Mạnh Quân
Writer
Một tàu vũ trụ cũ kỹ của Liên Xô – Kosmos 482 – vốn được phóng lên để nghiên cứu sao Kim từ hơn 50 năm trước, nay sắp trở lại Trái Đất. Dự kiến, vật thể này có thể rơi xuống vào khoảng ngày 10/5/2025, dù thời điểm chính xác vẫn có thể thay đổi trong vài ngày tới.
Từ năm 1961 đến 1984, Liên Xô đã thực hiện hàng loạt sứ mệnh không gian nhằm tìm hiểu hành tinh gần Mặt trời thứ hai – sao Kim. Trong số đó, nhiều sứ mệnh đã đạt được những thành tựu đáng kể như:
Ngoài ra, các tàu Venera còn thu được âm thanh từ sao Kim và thực hiện các phép đo radar chi tiết về hành tinh này – những dữ liệu quý hiếm cho đến ngày nay.
Tuy vậy, không phải sứ mệnh nào cũng thành công. Kosmos 482, được phóng vào năm 1972, là một ví dụ điển hình cho sự cố kỹ thuật trong hành trình khám phá không gian.
Theo NASA, từ năm 1963, Liên Xô dùng tên "Kosmos" cho những tàu vũ trụ không rời được quỹ đạo Trái Đất – dù mục tiêu ban đầu có thể là sao Kim hay hành tinh khác. Trường hợp của Kosmos 482 cũng như vậy: tàu được thiết kế để vượt qua khí quyển dày đặc của sao Kim, nhưng sau khi vào quỹ đạo quanh Trái Đất, nó gặp trục trặc và không đạt được vận tốc cần thiết để thoát ra ngoài.
Kết quả là tàu tách làm bốn phần: hai mảnh rơi lại xuống Trái Đất chỉ sau 48 giờ, còn hai phần (gồm khoang đổ bộ và phần động cơ) tiếp tục bay quanh Trái Đất trong một quỹ đạo hình elip – từ độ cao 210 km đến gần 10.000 km. Từ đó đến nay, tàu vẫn "lơ lửng" ngoài không gian, nhưng quỹ đạo đang dần bị suy yếu, kéo nó trở lại gần Trái Đất.
Chuyên gia theo dõi vệ tinh Marco Langbroek cho biết, nếu không có thay đổi lớn, Kosmos 482 sẽ rơi vào Trái Đất vào khoảng 06:01 UTC ngày 10/5/2025 (cộng trừ vài ngày). Với trọng lượng khoảng 480 kg và kích thước gần 1 mét, thiết bị này không gây ra mối đe dọa lớn, nhưng vẫn là một vật thể không gian có thể tồn tại sau khi xuyên qua khí quyển.
Langbroek lý giải: “Đây là một thiết bị được chế tạo để chịu được điều kiện khắc nghiệt của khí quyển sao Kim, nên nhiều khả năng nó sẽ không cháy hết khi lao xuống Trái Đất.” Theo ông, rủi ro gây hại không cao – tương đương với một thiên thạch nhỏ – nhưng vẫn không phải thứ bạn muốn đứng gần nếu nó rơi đúng vào nơi bạn đang ở.
Tàu hiện đang bay theo quỹ đạo nghiêng 51,7 độ so với xích đạo, nên có thể rơi xuống bất kỳ khu vực nào thuộc châu Âu, châu Á, châu Mỹ, châu Phi hoặc châu Úc. Tuy nhiên, phần lớn bề mặt Trái Đất là đại dương, nên khả năng lớn là nó sẽ rơi xuống biển.
Hiện các nhà quan sát vẫn đang theo dõi sát diễn biến quỹ đạo của Kosmos 482. Các yếu tố như thời tiết vũ trụ hoặc mật độ khí quyển có thể ảnh hưởng đến thời điểm và địa điểm rơi chính xác. Langbroek cam kết sẽ cập nhật thêm thông tin khi tàu tiến đến gần Trái Đất hơn.
Từ năm 1961 đến 1984, Liên Xô đã thực hiện hàng loạt sứ mệnh không gian nhằm tìm hiểu hành tinh gần Mặt trời thứ hai – sao Kim. Trong số đó, nhiều sứ mệnh đã đạt được những thành tựu đáng kể như:
- Venera 3 là tàu vũ trụ đầu tiên tiếp cận bề mặt một hành tinh khác (năm 1966).
- Venera 7 là thiết bị đầu tiên hạ cánh mềm xuống một hành tinh khác (năm 1970).
- Venera 9 lần đầu gửi ảnh từ bề mặt một hành tinh khác về Trái Đất.
Ngoài ra, các tàu Venera còn thu được âm thanh từ sao Kim và thực hiện các phép đo radar chi tiết về hành tinh này – những dữ liệu quý hiếm cho đến ngày nay.
Tuy vậy, không phải sứ mệnh nào cũng thành công. Kosmos 482, được phóng vào năm 1972, là một ví dụ điển hình cho sự cố kỹ thuật trong hành trình khám phá không gian.
Theo NASA, từ năm 1963, Liên Xô dùng tên "Kosmos" cho những tàu vũ trụ không rời được quỹ đạo Trái Đất – dù mục tiêu ban đầu có thể là sao Kim hay hành tinh khác. Trường hợp của Kosmos 482 cũng như vậy: tàu được thiết kế để vượt qua khí quyển dày đặc của sao Kim, nhưng sau khi vào quỹ đạo quanh Trái Đất, nó gặp trục trặc và không đạt được vận tốc cần thiết để thoát ra ngoài.
Kết quả là tàu tách làm bốn phần: hai mảnh rơi lại xuống Trái Đất chỉ sau 48 giờ, còn hai phần (gồm khoang đổ bộ và phần động cơ) tiếp tục bay quanh Trái Đất trong một quỹ đạo hình elip – từ độ cao 210 km đến gần 10.000 km. Từ đó đến nay, tàu vẫn "lơ lửng" ngoài không gian, nhưng quỹ đạo đang dần bị suy yếu, kéo nó trở lại gần Trái Đất.
Chuyên gia theo dõi vệ tinh Marco Langbroek cho biết, nếu không có thay đổi lớn, Kosmos 482 sẽ rơi vào Trái Đất vào khoảng 06:01 UTC ngày 10/5/2025 (cộng trừ vài ngày). Với trọng lượng khoảng 480 kg và kích thước gần 1 mét, thiết bị này không gây ra mối đe dọa lớn, nhưng vẫn là một vật thể không gian có thể tồn tại sau khi xuyên qua khí quyển.
Langbroek lý giải: “Đây là một thiết bị được chế tạo để chịu được điều kiện khắc nghiệt của khí quyển sao Kim, nên nhiều khả năng nó sẽ không cháy hết khi lao xuống Trái Đất.” Theo ông, rủi ro gây hại không cao – tương đương với một thiên thạch nhỏ – nhưng vẫn không phải thứ bạn muốn đứng gần nếu nó rơi đúng vào nơi bạn đang ở.
Tàu hiện đang bay theo quỹ đạo nghiêng 51,7 độ so với xích đạo, nên có thể rơi xuống bất kỳ khu vực nào thuộc châu Âu, châu Á, châu Mỹ, châu Phi hoặc châu Úc. Tuy nhiên, phần lớn bề mặt Trái Đất là đại dương, nên khả năng lớn là nó sẽ rơi xuống biển.
Hiện các nhà quan sát vẫn đang theo dõi sát diễn biến quỹ đạo của Kosmos 482. Các yếu tố như thời tiết vũ trụ hoặc mật độ khí quyển có thể ảnh hưởng đến thời điểm và địa điểm rơi chính xác. Langbroek cam kết sẽ cập nhật thêm thông tin khi tàu tiến đến gần Trái Đất hơn.
