Hoàng Khang
Writer
Trước những lo ngại ngày càng tăng về tác động của trí tuệ nhân tạo, Đại hội đồng Liên Hợp Quốc đã nhất trí thông qua một nghị quyết, thành lập một cơ quan cố vấn mới về trí tuệ nhân tạo (AI). Động thái này nhằm mục đích tạo ra một diễn đàn toàn cầu để các quốc gia có thể cùng nhau định hình các quy tắc và định hướng cho một trong những công nghệ mang tính cách mạng nhất của thời đại.
Cơ quan mới sẽ có tên là Hội đồng Khoa học Quốc tế Độc lập về Trí tuệ nhân tạo. Hội đồng sẽ bao gồm 40 thành viên là các chuyên gia hàng đầu, được chính Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres lựa chọn, với nhiệm kỳ 3 năm.
Vai trò chính của hội đồng này là ban hành các đánh giá khoa học dựa trên bằng chứng, phân tích các cơ hội, rủi ro và tác động của AI. Về cơ bản, nó sẽ hoạt động như một "hoa tiêu", cung cấp những thông tin và khuyến nghị khách quan để giúp các chính phủ có thể đưa ra những quyết định sáng suốt liên quan đến công nghệ phức tạp này.
Nghị quyết được thông qua vào ngày 26 tháng 8 cũng thiết lập một cơ chế đối thoại thường niên về quản trị toàn cầu đối với AI, dành cho các chính phủ và các bên liên quan khác. Phiên đối thoại đầu tiên dự kiến sẽ được diễn ra tại hội nghị thượng đỉnh thế giới về AI tại Geneva, Thụy Sĩ vào năm sau.
"AI đang phát triển với tốc độ và quy mô ảnh hưởng đến mọi quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới," bà Maritza Chan Valverde, Đại sứ Costa Rica và là người đồng điều phối các cuộc thảo luận, cho biết. "Với nghị quyết này, Liên Hợp Quốc tái khẳng định vai trò trung tâm của mình trong việc đảm bảo AI sẽ phục vụ cho nhân loại."
Động thái của Liên Hợp Quốc là một sự thừa nhận rõ ràng về tính hai mặt của AI. Một mặt, đây là một công nghệ mang tính cách mạng, có tiềm năng to lớn trong việc giúp thế giới đạt được các mục tiêu phát triển toàn cầu. Mặt khác, nó cũng đi kèm với những rủi ro lớn, bị một số quốc gia lo ngại có thể "đe dọa nền dân chủ và nhân quyền".
Việc thành lập hội đồng cố vấn được xem là một bước đi đầu tiên, mang tính nền tảng và cần thiết. Tuy nhiên, thách thức thực sự trong tương lai sẽ là làm thế nào để có thể biến những lời khuyên khoa học của hội đồng này thành các chính sách quốc tế cụ thể và có sự đồng thuận, đủ sức để có thể theo kịp với tốc độ phát triển chóng mặt của chính công nghệ.
Hội đồng cố vấn và vai trò "hoa tiêu"
Cơ quan mới sẽ có tên là Hội đồng Khoa học Quốc tế Độc lập về Trí tuệ nhân tạo. Hội đồng sẽ bao gồm 40 thành viên là các chuyên gia hàng đầu, được chính Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres lựa chọn, với nhiệm kỳ 3 năm.
Vai trò chính của hội đồng này là ban hành các đánh giá khoa học dựa trên bằng chứng, phân tích các cơ hội, rủi ro và tác động của AI. Về cơ bản, nó sẽ hoạt động như một "hoa tiêu", cung cấp những thông tin và khuyến nghị khách quan để giúp các chính phủ có thể đưa ra những quyết định sáng suốt liên quan đến công nghệ phức tạp này.
Hướng tới một cơ chế quản trị toàn cầu
Nghị quyết được thông qua vào ngày 26 tháng 8 cũng thiết lập một cơ chế đối thoại thường niên về quản trị toàn cầu đối với AI, dành cho các chính phủ và các bên liên quan khác. Phiên đối thoại đầu tiên dự kiến sẽ được diễn ra tại hội nghị thượng đỉnh thế giới về AI tại Geneva, Thụy Sĩ vào năm sau.
"AI đang phát triển với tốc độ và quy mô ảnh hưởng đến mọi quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới," bà Maritza Chan Valverde, Đại sứ Costa Rica và là người đồng điều phối các cuộc thảo luận, cho biết. "Với nghị quyết này, Liên Hợp Quốc tái khẳng định vai trò trung tâm của mình trong việc đảm bảo AI sẽ phục vụ cho nhân loại."
Giữa cơ hội và rủi ro
Động thái của Liên Hợp Quốc là một sự thừa nhận rõ ràng về tính hai mặt của AI. Một mặt, đây là một công nghệ mang tính cách mạng, có tiềm năng to lớn trong việc giúp thế giới đạt được các mục tiêu phát triển toàn cầu. Mặt khác, nó cũng đi kèm với những rủi ro lớn, bị một số quốc gia lo ngại có thể "đe dọa nền dân chủ và nhân quyền".
Việc thành lập hội đồng cố vấn được xem là một bước đi đầu tiên, mang tính nền tảng và cần thiết. Tuy nhiên, thách thức thực sự trong tương lai sẽ là làm thế nào để có thể biến những lời khuyên khoa học của hội đồng này thành các chính sách quốc tế cụ thể và có sự đồng thuận, đủ sức để có thể theo kịp với tốc độ phát triển chóng mặt của chính công nghệ.
