Sự thật phía sau vầng hào quang tàu ngầm hạt nhân: Lợi ích công nghiệp quân sự và áp lực tài chính đang kìm hãm Hải quân Hoa Kỳ

[ThanhDat]

Trong thời kỳ chiến tranh lạnh, Hải quân Hoa Kỳ đã xây dựng một lực lượng tàu ngầm chạy hoàn toàn bằng năng lượng hạt nhân, với lợi thế là khả năng hoạt động lâu dài không cần nổi lên mặt nước và có thể lặn sâu. Tuy nhiên, chi phí cực kỳ đắt đỏ trở thành gánh nặng, thậm chí khiến ngay cả Hoa Kỳ ngày nay cũng gặp khó khăn trong việc duy trì hạm đội này. Hiện tại, có ý kiến cho rằng Mỹ nên từ bỏ chiến lược tàu ngầm toàn hạt nhân và xem xét phát triển lại tàu ngầm diesel-điện để tiết kiệm chi phí.

Tàu ngầm hạt nhân có giá thành rất cao, ví dụ như tàu lớp Virginia có giá 3,4 tỷ USD, còn thế hệ kế tiếp có thể vượt 7 tỷ USD. Không chỉ vậy, kích thước lớn và sự phụ thuộc vào lò phản ứng khiến chúng không phù hợp với các hoạt động ở vùng nước nông, trong khi nhiệm vụ hiện nay đòi hỏi sự đa dạng và linh hoạt hơn. Trong khi đó, tàu ngầm chạy bằng năng lượng thông thường tuy có hạn chế về khả năng hoạt động dài ngày dưới nước, lại sở hữu ưu thế về kích thước nhỏ gọn, khả năng ẩn mình tốt hơn và chi phí chỉ khoảng 300 triệu USD. Nhờ công nghệ AIP hiện đại, loại tàu này cũng đã rút ngắn khoảng cách về hiệu quả chiến đấu so với tàu ngầm hạt nhân.

Dù có nhiều lợi ích, nhưng kế hoạch phát triển lại tàu ngầm thông thường ở Mỹ nhiều lần bị cản trở bởi các lợi ích từ tổ hợp công nghiệp quân sự, vốn ưa chuộng các dự án có giá trị cao và lợi nhuận lớn như tàu ngầm hạt nhân. Chính điều này đã khiến Mỹ từ bỏ thị trường tàu ngầm thông thường và đánh mất sự linh hoạt trong chiến lược quân sự, đặc biệt trong các hoạt động gần bờ.

Trong khi Mỹ vẫn duy trì vị trí dẫn đầu thế giới về số lượng và đầu tư vào tàu ngầm hạt nhân, thì các quốc gia khác như Trung Quốc lại phát triển chiến lược “song song hạt nhân và thông thường” để cân bằng giữa hiệu quả chiến đấu và chi phí. Việc Hoa Kỳ ngày càng lún sâu vào bảo dưỡng các tàu ngầm hạt nhân cũ kỹ, trong khi năng lực đóng mới lại suy giảm do thiếu nhà máy đủ năng lực, đang khiến chiến lược hiện tại trở nên không bền vững.

Khả năng phát triển tàu ngầm thông thường có thể là một lối thoát cho Mỹ, nhưng với việc đã từ bỏ công nghệ này trong nhiều thập kỷ và chịu sự kìm hãm từ các nhóm lợi ích, điều này hiện chỉ là một mục tiêu khó đạt được. Đây là thực trạng cho thấy sức mạnh quân sự của Hoa Kỳ đang bị ảnh hưởng không chỉ bởi tài chính, mà còn bởi chính hệ thống công nghiệp quốc phòng của mình. (Sohu)