Hoàng Nam
Writer
Khi mạng 5G ngày càng chiếm ưu thế, việc đóng cửa mạng 2G và 3G đang bước vào giai đoạn cao trào trên toàn cầu, theo một báo cáo mới công bố bởi Hiệp hội các Nhà cung cấp Di động Toàn cầu (GSA).
Tính đến cuối tháng 6/2025, đã có ít nhất 83 quốc gia và vùng lãnh thổ hoàn thành, đang thực hiện hoặc có kế hoạch ngừng hoạt động mạng 2G/3G, tăng so với con số 77 vào cuối năm trước. GSA dự đoán năm 2025 sẽ là năm đỉnh điểm, với 37 mạng 2G và 39 mạng 3G dự kiến bị khai tử trong năm nay.
Được triển khai từ năm 1991, mạng 2G từng là nền móng cho kết nối di động trên toàn cầu. Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng của 4G và đặc biệt là 5G đã khiến công nghệ cũ này dần trở nên lỗi thời. Việc duy trì đồng thời các thế hệ mạng đang trở thành gánh nặng cho các nhà cung cấp, không chỉ về chi phí vận hành, mà còn trong việc quản lý phổ tần ngày càng khan hiếm.
Trung Quốc, Mỹ đi đầu trong làn sóng chuyển đổi
Tại Trung Quốc, các nhà mạng lớn đang triển khai kế hoạch rút lui có trật tự khỏi mạng 2G/3G. Một đại diện nhà mạng tại tỉnh Hồ Nam cho biết, phần lớn hạ tầng 2G/3G đã được tháo dỡ từ cuối năm 2024, và các thiết bị liên quan được gỡ bỏ hoàn toàn vào tháng 5/2025.
Tại Hoa Kỳ, cuộc “xóa sổ” mạng cũ gần như đã hoàn tất. Mạng 3G đã ngừng hoạt động hoàn toàn vào năm 2023, và sau khi T-Mobile chấm dứt mạng GSM (2G) vào tháng 2/2024, nước này chính thức bước vào kỷ nguyên “chỉ còn 4G và 5G”.
Theo dữ liệu GSA, tính đến giữa năm 2025, 131 nhà mạng toàn cầu đã lên kế hoạch hoặc hoàn tất ngừng mạng 2G, và 147 nhà mạng đang triển khai việc ngừng mạng 3G, trong đó hơn một nửa đã hoàn tất chuyển đổi. Phần lớn các băng tần thu hồi được sẽ được tái sử dụng cho phủ sóng 4G hoặc mở rộng mạng 5G.
Chính phủ nhập cuộc, 6G trong tầm nhìn
Không chỉ các nhà mạng, nhiều chính phủ cũng tham gia thúc đẩy quá trình “dọn đường” cho mạng mới. Chính phủ Vương quốc Anh đặt mục tiêu loại bỏ hoàn toàn mạng 2G/3G vào năm 2033.
Tại Việt Nam, ngay sau khi cấp phép 5G vào năm 2019, Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin đã lên tiếng về việc loại bỏ dần mạng cũ. Đến năm 2021, trong "Kế hoạch 5 năm lần thứ 14", chính sách "thúc đẩy loại bỏ mạng 2G/3G, phối hợp phát triển mạng 4G và 5G" được chính thức đưa vào định hướng quốc gia.
Nhà mạng lớn nhất Trung Quốc China Mobile đã công bố kế hoạch rút toàn bộ mạng 2G khỏi ít nhất 14 tỉnh thành trước cuối năm 2025, bao gồm Hồ Nam, Quảng Đông và Sơn Tây. Guangdong Mobile khẳng định: “Sau hơn 30 năm phục vụ, mạng 2G đã hoàn thành sứ mệnh lịch sử và sẽ dần ngừng hoạt động.” Các SIM, thiết bị và gói cước chỉ hỗ trợ 2G sẽ bị vô hiệu hóa hoàn toàn.
Sau 2G/3G - 4G cũng bắt đầu "rụng đài"
Một diễn biến gây chú ý gần đây là động thái T-Mobile (Mỹ) công bố kế hoạch loại bỏ dần mạng 4G LTE từ năm 2026, để tái cấu trúc phổ tần cho mạng 5G độc lập (5G SA). Theo lộ trình, đến 2035, toàn bộ mạng 4G của T-Mobile sẽ bị ngừng hoạt động trên toàn quốc, ngoại trừ một dải băng thông nhỏ dành cho các thiết bị IoT.
Đây là bước đi táo bạo nhưng không bất ngờ, khi T-Mobile hiện là nhà mạng dẫn đầu về tốc độ 5G tại Mỹ - 252Mbps, vượt xa AT&T (168Mbps) và Verizon (170Mbps), theo OpenSignal. Trái lại, vùng phủ 4G của hãng chỉ đạt 43%, thua xa các đối thủ truyền thống.
Hiện chưa rõ Verizon hay AT&T có kế hoạch tương tự, nhưng giới phân tích cho rằng sự phụ thuộc lớn vào mạng lõi 4G khiến hai ông lớn này sẽ chậm hơn trong quá trình chuyển dịch sang 5G độc lập.
Bức tranh tương lai rõ ràng: Khi 5G tiến gần đến giai đoạn trưởng thành và 6G bắt đầu được nhắc đến nhiều hơn, các công nghệ cũ như 2G, 3G và thậm chí cả 4G đang dần được "cho nghỉ hưu". Điều đó không chỉ giúp giải phóng tài nguyên, mà còn mở đường cho một kỷ nguyên mạng di động nhanh hơn, hiệu quả hơn và thông minh hơn.
Tính đến cuối tháng 6/2025, đã có ít nhất 83 quốc gia và vùng lãnh thổ hoàn thành, đang thực hiện hoặc có kế hoạch ngừng hoạt động mạng 2G/3G, tăng so với con số 77 vào cuối năm trước. GSA dự đoán năm 2025 sẽ là năm đỉnh điểm, với 37 mạng 2G và 39 mạng 3G dự kiến bị khai tử trong năm nay.
Được triển khai từ năm 1991, mạng 2G từng là nền móng cho kết nối di động trên toàn cầu. Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng của 4G và đặc biệt là 5G đã khiến công nghệ cũ này dần trở nên lỗi thời. Việc duy trì đồng thời các thế hệ mạng đang trở thành gánh nặng cho các nhà cung cấp, không chỉ về chi phí vận hành, mà còn trong việc quản lý phổ tần ngày càng khan hiếm.
Trung Quốc, Mỹ đi đầu trong làn sóng chuyển đổi
Tại Trung Quốc, các nhà mạng lớn đang triển khai kế hoạch rút lui có trật tự khỏi mạng 2G/3G. Một đại diện nhà mạng tại tỉnh Hồ Nam cho biết, phần lớn hạ tầng 2G/3G đã được tháo dỡ từ cuối năm 2024, và các thiết bị liên quan được gỡ bỏ hoàn toàn vào tháng 5/2025.
Tại Hoa Kỳ, cuộc “xóa sổ” mạng cũ gần như đã hoàn tất. Mạng 3G đã ngừng hoạt động hoàn toàn vào năm 2023, và sau khi T-Mobile chấm dứt mạng GSM (2G) vào tháng 2/2024, nước này chính thức bước vào kỷ nguyên “chỉ còn 4G và 5G”.
Theo dữ liệu GSA, tính đến giữa năm 2025, 131 nhà mạng toàn cầu đã lên kế hoạch hoặc hoàn tất ngừng mạng 2G, và 147 nhà mạng đang triển khai việc ngừng mạng 3G, trong đó hơn một nửa đã hoàn tất chuyển đổi. Phần lớn các băng tần thu hồi được sẽ được tái sử dụng cho phủ sóng 4G hoặc mở rộng mạng 5G.
Chính phủ nhập cuộc, 6G trong tầm nhìn
Không chỉ các nhà mạng, nhiều chính phủ cũng tham gia thúc đẩy quá trình “dọn đường” cho mạng mới. Chính phủ Vương quốc Anh đặt mục tiêu loại bỏ hoàn toàn mạng 2G/3G vào năm 2033.
Tại Việt Nam, ngay sau khi cấp phép 5G vào năm 2019, Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin đã lên tiếng về việc loại bỏ dần mạng cũ. Đến năm 2021, trong "Kế hoạch 5 năm lần thứ 14", chính sách "thúc đẩy loại bỏ mạng 2G/3G, phối hợp phát triển mạng 4G và 5G" được chính thức đưa vào định hướng quốc gia.
Nhà mạng lớn nhất Trung Quốc China Mobile đã công bố kế hoạch rút toàn bộ mạng 2G khỏi ít nhất 14 tỉnh thành trước cuối năm 2025, bao gồm Hồ Nam, Quảng Đông và Sơn Tây. Guangdong Mobile khẳng định: “Sau hơn 30 năm phục vụ, mạng 2G đã hoàn thành sứ mệnh lịch sử và sẽ dần ngừng hoạt động.” Các SIM, thiết bị và gói cước chỉ hỗ trợ 2G sẽ bị vô hiệu hóa hoàn toàn.
Sau 2G/3G - 4G cũng bắt đầu "rụng đài"
Một diễn biến gây chú ý gần đây là động thái T-Mobile (Mỹ) công bố kế hoạch loại bỏ dần mạng 4G LTE từ năm 2026, để tái cấu trúc phổ tần cho mạng 5G độc lập (5G SA). Theo lộ trình, đến 2035, toàn bộ mạng 4G của T-Mobile sẽ bị ngừng hoạt động trên toàn quốc, ngoại trừ một dải băng thông nhỏ dành cho các thiết bị IoT.
Đây là bước đi táo bạo nhưng không bất ngờ, khi T-Mobile hiện là nhà mạng dẫn đầu về tốc độ 5G tại Mỹ - 252Mbps, vượt xa AT&T (168Mbps) và Verizon (170Mbps), theo OpenSignal. Trái lại, vùng phủ 4G của hãng chỉ đạt 43%, thua xa các đối thủ truyền thống.
Hiện chưa rõ Verizon hay AT&T có kế hoạch tương tự, nhưng giới phân tích cho rằng sự phụ thuộc lớn vào mạng lõi 4G khiến hai ông lớn này sẽ chậm hơn trong quá trình chuyển dịch sang 5G độc lập.
Bức tranh tương lai rõ ràng: Khi 5G tiến gần đến giai đoạn trưởng thành và 6G bắt đầu được nhắc đến nhiều hơn, các công nghệ cũ như 2G, 3G và thậm chí cả 4G đang dần được "cho nghỉ hưu". Điều đó không chỉ giúp giải phóng tài nguyên, mà còn mở đường cho một kỷ nguyên mạng di động nhanh hơn, hiệu quả hơn và thông minh hơn.
