Homelander The Seven
I will laser every f****** one of you!
Nhật Bản đang âm thầm dẫn đầu trong việc xây dựng chuỗi cung ứng bền vững cho đất hiếm – nguyên liệu thiết yếu cho ngành ô tô, robot và quốc phòng. Từ sau cú sốc lệnh cấm xuất khẩu đất hiếm của Trung Quốc cách đây hơn một thập kỷ, Nhật Bản đã chuyển mình mạnh mẽ, giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc từ hơn 90% xuống dưới 60% và đặt mục tiêu xuống dưới 50% trong năm nay. Với sự hỗ trợ lớn cho Lynas – công ty khai thác đất hiếm lớn nhất ngoài Trung Quốc – và các chiến lược như dự trữ, tái chế, Nhật Bản trở thành hình mẫu cho các nước phương Tây.
Hơn một thập kỷ trước, Nhật Bản rơi vào tình trạng hoảng loạn khi Trung Quốc áp đặt lệnh cấm xuất khẩu đất hiếm nhắm thẳng vào Tokyo sau một tranh chấp lãnh thổ. Dù chỉ kéo dài khoảng hai tháng, lệnh cấm này đã phơi bày sự phụ thuộc nặng nề của Nhật Bản, khi hơn 90% đất hiếm nhập khẩu đến từ Trung Quốc. Đất hiếm, bao gồm 17 kim loại như neodymium, dysprosium và yttrium, là “nhân tố vàng” trong sản xuất nam châm cho xe điện, tua-bin gió và thiết bị quân sự. Cú sốc này buộc Nhật Bản phải thay đổi chiến lược chuỗi cung ứng, không chỉ để đảm bảo nguồn cung mà còn để tránh bị thao túng trong tương lai.
Gần đây, khi Trung Quốc lại áp lệnh cấm xuất khẩu đất hiếm và nam châm để đáp trả các mức thuế mới từ Mỹ, Nhật Bản tỏ ra bình tĩnh hơn nhiều. Nhờ các biện pháp dự trữ, tái chế và đầu tư vào các nguồn cung ngoài Trung Quốc, Nhật Bản đã giảm sự phụ thuộc xuống dưới 60%. Một lãnh đạo công ty sản xuất nam châm không dùng đất hiếm nhận định rằng Nhật Bản chuẩn bị tốt hơn hầu hết các quốc gia khác, nhờ kinh nghiệm từ lần khủng hoảng trước. Điều này cho thấy một chiến lược dài hơi và bài bản, nhưng cũng là lời cảnh báo rằng thoát khỏi “quỹ đạo đất hiếm” của Trung Quốc không hề đơn giản.
Một trong những nước đi thông minh nhất của Nhật Bản là đầu tư mạnh vào Lynas Rare Earths – công ty khai thác đất hiếm lớn nhất ngoài Trung Quốc, có mỏ chính tại Mount Weld, Australia. Nhật Bản không chỉ hỗ trợ tài chính mà còn giúp Lynas xây dựng cơ sở chế biến tại Malaysia, tạo ra chuỗi cung ứng gần như song song với Trung Quốc. Hiện nay, Lynas cung cấp khoảng 90% nhu cầu neodymium và praseodymium (hai loại đất hiếm nhẹ quan trọng) cho Nhật Bản, với sản lượng chiếm 12% nguồn cung oxit đất hiếm toàn cầu, so với 87% của Trung Quốc.
Tuy nhiên, Lynas vẫn đối mặt với thách thức trong việc xử lý đất hiếm nặng, như dysprosium và terbium, vốn khan hiếm hơn và thường phải gửi sang Trung Quốc để tinh chế. Gần đây, Lynas đã đạt bước tiến mới khi lần đầu tiên sản xuất đất hiếm nặng ngoài Trung Quốc, đánh dấu một cột mốc quan trọng. Nhật Bản hỗ trợ Lynas không chỉ qua vốn mà còn thông qua hợp đồng mua dài hạn và các khoản vay từ các tổ chức nhà nước, giúp công ty này vượt qua giai đoạn khó khăn khi Trung Quốc cố tình hạ giá đất hiếm để gây áp lực. Chiến lược này cho thấy tầm nhìn dài hạn của Nhật Bản: không chỉ tìm nguồn cung mới mà còn xây dựng năng lực chế biến độc lập.
Ngoài đầu tư vào Lynas, Nhật Bản áp dụng nhiều biện pháp để tăng cường an ninh chuỗi cung ứng. Một trong số đó là dự trữ đất hiếm, với các công ty Nhật Bản giữ lượng tồn kho đủ dùng trong gần hai năm. Điều này giúp giảm thiểu rủi ro từ các lệnh cấm bất ngờ. Đồng thời, Nhật Bản đẩy mạnh tái chế đất hiếm từ pin xe điện và thiết bị điện tử, dù hiện tại tái chế chỉ đáp ứng một phần nhỏ nhu cầu.
Bên cạnh đó, Nhật Bản khuyến khích phát triển công nghệ thay thế, như nam châm không dùng đất hiếm. Các công ty như Niron Magnetics đang nghiên cứu nam châm sắt-nitride, có thể thay thế nam châm đất hiếm trong một số ứng dụng, dù hiệu suất chưa thể sánh bằng. Một bài học quan trọng từ Nhật Bản là sự phối hợp chặt chẽ giữa chính phủ và doanh nghiệp, với các chính sách như Đạo luật Thúc đẩy An ninh Kinh tế và các chương trình hỗ trợ khai thác, chế biến đất hiếm ở nước ngoài. Những nỗ lực này đã giúp Nhật Bản giảm phụ thuộc vào Trung Quốc từ 90% xuống dưới 60%, và dự kiến đạt mục tiêu dưới 50% trong năm nay, theo dữ liệu từ một công ty tư vấn quốc tế.
Mặc dù đạt nhiều thành công, Nhật Bản vẫn đối mặt với thách thức lớn, đặc biệt với đất hiếm nặng. Những nguyên tố như dysprosium và terbium, cần thiết để sản xuất nam châm chịu nhiệt cao cho xe điện và thiết bị quân sự, vẫn phụ thuộc nhiều vào Trung Quốc do trữ lượng khan hiếm và quy trình tinh chế phức tạp. Phần lớn đất hiếm nặng từ Lynas vẫn phải gửi sang Trung Quốc để xử lý, cho thấy việc xây dựng chuỗi cung ứng hoàn toàn độc lập là một hành trình dài. Trung Quốc hiện sản xuất gần 70% đất hiếm khai thác và chế biến tới 90% nguồn cung toàn cầu, củng cố vị thế thống trị của mình.
Lệnh cấm xuất khẩu gần đây của Trung Quốc, nhằm đáp trả các chính sách thuế quan của Mỹ, đã gây ra tác động lớn. Tại Nhật Bản, một hãng xe lớn phải tạm dừng sản xuất mẫu xe Swift do thiếu hụt đất hiếm, trong khi một hãng khác đang hợp tác với chính phủ để tìm nguồn cung thay thế. Điều này cho thấy, dù đã chuẩn bị tốt, Nhật Bản vẫn chưa hoàn toàn thoát khỏi ảnh hưởng của Trung Quốc. Các chuyên gia nhấn mạnh rằng để đạt mục tiêu giảm phụ thuộc xuống dưới 50%, Nhật Bản cần tiếp tục đầu tư vào các mỏ mới, cơ sở chế biến và công nghệ tái chế.
Hơn một thập kỷ trước, Nhật Bản rơi vào tình trạng hoảng loạn khi Trung Quốc áp đặt lệnh cấm xuất khẩu đất hiếm nhắm thẳng vào Tokyo sau một tranh chấp lãnh thổ. Dù chỉ kéo dài khoảng hai tháng, lệnh cấm này đã phơi bày sự phụ thuộc nặng nề của Nhật Bản, khi hơn 90% đất hiếm nhập khẩu đến từ Trung Quốc. Đất hiếm, bao gồm 17 kim loại như neodymium, dysprosium và yttrium, là “nhân tố vàng” trong sản xuất nam châm cho xe điện, tua-bin gió và thiết bị quân sự. Cú sốc này buộc Nhật Bản phải thay đổi chiến lược chuỗi cung ứng, không chỉ để đảm bảo nguồn cung mà còn để tránh bị thao túng trong tương lai.
Gần đây, khi Trung Quốc lại áp lệnh cấm xuất khẩu đất hiếm và nam châm để đáp trả các mức thuế mới từ Mỹ, Nhật Bản tỏ ra bình tĩnh hơn nhiều. Nhờ các biện pháp dự trữ, tái chế và đầu tư vào các nguồn cung ngoài Trung Quốc, Nhật Bản đã giảm sự phụ thuộc xuống dưới 60%. Một lãnh đạo công ty sản xuất nam châm không dùng đất hiếm nhận định rằng Nhật Bản chuẩn bị tốt hơn hầu hết các quốc gia khác, nhờ kinh nghiệm từ lần khủng hoảng trước. Điều này cho thấy một chiến lược dài hơi và bài bản, nhưng cũng là lời cảnh báo rằng thoát khỏi “quỹ đạo đất hiếm” của Trung Quốc không hề đơn giản.
Một trong những nước đi thông minh nhất của Nhật Bản là đầu tư mạnh vào Lynas Rare Earths – công ty khai thác đất hiếm lớn nhất ngoài Trung Quốc, có mỏ chính tại Mount Weld, Australia. Nhật Bản không chỉ hỗ trợ tài chính mà còn giúp Lynas xây dựng cơ sở chế biến tại Malaysia, tạo ra chuỗi cung ứng gần như song song với Trung Quốc. Hiện nay, Lynas cung cấp khoảng 90% nhu cầu neodymium và praseodymium (hai loại đất hiếm nhẹ quan trọng) cho Nhật Bản, với sản lượng chiếm 12% nguồn cung oxit đất hiếm toàn cầu, so với 87% của Trung Quốc.
Tuy nhiên, Lynas vẫn đối mặt với thách thức trong việc xử lý đất hiếm nặng, như dysprosium và terbium, vốn khan hiếm hơn và thường phải gửi sang Trung Quốc để tinh chế. Gần đây, Lynas đã đạt bước tiến mới khi lần đầu tiên sản xuất đất hiếm nặng ngoài Trung Quốc, đánh dấu một cột mốc quan trọng. Nhật Bản hỗ trợ Lynas không chỉ qua vốn mà còn thông qua hợp đồng mua dài hạn và các khoản vay từ các tổ chức nhà nước, giúp công ty này vượt qua giai đoạn khó khăn khi Trung Quốc cố tình hạ giá đất hiếm để gây áp lực. Chiến lược này cho thấy tầm nhìn dài hạn của Nhật Bản: không chỉ tìm nguồn cung mới mà còn xây dựng năng lực chế biến độc lập.
Ngoài đầu tư vào Lynas, Nhật Bản áp dụng nhiều biện pháp để tăng cường an ninh chuỗi cung ứng. Một trong số đó là dự trữ đất hiếm, với các công ty Nhật Bản giữ lượng tồn kho đủ dùng trong gần hai năm. Điều này giúp giảm thiểu rủi ro từ các lệnh cấm bất ngờ. Đồng thời, Nhật Bản đẩy mạnh tái chế đất hiếm từ pin xe điện và thiết bị điện tử, dù hiện tại tái chế chỉ đáp ứng một phần nhỏ nhu cầu.
Bên cạnh đó, Nhật Bản khuyến khích phát triển công nghệ thay thế, như nam châm không dùng đất hiếm. Các công ty như Niron Magnetics đang nghiên cứu nam châm sắt-nitride, có thể thay thế nam châm đất hiếm trong một số ứng dụng, dù hiệu suất chưa thể sánh bằng. Một bài học quan trọng từ Nhật Bản là sự phối hợp chặt chẽ giữa chính phủ và doanh nghiệp, với các chính sách như Đạo luật Thúc đẩy An ninh Kinh tế và các chương trình hỗ trợ khai thác, chế biến đất hiếm ở nước ngoài. Những nỗ lực này đã giúp Nhật Bản giảm phụ thuộc vào Trung Quốc từ 90% xuống dưới 60%, và dự kiến đạt mục tiêu dưới 50% trong năm nay, theo dữ liệu từ một công ty tư vấn quốc tế.
Mặc dù đạt nhiều thành công, Nhật Bản vẫn đối mặt với thách thức lớn, đặc biệt với đất hiếm nặng. Những nguyên tố như dysprosium và terbium, cần thiết để sản xuất nam châm chịu nhiệt cao cho xe điện và thiết bị quân sự, vẫn phụ thuộc nhiều vào Trung Quốc do trữ lượng khan hiếm và quy trình tinh chế phức tạp. Phần lớn đất hiếm nặng từ Lynas vẫn phải gửi sang Trung Quốc để xử lý, cho thấy việc xây dựng chuỗi cung ứng hoàn toàn độc lập là một hành trình dài. Trung Quốc hiện sản xuất gần 70% đất hiếm khai thác và chế biến tới 90% nguồn cung toàn cầu, củng cố vị thế thống trị của mình.
Lệnh cấm xuất khẩu gần đây của Trung Quốc, nhằm đáp trả các chính sách thuế quan của Mỹ, đã gây ra tác động lớn. Tại Nhật Bản, một hãng xe lớn phải tạm dừng sản xuất mẫu xe Swift do thiếu hụt đất hiếm, trong khi một hãng khác đang hợp tác với chính phủ để tìm nguồn cung thay thế. Điều này cho thấy, dù đã chuẩn bị tốt, Nhật Bản vẫn chưa hoàn toàn thoát khỏi ảnh hưởng của Trung Quốc. Các chuyên gia nhấn mạnh rằng để đạt mục tiêu giảm phụ thuộc xuống dưới 50%, Nhật Bản cần tiếp tục đầu tư vào các mỏ mới, cơ sở chế biến và công nghệ tái chế.
