Người trong cuộc tiết lộ cuộc khủng hoảng tận sâu bên trong Apple

[Tuan Anh Vo]

Gần đây, Bloomberg Businessweek đã công bố một báo cáo chuyên sâu, nêu chi tiết lý do tại sao Apple vẫn tiếp tục tụt hậu trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo và những thất bại lớn trong chiến lược AI của công ty. Các cuộc phỏng vấn với nhiều người trong nội bộ Apple tiết lộ cách các giám đốc điều hành, bao gồm cả giám đốc AI của Apple là John Giannandrea, đã xung đột với văn hóa ra quyết định lâu đời của công ty.

Bài viết đã chỉ ra rằng ngay từ năm 2018, Apple đã chiêu mộ Giannandrea, một nhà lãnh đạo trong lĩnh vực AI của Google, với hy vọng rằng ông có thể dẫn dắt Apple đạt được những bước đột phá trong lĩnh vực AI. Tuy nhiên, bảy năm sau, sự phát triển AI của Apple vẫn chưa như mong đợi. Sau khi các mô hình ngôn ngữ lớn như ChatGPT trở nên phổ biến trên toàn thế giới, cảm giác khủng hoảng về AI của Apple lại càng trầm trọng hơn.

Giám đốc AI của Apple John Giannandrea​

Mặc dù Apple đã tung ra các tính năng mới như "Apple Intelligence" nhưng vẫn không đạt được kết quả như mong đợi về thời điểm phát hành hoặc hiệu suất thực tế. Một số người trong công ty thậm chí còn so sánh tình hình hiện tại với "một con tàu đang chìm và đã chìm từ lâu" , phản ánh sâu sắc tình thế tiến thoái lưỡng nan và nguy cơ khủng hoảng của chiến lược AI.

Những người trong ngành cho biết những thất bại liên tiếp trong trí tuệ nhân tạo đe dọa đến mọi kế hoạch, từ sự thống trị của iPhone cho đến robot và các sản phẩm tương lai khác.

Nguyên nhân gốc rễ của vụ "chìm tàu": Cấu trúc nội bộ và tình thế tiến thoái lưỡng nan trong việc ra quyết định​

Giannandrea thấy khó hòa nhập vào nhóm cốt lõi của Apple​

Bài báo nêu rằng với tư cách là cựu giám đốc bộ phận tìm kiếm và AI của Google, Giannandrea thấy khó hòa nhập vào nhóm cốt lõi của Apple, những thành viên đã cùng nhau làm việc trong nhiều thập kỷ và điều hành công ty như một doanh nghiệp gia đình. Giống như những giám đốc điều hành được bổ nhiệm trước ông, ông thấy khó khăn trong việc thực hiện thay đổi. Trong công ty, ông phải đối mặt với sự phản kháng mạnh mẽ về mặt văn hóa, ảnh hưởng trực tiếp đến việc triển khai chiến lược AI của Apple.

Ngoài ra, giám đốc phần mềm của Apple, Craig Federighi vẫn chưa muốn đầu tư lớn vào trí tuệ nhân tạo. Theo một số đồng nghiệp, ông không coi trí tuệ nhân tạo là tính năng cốt lõi của máy tính cá nhân hoặc thiết bị di động. Thái độ này không thay đổi cho đến khi ChatGPT của OpenAI ra mắt vào cuối năm 2022.

Việc Giannandrea bị cáo buộc là thiếu tính cấp bách có thể là do tính khí nhiều hơn là do những cân nhắc về triết học. Ông bảo thủ về tốc độ phát triển của AI và hoài nghi về giá trị của chatbot. Giannandrea lập luận nội bộ rằng các công ty như OpenAI, Meta và Google không gây ra mối đe dọa cấp bách, nhấn mạnh rằng người dùng muốn một trợ lý đóng vai trò là giao diện để điều khiển thiết bị của họ, chứ không phải là một chatbot như ChatGPT, theo những đồng nghiệp hiểu rõ suy nghĩ của ông.

Các giám đốc điều hành khác cũng chia sẻ sự nghi ngại của Federighi. Một giám đốc điều hành cấp cao khác cho biết: "Trong thế giới AI, bạn thực sự không biết sản phẩm là gì cho đến khi bạn đầu tư". "Apple không nghĩ như vậy. Khi Apple ngồi lại để phát triển một sản phẩm, họ đã biết mục tiêu cuối cùng là gì."

Thói quen chỉ ra mắt sản phẩm sau khi công nghệ đã hoàn thiện của Apple​

Ở cấp độ văn hóa doanh nghiệp, phong cách nhất quán của Apple là “làm chậm và làm tốt” có vẻ không phù hợp trong lĩnh vực AI đang phát triển nhanh chóng. Thói quen chỉ ra mắt sản phẩm sau khi công nghệ đã hoàn thiện của Apple hoàn toàn trái ngược với bản chất thay đổi nhanh chóng của lĩnh vực AI.

Ngoài ra, về mặt kỹ thuật, Apple tụt hậu so với các đối thủ cạnh tranh trong việc mua các tài nguyên phần cứng quan trọng như GPU, dẫn đến việc đào tạo các mô hình AI chậm hơn.

Apple Intelligence khó có thể sinh ra​

Việc trì hoãn ra mắt Apple Intelligence và nâng cấp Siri đã trở thành thất bại mang tính bước ngoặt trong chiến lược AI của Apple. Apple đã công bố Apple Intelligence tại Hội nghị các nhà phát triển toàn cầu vào tháng 6 năm 2024, nhưng nhiều tính năng được hứa hẹn đã bị trì hoãn hoặc không mấy ấn tượng. Phiên bản Siri mới ban đầu dự kiến phát hành vào tháng 4 năm 2025, nhưng vài tuần trước thời điểm phát hành dự kiến, Federighi đã đích thân thử nghiệm và phát hiện ra rằng nhiều tính năng được quảng cáo không hoạt động bình thường.

Vấn đề kỹ thuật chính là Apple phải chia cơ sở hạ tầng của Siri thành hai: mã cũ hỗ trợ các chức năng truyền thống như cài đặt báo thức và mã mới hỗ trợ các yêu cầu sử dụng dữ liệu cá nhân . Cách tiếp cận "tạm thời" này nhằm mục đích đưa các tính năng mới ra thị trường nhanh nhất có thể, nhưng nó lại phản tác dụng, gây ra các vấn đề về tích hợp và cuối cùng là sự chậm trễ cho các tính năng của Siri.

Các nhân viên của Apple tiết lộ rằng các vấn đề chủ yếu tập trung vào việc tích hợp mã không đồng đều, tinh thần làm việc thấp của nhóm phát triển và môi trường thử nghiệm không ổn định, khiến nhiều tính năng bị "hư hỏng nghiêm trọng". Tình trạng này giống như một "con tàu trong cơn bão", với kiến trúc lỗi thời và các tuyến đường kỹ thuật đang trở thành trở ngại chính.

Tương lai cho AI của Apple​

Nhiều chuyên gia trong ngành tin rằng nếu Apple không tạo ra bước đột phá trong AI, hệ sinh thái thiết bị thông minh trong tương lai có thể bị "lép vế". Một chuyên gia trong ngành cho biết: "Sân khấu của Apple đang dần thu hẹp lại và đang tụt hậu so với các đối thủ cạnh tranh về trợ lý thông minh và tự động hóa, từ bỏ các công nghệ quan trọng có thể đại diện cho tương lai".

Apple cũng đang điều chỉnh chiến lược thương hiệu AI của mình, chuẩn bị tách thương hiệu Apple Intelligence khỏi Siri trong hoạt động tiếp thị. Đây là sự thừa nhận ngầm của công ty rằng danh tiếng kém của trợ lý giọng nói có thể ảnh hưởng đến việc truyền tải thông điệp về AI. Một thay đổi khác: Trong hầu hết các trường hợp, Apple sẽ ngừng công bố các tính năng còn cách ngày phát hành vài tháng nữa.

Bất chấp những thách thức to lớn, Kittlaus, người đồng sáng lập ứng dụng Siri ban đầu, vẫn lạc quan về Siri được điều khiển bằng AI. Ông cho biết: "Tất cả các công ty sản xuất mẫu cơ bản đều không biết trợ lý là gì, trong khi Apple đã nghiên cứu khái niệm này từ năm 2010". Ông tin rằng tất cả những gì Apple cần làm là làm cho Siri thông minh hơn. "Họ vẫn sở hữu nút bấm, thương hiệu và nếu họ thực hiện cấy ghép não cho Siri, họ có cơ hội trở thành trợ lý được lựa chọn."