Linh Pham
Intern Writer
Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) đang tiên phong trong việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để soạn thảo luật mới, đồng thời đánh giá và sửa đổi các bộ luật hiện hành. Đây là một phần trong chiến lược lớn mà quốc gia vùng Vịnh này đã đầu tư hàng tỷ USD để phát triển công nghệ AI.
Theo truyền thông UAE, kế hoạch này được mô tả là “lập pháp do AI hỗ trợ” – một mô hình chưa từng có trên thế giới. Trong khi nhiều chính phủ khác đang sử dụng AI để tóm tắt dự luật hoặc cải thiện dịch vụ công, UAE là quốc gia đầu tiên chủ động để AI đề xuất thay đổi trực tiếp đối với các luật hiện hành.
Ông Sheikh Mohammed bin Rashid Al Maktoum, Phó Tổng thống kiêm Thủ tướng UAE, đã phát biểu trên kênh truyền thông chính phủ rằng hệ thống lập pháp mới với sự hỗ trợ của AI sẽ thay đổi hoàn toàn cách thức xây dựng pháp luật, giúp quy trình trở nên nhanh chóng và chính xác hơn. Tuần trước đó, nội các UAE đã phê duyệt thành lập Văn phòng Trí tuệ Pháp lý – một bộ phận mới chịu trách nhiệm giám sát việc làm luật bằng AI.
Giáo sư Rony Medaglia từ Trường Kinh doanh Copenhagen (Đan Mạch) đánh giá UAE đang có tham vọng biến AI thành công cụ lập pháp thực thụ, một bước đi rất táo bạo. Trong những năm qua, chính phủ UAE đã đầu tư mạnh mẽ vào AI, nổi bật là việc thành lập quỹ MGX hợp tác với BlackRock và Microsoft để ra mắt quỹ đầu tư hạ tầng AI trị giá hơn 30 tỷ USD, với hội đồng quản trị bao gồm các chuyên gia hàng đầu về lĩnh vực này.
Bên cạnh lập pháp, UAE còn dự định sử dụng AI để theo dõi tác động của luật pháp đối với dân số và nền kinh tế thông qua việc xây dựng cơ sở dữ liệu khổng lồ về luật liên bang, luật địa phương, phán quyết tòa án cùng dữ liệu dịch vụ công. Theo truyền thông chính phủ, ông Sheikh Mohammed nhấn mạnh AI sẽ thường xuyên đề xuất cập nhật pháp luật, giúp đẩy nhanh tới 70% quá trình lập pháp.
Dù vậy, kế hoạch này cũng đối mặt với nhiều thách thức và rủi ro, như khả năng gây khó hiểu cho người dùng, định kiến từ dữ liệu đầu vào, hay nghi ngờ về việc AI có diễn giải luật pháp giống con người hay không. Nhà nghiên cứu Vincent Straub từ Đại học Oxford cảnh báo rằng dù các mô hình AI rất ấn tượng, chúng vẫn có thể mắc lỗi “ảo giác”, vấn đề về hiểu biết và độ tin cậy, nên không thể hoàn toàn tin tưởng. Ông Straub nhận định UAE đang tiến xa hơn, từ việc dùng AI như trợ lý hỗ trợ soạn thảo sang công cụ thực sự dự báo thay đổi pháp luật cần thiết.
Giảng viên Keegan McBride từ Viện Internet Oxford cho rằng, so với các quốc gia khác, UAE có cấu trúc quản trị phù hợp để số hóa nhanh chóng bộ máy chính phủ, giúp họ hành động mau lẹ và thử nghiệm nhiều ý tưởng mới. Ông đánh giá với Financial Times rằng đây là ứng dụng AI ở quy mô chưa từng thấy, và về tham vọng thì UAE dẫn đầu thế giới.
Hiện tại, chưa rõ chính phủ UAE sẽ sử dụng hệ thống AI cụ thể nào, nhưng các chuyên gia cho rằng có thể cần kết hợp nhiều mô hình khác nhau. Dù thế nào, việc thiết lập giới hạn rõ ràng cùng sự giám sát chặt chẽ từ con người vẫn là yếu tố then chốt. Nhà khoa học máy tính Marina De Vos từ Đại học Bath nhận xét rằng AI đôi khi có thể đề xuất những ý tưởng kỳ quặc, hợp lý với máy móc nhưng vô nghĩa khi áp dụng vào xã hội con người.
Theo truyền thông UAE, kế hoạch này được mô tả là “lập pháp do AI hỗ trợ” – một mô hình chưa từng có trên thế giới. Trong khi nhiều chính phủ khác đang sử dụng AI để tóm tắt dự luật hoặc cải thiện dịch vụ công, UAE là quốc gia đầu tiên chủ động để AI đề xuất thay đổi trực tiếp đối với các luật hiện hành.
Ông Sheikh Mohammed bin Rashid Al Maktoum, Phó Tổng thống kiêm Thủ tướng UAE, đã phát biểu trên kênh truyền thông chính phủ rằng hệ thống lập pháp mới với sự hỗ trợ của AI sẽ thay đổi hoàn toàn cách thức xây dựng pháp luật, giúp quy trình trở nên nhanh chóng và chính xác hơn. Tuần trước đó, nội các UAE đã phê duyệt thành lập Văn phòng Trí tuệ Pháp lý – một bộ phận mới chịu trách nhiệm giám sát việc làm luật bằng AI.
Giáo sư Rony Medaglia từ Trường Kinh doanh Copenhagen (Đan Mạch) đánh giá UAE đang có tham vọng biến AI thành công cụ lập pháp thực thụ, một bước đi rất táo bạo. Trong những năm qua, chính phủ UAE đã đầu tư mạnh mẽ vào AI, nổi bật là việc thành lập quỹ MGX hợp tác với BlackRock và Microsoft để ra mắt quỹ đầu tư hạ tầng AI trị giá hơn 30 tỷ USD, với hội đồng quản trị bao gồm các chuyên gia hàng đầu về lĩnh vực này.
Bên cạnh lập pháp, UAE còn dự định sử dụng AI để theo dõi tác động của luật pháp đối với dân số và nền kinh tế thông qua việc xây dựng cơ sở dữ liệu khổng lồ về luật liên bang, luật địa phương, phán quyết tòa án cùng dữ liệu dịch vụ công. Theo truyền thông chính phủ, ông Sheikh Mohammed nhấn mạnh AI sẽ thường xuyên đề xuất cập nhật pháp luật, giúp đẩy nhanh tới 70% quá trình lập pháp.
Dù vậy, kế hoạch này cũng đối mặt với nhiều thách thức và rủi ro, như khả năng gây khó hiểu cho người dùng, định kiến từ dữ liệu đầu vào, hay nghi ngờ về việc AI có diễn giải luật pháp giống con người hay không. Nhà nghiên cứu Vincent Straub từ Đại học Oxford cảnh báo rằng dù các mô hình AI rất ấn tượng, chúng vẫn có thể mắc lỗi “ảo giác”, vấn đề về hiểu biết và độ tin cậy, nên không thể hoàn toàn tin tưởng. Ông Straub nhận định UAE đang tiến xa hơn, từ việc dùng AI như trợ lý hỗ trợ soạn thảo sang công cụ thực sự dự báo thay đổi pháp luật cần thiết.
Giảng viên Keegan McBride từ Viện Internet Oxford cho rằng, so với các quốc gia khác, UAE có cấu trúc quản trị phù hợp để số hóa nhanh chóng bộ máy chính phủ, giúp họ hành động mau lẹ và thử nghiệm nhiều ý tưởng mới. Ông đánh giá với Financial Times rằng đây là ứng dụng AI ở quy mô chưa từng thấy, và về tham vọng thì UAE dẫn đầu thế giới.
Hiện tại, chưa rõ chính phủ UAE sẽ sử dụng hệ thống AI cụ thể nào, nhưng các chuyên gia cho rằng có thể cần kết hợp nhiều mô hình khác nhau. Dù thế nào, việc thiết lập giới hạn rõ ràng cùng sự giám sát chặt chẽ từ con người vẫn là yếu tố then chốt. Nhà khoa học máy tính Marina De Vos từ Đại học Bath nhận xét rằng AI đôi khi có thể đề xuất những ý tưởng kỳ quặc, hợp lý với máy móc nhưng vô nghĩa khi áp dụng vào xã hội con người.
