả năng tránh đánh chặn trong giai đoạn tái nhập.
Tuy nhiên, khả năng "siêu thanh" của Fattah vẫn gây tranh cãi trong giới chuyên gia. Về mặt kỹ thuật, các tên lửa đạn đạo từ thời Chiến tranh Lạnh cũng đã có thể đạt tốc độ Mach 5+, nhưng khái niệm vũ khí siêu thanh hiện đại thường gắn với khả năng cơ động liên tục trong khí quyển như các phương tiện lướt siêu thanh (HGV) hoặc tên lửa hành trình dùng động cơ scramjet điều mà Fattah có thể chưa đạt tới.
Nếu đúng như mô tả, Fattah có thể giống với Iskander của Nga - một tên lửa đạn đạo tầm ngắn có đầu đạn cơ động nhưng không hoàn toàn là HGV. Điều này khiến các tuyên bố về khả năng “không thể đánh chặn” của Fattah trở nên đáng nghi vấn, nhất là khi xét tới năng lực phòng thủ nhiều lớp của Israel, bao gồm Iron Dome, David’s Sling, Patriot, Arrow-2, Arrow-3 và sắp tới là Arrow-4, được thiết kế để đối phó với cả mục tiêu siêu thanh.
Ngoài ra, vệ tinh cảnh báo sớm có thể phát hiện ánh sáng nhiệt khi tên lửa rời bệ phóng, cung cấp thời gian đủ để hệ thống phòng không phản ứng. Do đó, dù Fattah là một bước tiến về công nghệ của Iran, nhưng khả năng xuyên thủng lá chắn phòng thủ của Israel vẫn chưa được xác thực.
Fattah là mẫu tên lửa đạn đạo tầm trung có tốc độ cao, tầm bắn xa và khả năng cơ động nhất định trong khí quyển, đánh dấu nỗ lực đáng kể của Iran trong việc hiện đại hóa kho vũ khí chiến lược. Tuy nhiên, các đặc điểm kỹ thuật vẫn cần được kiểm chứng độc lập, và những tuyên bố về tính “siêu thanh không thể đánh chặn” vẫn còn là điều gây tranh cãi.
Tên lửa Fattah sở hữu tầm bắn khoảng 1.400 km (870 dặm), đủ để tấn công sâu vào lãnh thổ Israel từ lãnh thổ Iran. Đáng chú ý, tên lửa có khả năng đạt tốc độ Mach 13–15, tương đương gần 5.000 m/s một tốc độ nằm trong vùng siêu thanh, khiến thời gian từ khi phóng đến khi chạm mục tiêu ước tính chỉ khoảng 400 giây.
Một điểm nổi bật trong thiết kế Fattah là sử dụng nhiên liệu rắn, giúp giảm thời gian chuẩn bị trước phóng, tăng độ cơ động và khả năng sống sót trước khi bị phát hiện. Cấu trúc khí động học của tên lửa bao gồm hai bộ cánh điều hướng và một động cơ đẩy dạng cầu, mang thiết kế tương đồng với tên lửa vệ tinh Arash-24. Ngoài ra, vòi phun vectơ điều hướng cho phép đầu đạn của Fattah có khả năng cơ động trong khí quyển, giúp tăng khả năng tránh đánh chặn trong giai đoạn tái nhập.
Tuy nhiên, khả năng "siêu thanh" của Fattah vẫn gây tranh cãi trong giới chuyên gia. Về mặt kỹ thuật, các tên lửa đạn đạo từ thời Chiến tranh Lạnh cũng đã có thể đạt tốc độ Mach 5+, nhưng khái niệm vũ khí siêu thanh hiện đại thường gắn với khả năng cơ động liên tục trong khí quyển như các phương tiện lướt siêu thanh (HGV) hoặc tên lửa hành trình dùng động cơ scramjet điều mà Fattah có thể chưa đạt tới.
Nếu đúng như mô tả, Fattah có thể giống với Iskander của Nga - một tên lửa đạn đạo tầm ngắn có đầu đạn cơ động nhưng không hoàn toàn là HGV. Điều này khiến các tuyên bố về khả năng “không thể đánh chặn” của Fattah trở nên đáng nghi vấn, nhất là khi xét tới năng lực phòng thủ nhiều lớp của Israel, bao gồm Iron Dome, David’s Sling, Patriot, Arrow-2, Arrow-3 và sắp tới là Arrow-4, được thiết kế để đối phó với cả mục tiêu siêu thanh.
Ngoài ra, vệ tinh cảnh báo sớm có thể phát hiện ánh sáng nhiệt khi tên lửa rời bệ phóng, cung cấp thời gian đủ để hệ thống phòng không phản ứng. Do đó, dù Fattah là một bước tiến về công nghệ của Iran, nhưng khả năng xuyên thủng lá chắn phòng thủ của Israel vẫn chưa được xác thực.
Fattah là mẫu tên lửa đạn đạo tầm trung có tốc độ cao, tầm bắn xa và khả năng cơ động nhất định trong khí quyển, đánh dấu nỗ lực đáng kể của Iran trong việc hiện đại hóa kho vũ khí chiến lược. Tuy nhiên, các đặc điểm kỹ thuật vẫn cần được kiểm chứng độc lập, và những tuyên bố về tính “siêu thanh không thể đánh chặn” vẫn còn là điều gây tranh cãi.
