Ngành chip Trung Quốc "vượt bão" cấm vận của Mỹ: Từ startup tỷ USD đến tham vọng thay thế Nvidia, nhưng chặng đường tự chủ còn đầy chông gai

Thế Việt
Thế Việt
Phản hồi: 0
Bất chấp những hạn chế ngày càng siết chặt từ Mỹ, chuỗi cung ứng chip của Trung Quốc đang cho thấy những nỗ lực tự cường mạnh mẽ, với sự xuất hiện của các giải pháp thay thế chip AI của Nvidia và các công ty thiết bị nội địa đầy tham vọng, dù con đường tự chủ hoàn toàn vẫn còn nhiều chông gai.

san-xuat-chip-tq_jpg_75.jpg

Những "ngựa ô" và "ngôi sao đang lên" của ngành chip Trung Quốc
Trong bối cảnh cuộc chiến công nghệ Mỹ - Trung chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, ngành công nghiệp bán dẫn của Trung Quốc đang chứng kiến những nỗ lực "vượt khó" đáng ghi nhận. Một ví dụ điển hình là SiCarrier, một công ty sản xuất thiết bị chip thuộc sở hữu của chính quyền Thâm Quyến. Theo nguồn tin của Reuters, SiCarrier đang tìm cách huy động tới 2,8 tỷ USD trong vòng gọi vốn đầu tiên, với mục tiêu định giá doanh nghiệp ở mức 80 tỷ nhân dân tệ (khoảng 11 tỷ USD) thông qua việc bán 25% cổ phần của một đơn vị trực thuộc. Thương vụ này được cho là có thể hoàn tất trong vài tuần tới.

Được thành lập vào năm 2021, SiCarrier từng là một cái tên ít được biết đến. Tuy nhiên, trong năm nay, công ty này đã trở thành tâm điểm bàn tán của giới bán dẫn Trung Quốc khi các tham vọng và danh mục sản phẩm đầy đủ của họ dần được hé lộ. SiCarrier đặt mục tiêu trở thành nhà cung cấp thiết bị sản xuất chip nội địa hàng đầu Trung Quốc, vượt qua các đối thủ trong nước như Naura và Advanced Micro-Fabrication Equipment China (AMEC). Reuters đánh giá SiCarrier là minh chứng cho thấy các hạn chế xuất khẩu thiết bị sản xuất chip và bán dẫn tiên tiến mà Mỹ áp đặt lên Trung Quốc đã vô hình trung thúc đẩy các doanh nghiệp nước này hưởng ứng lời kêu gọi của Chủ tịch Tập Cận Bình về việc phát triển một ngành công nghiệp chip tự chủ.

SiCarrier-is-making-chip-making-machines-that-will-eventually-replace-ASML-1456x818_jpg_75.jpg

Nếu SiCarrier là "ngựa ô" trong mảng thiết bị sản xuất chip, thì Cambricon lại là "ngôi sao đang lên" trong mảng chip thành phẩm. Tờ The Economist cho hay, Cambricon đã bắt đầu giao các sản phẩm được xem là giải pháp thay thế cho chip A100 của Nvidia – "con ngựa thồ AI" mà Mỹ đã cấm bán cho Trung Quốc từ cuối năm 2022. Trên sàn chứng khoán Thượng Hải, giới đầu tư thậm chí còn nói đùa rằng Cambricon không chỉ là lựa chọn thay thế cho chip Nvidia mà còn là "bản sao" của cổ phiếu Nvidia. Dù vốn hóa chỉ bằng một phần nhỏ so với gã khổng lồ Mỹ, giá cổ phiếu Cambricon đã tăng vọt 350% trong một năm qua, gấp 15 lần mức tăng của Nvidia.

Nỗ lực vươn lên giữa vòng vây cấm vận
Ngành công nghiệp chip của Trung Quốc đang nỗ lực vươn lên mạnh mẽ khi Mỹ liên tục tìm cách ngăn chặn dòng chảy của các con chip tiên tiến và thiết bị sản xuất chip đến nước này trong những năm gần đây, với hy vọng làm chậm bước tiến của Trung Quốc trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) chiến lược. Mới tháng trước, Nvidia về cơ bản đã bị cấm bán chip H20 tại Trung Quốc, dù đây vốn là sản phẩm được phát triển nhằm đáp ứng các quy định hạn chế trước đó của Mỹ. Chính quyền Tổng thống Trump cũng được cho là có kế hoạch bãi bỏ một cơ chế cấp phép xuất khẩu hiện hành, có thể càng siết chặt hơn nữa.

chip_china_us_jpg_75.jpg

Bất chấp những nỗ lực kìm hãm này, ngành AI Trung Quốc vẫn đang cho thấy những bước tiến mạnh mẽ. Cho đến hiện tại, các phòng thí nghiệm AI lớn của nước này dường như không gặp phải tình trạng thiếu hụt chip nghiêm trọng. Các tập đoàn công nghệ hàng đầu như Alibaba và Tencent vẫn đang xây dựng hàng loạt trung tâm dữ liệu AI quy mô lớn mà không có dấu hiệu bị cản trở vì nguồn cung chip.

The Economist chỉ ra ba lý do chính đằng sau sự kiên cường này. Thứ nhất là những đột phá công nghệ giúp giảm đáng kể nhu cầu về sức mạnh tính toán, ví dụ như startup AI DeepSeek, cho phép các công ty hoạt động hiệu quả với ít chip tiên tiến hơn. Thứ hai là sự tồn tại của các chuỗi cung ứng ngầm, giúp Trung Quốc vẫn có thể tiếp cận được các sản phẩm của Nvidia.

Và đáng chú ý nhất, các nhà sản xuất thiết bị chip và chính các con chip được phát triển trong nước Trung Quốc cũng đang đạt được những thành tựu mà chỉ vài năm trước còn tưởng như ngoài tầm với. Theo công ty tư vấn TechInsights, Trung Quốc đã là khách hàng lớn nhất thế giới về thiết bị sản xuất wafer trong hai năm liên tiếp. Riêng năm 2024, nước này đã chi tới 41 tỷ USD để mua các thiết bị này, chiếm 40% doanh số toàn cầu. Trong đó, thị phần của các thiết bị sản xuất wafer nội địa đã chiếm 11,3% tổng lượng mua của Trung Quốc, một bước tiến đáng kể so với mức chỉ 5,1% vào năm 2020, khi Mỹ bắt đầu siết chặt các biện pháp kiểm soát xuất khẩu.

2025-01-15T112951Z-173777947-M-4816-6816-1747215145_jpg_75.jpg

Trước khi SiCarrier nổi lên, các công ty sản xuất thiết bị chip khác của Trung Quốc cũng đã có những đột phá đáng ghi nhận. Ví dụ, AMEC đã ra mắt một công cụ khắc (etching tool) dành cho chip bộ nhớ NAND, một lĩnh vực mà trước đó Lam Research của Mỹ gần như nắm giữ độc quyền. Hay như Naura đã phát triển thành công kỹ thuật phủ silicon-germanium lên wafer, một lĩnh vực vốn bị thống trị bởi Applied Materials của Mỹ. "Những bước tiến như thế này có thể diễn ra nhanh hơn nhiều người tưởng," ông Lin Qingyuan của công ty môi giới Bernstein nhận định.

Đối với các con chip thành phẩm, ngoài sản phẩm thay thế Nvidia A100 của Cambricon, các công ty Trung Quốc khác cũng đang lần lượt tung ra thị trường các giải pháp của riêng mình. Gã khổng lồ Huawei gây chú ý khi giới thiệu cụm chip CloudMatrix, bắt đầu được giao từ tháng trước. Bằng cách kết nối 384 chip AI Ascend của Huawei bằng công nghệ mạng tiên tiến, cụm chip này được cho là có thể vượt trội hơn cả cụm NVL72 phổ biến của Nvidia, dù có thể tiêu thụ nhiều điện năng hơn. Một nhà sản xuất nội địa khác là Hygon cũng vừa hoàn tất thử nghiệm sản phẩm thay thế chip Nvidia và dự kiến sẽ giao hàng trong vài tháng tới.

Bên cạnh đó, Trung Quốc cũng đang có những tiến bộ đáng kể trong lĩnh vực bộ nhớ băng thông cao (HBM) – một thành phần quan trọng được tích hợp trong các bộ xử lý AI cao cấp như của Nvidia. Hiện tại, thị trường này bị thống trị bởi SK Hynix và Samsung của Hàn Quốc, cùng với Micron của Mỹ. Vào tháng 12 năm ngoái, Mỹ đã bắt đầu hạn chế việc bán HBM cho Trung Quốc, nhưng công ty CXMT tại thành phố Hợp Phì được cho là đang nhanh chóng bắt kịp công nghệ này.

chip-trung-quoc-1405_webp_75.jpg

Chặng đường tự chủ vẫn còn dài và đầy chông gai
Dù đã đạt được những thành tựu đáng khích lệ, con đường hướng tới tự chủ hoàn toàn ngành công nghiệp chip của Trung Quốc vẫn còn rất dài và đầy chông gai. Phần lớn khách hàng mua chip nội địa hiện nay vẫn là các doanh nghiệp nhà nước. Ngoài ra, theo công ty tư vấn SemiAnalysis, bộ xử lý AI mới nhất của Huawei có tên Ascend 910C vẫn còn chứa nhiều linh kiện có nguồn gốc từ nước ngoài.

Trung Quốc cũng chưa thể tự sản xuất được các loại chip tiên tiến nhất. TSMC của Đài Loan, công ty dẫn đầu thế giới trong lĩnh vực này, đã bị Mỹ cấm sản xuất chip cho các công ty Trung Quốc. Điều này khiến các nhà thiết kế chip Trung Quốc phải phụ thuộc vào SMIC, một nhà sản xuất chip nội địa có công nghệ đi sau. (SemiAnalysis cũng cho biết Huawei vẫn đang tìm cách lách lệnh trừng phạt bằng cách mua wafer do TSMC sản xuất thông qua một công ty thứ ba, tuy nhiên Huawei và TSMC đều phủ nhận cáo buộc này).

23a-173176880775955004402_jpg_75.jpg

Trong lĩnh vực thiết bị sản xuất chip, ASML của Hà Lan là nhà sản xuất duy nhất trên thế giới sở hữu hệ thống quang khắc cực tím tiên tiến nhất (EUV). Nhưng kể từ năm 2019, Mỹ đã chặn ASML bán các thiết bị EUV này cho Trung Quốc. Điều này buộc các công ty Trung Quốc phải sử dụng hệ thống quang khắc tia cực tím sâu (DUV) kém hơn để sản xuất chip 7nm. Năm ngoái, Mỹ tiếp tục cấm Trung Quốc tiếp cận các máy DUV loại immersion tiên tiến của ASML. Shanghai Micro Electronics Equipment Group (SMEE) - doanh nghiệp Trung Quốc duy nhất hiện có hệ thống quang khắc thương mại hóa – mới chỉ sản xuất được thiết bị hỗ trợ sản xuất chip 90nm, còn cách rất xa trình độ của ASML. Các bằng sáng chế của SiCarrier cho thấy họ đang phát triển hệ thống DUV, nhưng chưa công bố sản phẩm cụ thể. Theo IDC, tỷ lệ tự chủ của Trung Quốc đối với thiết bị sản xuất chip 7nm trở xuống vẫn dưới 10%.

Một vấn đề nan giải khác đối với Trung Quốc là phần mềm được dùng để lập trình chip. Nền tảng CUDA của Nvidia vẫn là tốt nhất thế giới và gần như tất cả các nhà phát triển AI đều học cách sử dụng nó. CUDA chỉ hoạt động với chip của Nvidia. Việc chuyển sang một nền tảng khác sẽ rất tốn kém và khiến các lập trình viên bị tách khỏi một mạng lưới cộng đồng hỗ trợ đông đảo. Huawei đã tạo ra một nền tảng thay thế cho CUDA có tên là CANN, mà các lập trình viên có thể sử dụng với chip Ascend. Tuy nhiên, phần mềm này được đánh giá là còn thua xa Nvidia và chứa nhiều lỗi, khiến các kỹ sư công nghệ trong nước không mấy mặn mà.

Dù vậy, Huawei đã từng vượt qua nhiều nghịch cảnh trong quá khứ, và có thể họ sẽ làm được điều tương tự với CANN. Trước khi bị Mỹ cấm vận, nỗ lực của chính phủ Trung Quốc trong việc buộc các công ty trong nước sử dụng công nghệ bán dẫn nội địa thường bị phàn nàn vì chi phí cao và độ tin cậy thấp. Tuy nhiên, giờ đây, ngày càng nhiều công ty Trung Quốc coi việc phát triển ngành công nghiệp chip trong nước là một yếu tố sống còn. Điều đó khiến họ sẵn sàng đặt niềm tin và đầu tư vào hàng nội địa hơn bao giờ hết.

#CuộcchiếnbándẫnMỹTrrung

 
  • san-xuat-chip-tq_jpg_75.jpg
    san-xuat-chip-tq_jpg_75.jpg
    40.5 KB · Lượt xem: 5


Đăng nhập một lần thảo luận tẹt ga
Thành viên mới đăng
Top