Thanh Phong
Editor
Kết quả kinh doanh mới nhất của Nvidia một lần nữa nhấn mạnh thành công phi thường và sức mạnh thị trường không thể phủ nhận của hãng: doanh thu 46,7 tỷ USD, tăng 56% so với cùng kỳ năm trước, và lợi nhuận ròng đạt 26,4 tỷ USD. Dự báo của Nvidia cho quý tiếp theo là 54 tỷ USD, nhìn chung phù hợp với kỳ vọng. Tuy nhiên, có một điểm đáng chú ý - không có doanh thu từ chip H20 dành riêng cho thị trường Trung Quốc. Sự vắng mặt này đã nói lên tất cả. Công ty bán dẫn giá trị nhất của Mỹ đang chật vật duy trì vị thế tại Trung Quốc trong khi một trong những ông lớn của Trung Quốc, Cambricon Technologies, đang tăng trưởng mạnh mẽ.
Vấn đề của Nvidia không nằm ở các yếu tố cơ bản trong kinh doanh, và chắc chắn không nằm ở hiệu suất của chip, bất chấp những cáo buộc "cửa sau". Bất chấp những mất mát nặng nề do các hạn chế xuất khẩu của Mỹ, công ty vẫn phát triển mạnh mẽ và hiện đang chạy đua để đáp ứng nhu cầu cực lớn cho nền tảng Blackwell Ultra mới của mình dành cho các trung tâm dữ liệu tại Mỹ và các nước đồng minh. Không còn nghi ngờ gì nữa, Nvidia có thể dẫn đầu kỷ nguyên AI toàn cầu mà không phải gánh chịu hậu quả từ sự say mê Trung Quốc. Tuy nhiên, thay vì tự tin vào sức mạnh đó, Nvidia lại chọn cách tiếp tục làm mọi cách để xoa dịu Trung Quốc, hy vọng giữ được một phần thị trường đang ngày càng thu hẹp.
Các báo cáo hiện nay cho thấy công ty đang phát triển chip "B30A" mới, mạnh hơn H20 nhưng được thiết kế chính xác để vượt qua giới hạn xuất khẩu của Mỹ. Điều này gửi đi một tín hiệu sai lầm. Thay vì tập trung vào tương lai bên ngoài Trung Quốc, những động thái này củng cố nhận thức rằng Nvidia, bất chấp những cảnh báo liên tục và lộ trình rõ ràng của chính sách công nghiệp Trung Quốc hướng tới bản địa hóa công nghệ, đơn giản là không thể từ bỏ giấc mơ Trung Hoa.
Hãy nhớ lại những gì BYD đã làm với Tesla
Điều mà ai cũng biết hiện nay là Bắc Kinh có một chiến lược đã được chứng minh là hiệu quả. Các công ty nước ngoài được dung thứ cho đến khi các nhà vô địch trong nước sẵn sàng, sau đó dần dần bị thay thế. Các cơ quan quản lý Trung Quốc đang gây sức ép buộc các công ty như Alibaba, DeepSeek và ByteDance phải giải trình lý do tại sao họ tiếp tục tìm kiếm sản phẩm Nvidia thay vì sử dụng chip nội địa từ các nhà vô địch Trung Quốc đang nổi lên nhanh chóng. Việc mua phần cứng nước ngoài một cách công khai đang trở thành một gánh nặng chính trị.
Cambricon Technologies, được nhiều người tin là một trong những lựa chọn thay thế Nvidia của Trung Quốc, đã xuất hiện. Chỉ trong vòng hai năm, cổ phiếu của công ty đã tăng gấp khoảng mười lần, biến công ty thành một cái tên được yêu thích trên thị trường và là một biểu tượng rõ ràng cho nỗ lực tự chủ về công nghệ của Bắc Kinh. Các nhà đầu tư không chỉ chạy theo lợi nhuận, họ còn đặt cược vào chiến lược chính trị đó một lần nữa chiến thắng. Việc Cambricon đạt được lợi nhuận trong năm nay càng làm tăng thêm sự phấn khích, với bộ xử lý Siyuan 690 thế hệ tiếp theo được các nhà phân tích dự đoán có khả năng đạt hiệu suất gần bằng H100 của Nvidia và có khả năng vượt trội hơn so với chip H20 bị hạn chế vốn được thiết kế để củng cố vị thế của Nvidia tại Trung Quốc.
Sự phấn khích xung quanh Cambricon không liên quan nhiều đến các tiêu chuẩn kỹ thuật mà là câu chuyện về lòng tự hào dân tộc và động lực trong nước. Các nhà phát triển Trung Quốc như DeepSeek đã và đang phát đi tín hiệu rằng các mẫu máy mới nhất của họ sẽ được tối ưu hóa cho "các chip nội địa sắp ra mắt". Điều này tạo ra một hệ sinh thái nơi Cambricon không chỉ được dung thứ mà còn được đón nhận, các sản phẩm của công ty giờ đây được sử dụng để khuếch đại câu chuyện về sự tiến bộ của quốc gia. Và bởi vì Cambricon đã nằm trong Danh sách Thực thể của Bộ Thương mại Mỹ kể từ năm 2022, mỗi lần giá cổ phiếu tăng và mỗi dấu hiệu về sự ngang bằng công nghệ đều được coi là sự thách thức đối với Washington ở Trung Quốc — một khoảnh khắc đột phá được ăn mừng tương tự như DeepSeek hồi đầu năm nay.
Những thế lực đang làm suy yếu vị thế của Nvidia tại Trung Quốc cũng chính là những thế lực thúc đẩy sự trỗi dậy của Cambricon, và lặp lại một danh sách đáng chú ý về những thương vong gần đây của doanh nghiệp Mỹ tại thị trường Trung Quốc. Hãy nghĩ đến những gì BYD đã làm với Tesla, Huawei đã làm với Apple, hay DeepSeek đã làm với ChatGPT.
Mỗi khi các quan chức Mỹ khoe khoang về việc giữ "những thứ tốt nhất" khỏi Trung Quốc, thì lập luận dân tộc chủ nghĩa của Cambricon và các công ty hàng đầu khác trong nước lại càng mạnh mẽ hơn. Đối với Nvidia, mối nguy hiểm là có thật. Bám víu vào giấc mơ Trung Hoa, khúm núm trước Bắc Kinh, không đảm bảo một thị trường mở. Nó chỉ củng cố thêm chiến thuật và làm nổi bật sự tương phản giữa một nhà cung cấp nước ngoài bị đối xử nghi ngờ và một doanh nghiệp địa phương được ca ngợi là hiện thân của sự phản kháng và kiên cường.
Điểm này đã được nhấn mạnh trong cuộc họp báo cáo thu nhập gần đây nhất của Nvidia. Các giám đốc điều hành thừa nhận rằng không có doanh số H20 nào được bán cho Trung Quốc trong quý 2, và họ dự đoán sẽ không có doanh số nào trong quý 3 do "các vấn đề địa chính trị".
Cả Giám đốc Tài chính lẫn Tổng giám đốc Điều hành của Nvidia đều không nêu rõ những vấn đề đó, nhưng tín hiệu rất rõ ràng: Sự từ chối của Trung Quốc mang tính chính trị, chứ không nhất thiết là kỹ thuật. Với Trung Quốc hiện nay, việc nội địa hóa phần cứng và phần mềm AI đang là ưu tiên quốc gia. Cho dù các nhà phát triển Trung Quốc có muốn "những con chip tốt nhất" đến đâu, thì đảng và bộ máy an ninh sẽ quyết định những gì họ có thể mua và khu vực tư nhân sẽ tuân thủ.
Phát ngôn khó đỡ của lãnh đạo Mỹ
Nếu Nvidia cần bất kỳ lời nhắc nhở nào về cách chính trị có thể chi phối các quyết định thị trường ở Bắc Kinh, thì họ nên xem xét vai trò của chính Washington trong việc đẩy nhanh kết quả đó. Nhận xét hồi tháng 7 của Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick rằng chiến lược của Mỹ là bán cho Trung Quốc "không phải thứ tốt nhất, không phải thứ tốt thứ hai, thậm chí không phải thứ tốt thứ ba... chỉ đủ để [Trung Quốc] nghiện" là thông điệp tệ nhất vào thời điểm tệ nhất có thể. Những lời lẽ thiếu cân nhắc của ông đã biến một sự thích nghi thị trường âm thầm và dần dần thành một động thái dân tộc chủ nghĩa tối cao. Các cơ quan an ninh, quan chức và các đối thủ doanh nghiệp như Huawei và SMIC đã lợi dụng sự xúc phạm này để lập luận rằng việc phụ thuộc vào Nvidia vừa không an toàn vừa đáng xấu hổ. Thay vì mua H20 một cách bí mật, các công ty Trung Quốc hiện đang phải đối mặt với áp lực chính trị buộc phải từ bỏ hoàn toàn và mua hàng nội địa.
Sự hội tụ của động lực thị trường, sự ủng hộ của chính trị và lòng tự hào dân tộc này không phải là ngẫu nhiên. Sáng kiến AI Plus của Trung Quốc đặt mục tiêu tích hợp AI vào hầu hết mọi lĩnh vực vào năm 2030. Kế hoạch này kết hợp các tiêu chuẩn áp dụng với khoản đầu tư lớn vào sản xuất chip trong nước, bộ nhớ băng thông cao và các cụm máy tính quốc gia. Cambricon đã trở thành bằng chứng rõ ràng cho thấy Trung Quốc cần phải chứng minh rằng họ có thể xây dựng một hệ sinh thái độc lập với công nghệ Mỹ, qua đó làm giảm tác động của việc bị Washington đưa vào danh sách đen.
Đối với các nhà đầu tư, có thể nói rằng Nvidia sẽ vẫn là tiêu chuẩn vàng về hiệu suất trong tương lai gần, nhưng ở Trung Quốc, sự hoàn hảo và các chuẩn mực hiệu suất không phải là điều duy nhất quan trọng. Điều quan trọng nhất đối với giới chính trị và an ninh, nếu không muốn nói là khu vực tư nhân, là có công nghệ nội địa "đủ tốt" để giải phóng Bắc Kinh khỏi sự phụ thuộc vào các nhà cung cấp nước ngoài và củng cố dự án nội địa hóa công nghệ. Ngay cả khi chip Siyuan của Cambricon không thể sánh được với Blackwell Ultra của Nvidia, chúng vẫn có thể đủ để thúc đẩy sự phát triển AI của Trung Quốc và đủ là tất cả những gì Trung Quốc cần.
Điều đó khiến nỗ lực xoa dịu cả Bắc Kinh và Washington của Nvidia trở thành tình huống mà gã khổng lồ chip đang phục vụ hai chủ nhân mà không làm hài lòng cả hai.
Vấn đề của Nvidia không nằm ở các yếu tố cơ bản trong kinh doanh, và chắc chắn không nằm ở hiệu suất của chip, bất chấp những cáo buộc "cửa sau". Bất chấp những mất mát nặng nề do các hạn chế xuất khẩu của Mỹ, công ty vẫn phát triển mạnh mẽ và hiện đang chạy đua để đáp ứng nhu cầu cực lớn cho nền tảng Blackwell Ultra mới của mình dành cho các trung tâm dữ liệu tại Mỹ và các nước đồng minh. Không còn nghi ngờ gì nữa, Nvidia có thể dẫn đầu kỷ nguyên AI toàn cầu mà không phải gánh chịu hậu quả từ sự say mê Trung Quốc. Tuy nhiên, thay vì tự tin vào sức mạnh đó, Nvidia lại chọn cách tiếp tục làm mọi cách để xoa dịu Trung Quốc, hy vọng giữ được một phần thị trường đang ngày càng thu hẹp.
Các báo cáo hiện nay cho thấy công ty đang phát triển chip "B30A" mới, mạnh hơn H20 nhưng được thiết kế chính xác để vượt qua giới hạn xuất khẩu của Mỹ. Điều này gửi đi một tín hiệu sai lầm. Thay vì tập trung vào tương lai bên ngoài Trung Quốc, những động thái này củng cố nhận thức rằng Nvidia, bất chấp những cảnh báo liên tục và lộ trình rõ ràng của chính sách công nghiệp Trung Quốc hướng tới bản địa hóa công nghệ, đơn giản là không thể từ bỏ giấc mơ Trung Hoa.
Hãy nhớ lại những gì BYD đã làm với Tesla
Điều mà ai cũng biết hiện nay là Bắc Kinh có một chiến lược đã được chứng minh là hiệu quả. Các công ty nước ngoài được dung thứ cho đến khi các nhà vô địch trong nước sẵn sàng, sau đó dần dần bị thay thế. Các cơ quan quản lý Trung Quốc đang gây sức ép buộc các công ty như Alibaba, DeepSeek và ByteDance phải giải trình lý do tại sao họ tiếp tục tìm kiếm sản phẩm Nvidia thay vì sử dụng chip nội địa từ các nhà vô địch Trung Quốc đang nổi lên nhanh chóng. Việc mua phần cứng nước ngoài một cách công khai đang trở thành một gánh nặng chính trị.
Cambricon Technologies, được nhiều người tin là một trong những lựa chọn thay thế Nvidia của Trung Quốc, đã xuất hiện. Chỉ trong vòng hai năm, cổ phiếu của công ty đã tăng gấp khoảng mười lần, biến công ty thành một cái tên được yêu thích trên thị trường và là một biểu tượng rõ ràng cho nỗ lực tự chủ về công nghệ của Bắc Kinh. Các nhà đầu tư không chỉ chạy theo lợi nhuận, họ còn đặt cược vào chiến lược chính trị đó một lần nữa chiến thắng. Việc Cambricon đạt được lợi nhuận trong năm nay càng làm tăng thêm sự phấn khích, với bộ xử lý Siyuan 690 thế hệ tiếp theo được các nhà phân tích dự đoán có khả năng đạt hiệu suất gần bằng H100 của Nvidia và có khả năng vượt trội hơn so với chip H20 bị hạn chế vốn được thiết kế để củng cố vị thế của Nvidia tại Trung Quốc.
Sự phấn khích xung quanh Cambricon không liên quan nhiều đến các tiêu chuẩn kỹ thuật mà là câu chuyện về lòng tự hào dân tộc và động lực trong nước. Các nhà phát triển Trung Quốc như DeepSeek đã và đang phát đi tín hiệu rằng các mẫu máy mới nhất của họ sẽ được tối ưu hóa cho "các chip nội địa sắp ra mắt". Điều này tạo ra một hệ sinh thái nơi Cambricon không chỉ được dung thứ mà còn được đón nhận, các sản phẩm của công ty giờ đây được sử dụng để khuếch đại câu chuyện về sự tiến bộ của quốc gia. Và bởi vì Cambricon đã nằm trong Danh sách Thực thể của Bộ Thương mại Mỹ kể từ năm 2022, mỗi lần giá cổ phiếu tăng và mỗi dấu hiệu về sự ngang bằng công nghệ đều được coi là sự thách thức đối với Washington ở Trung Quốc — một khoảnh khắc đột phá được ăn mừng tương tự như DeepSeek hồi đầu năm nay.
Những thế lực đang làm suy yếu vị thế của Nvidia tại Trung Quốc cũng chính là những thế lực thúc đẩy sự trỗi dậy của Cambricon, và lặp lại một danh sách đáng chú ý về những thương vong gần đây của doanh nghiệp Mỹ tại thị trường Trung Quốc. Hãy nghĩ đến những gì BYD đã làm với Tesla, Huawei đã làm với Apple, hay DeepSeek đã làm với ChatGPT.
Mỗi khi các quan chức Mỹ khoe khoang về việc giữ "những thứ tốt nhất" khỏi Trung Quốc, thì lập luận dân tộc chủ nghĩa của Cambricon và các công ty hàng đầu khác trong nước lại càng mạnh mẽ hơn. Đối với Nvidia, mối nguy hiểm là có thật. Bám víu vào giấc mơ Trung Hoa, khúm núm trước Bắc Kinh, không đảm bảo một thị trường mở. Nó chỉ củng cố thêm chiến thuật và làm nổi bật sự tương phản giữa một nhà cung cấp nước ngoài bị đối xử nghi ngờ và một doanh nghiệp địa phương được ca ngợi là hiện thân của sự phản kháng và kiên cường.
Điểm này đã được nhấn mạnh trong cuộc họp báo cáo thu nhập gần đây nhất của Nvidia. Các giám đốc điều hành thừa nhận rằng không có doanh số H20 nào được bán cho Trung Quốc trong quý 2, và họ dự đoán sẽ không có doanh số nào trong quý 3 do "các vấn đề địa chính trị".
Cả Giám đốc Tài chính lẫn Tổng giám đốc Điều hành của Nvidia đều không nêu rõ những vấn đề đó, nhưng tín hiệu rất rõ ràng: Sự từ chối của Trung Quốc mang tính chính trị, chứ không nhất thiết là kỹ thuật. Với Trung Quốc hiện nay, việc nội địa hóa phần cứng và phần mềm AI đang là ưu tiên quốc gia. Cho dù các nhà phát triển Trung Quốc có muốn "những con chip tốt nhất" đến đâu, thì đảng và bộ máy an ninh sẽ quyết định những gì họ có thể mua và khu vực tư nhân sẽ tuân thủ.
Phát ngôn khó đỡ của lãnh đạo Mỹ
Nếu Nvidia cần bất kỳ lời nhắc nhở nào về cách chính trị có thể chi phối các quyết định thị trường ở Bắc Kinh, thì họ nên xem xét vai trò của chính Washington trong việc đẩy nhanh kết quả đó. Nhận xét hồi tháng 7 của Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick rằng chiến lược của Mỹ là bán cho Trung Quốc "không phải thứ tốt nhất, không phải thứ tốt thứ hai, thậm chí không phải thứ tốt thứ ba... chỉ đủ để [Trung Quốc] nghiện" là thông điệp tệ nhất vào thời điểm tệ nhất có thể. Những lời lẽ thiếu cân nhắc của ông đã biến một sự thích nghi thị trường âm thầm và dần dần thành một động thái dân tộc chủ nghĩa tối cao. Các cơ quan an ninh, quan chức và các đối thủ doanh nghiệp như Huawei và SMIC đã lợi dụng sự xúc phạm này để lập luận rằng việc phụ thuộc vào Nvidia vừa không an toàn vừa đáng xấu hổ. Thay vì mua H20 một cách bí mật, các công ty Trung Quốc hiện đang phải đối mặt với áp lực chính trị buộc phải từ bỏ hoàn toàn và mua hàng nội địa.
Sự hội tụ của động lực thị trường, sự ủng hộ của chính trị và lòng tự hào dân tộc này không phải là ngẫu nhiên. Sáng kiến AI Plus của Trung Quốc đặt mục tiêu tích hợp AI vào hầu hết mọi lĩnh vực vào năm 2030. Kế hoạch này kết hợp các tiêu chuẩn áp dụng với khoản đầu tư lớn vào sản xuất chip trong nước, bộ nhớ băng thông cao và các cụm máy tính quốc gia. Cambricon đã trở thành bằng chứng rõ ràng cho thấy Trung Quốc cần phải chứng minh rằng họ có thể xây dựng một hệ sinh thái độc lập với công nghệ Mỹ, qua đó làm giảm tác động của việc bị Washington đưa vào danh sách đen.
Đối với các nhà đầu tư, có thể nói rằng Nvidia sẽ vẫn là tiêu chuẩn vàng về hiệu suất trong tương lai gần, nhưng ở Trung Quốc, sự hoàn hảo và các chuẩn mực hiệu suất không phải là điều duy nhất quan trọng. Điều quan trọng nhất đối với giới chính trị và an ninh, nếu không muốn nói là khu vực tư nhân, là có công nghệ nội địa "đủ tốt" để giải phóng Bắc Kinh khỏi sự phụ thuộc vào các nhà cung cấp nước ngoài và củng cố dự án nội địa hóa công nghệ. Ngay cả khi chip Siyuan của Cambricon không thể sánh được với Blackwell Ultra của Nvidia, chúng vẫn có thể đủ để thúc đẩy sự phát triển AI của Trung Quốc và đủ là tất cả những gì Trung Quốc cần.
Điều đó khiến nỗ lực xoa dịu cả Bắc Kinh và Washington của Nvidia trở thành tình huống mà gã khổng lồ chip đang phục vụ hai chủ nhân mà không làm hài lòng cả hai.
Nguồn: CNBC
