Kỹ sư phần mềm Google tiết lộ 4 thói quen quan trọng bảo vệ dữ liệu trong thời đại AI

[Tháp rơi tự do]

AI đang ngày càng trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại. Từ nghiên cứu, ghi chú, lập trình đến tìm kiếm thông tin, các công cụ AI hỗ trợ con người làm việc nhanh và hiệu quả hơn. Tuy nhiên, đi kèm với sự tiện lợi là những lo ngại ngày càng lớn về quyền riêng tư và an toàn dữ liệu cá nhân.

Kỹ sư phần mềm tại Google, 31 tuổi, anh Harsh Varshney là người hiểu rõ những rủi ro này hơn ai hết. Gia nhập Google từ năm 2023, anh từng có hai năm làm việc trong đội ngũ bảo vệ quyền riêng tư, xây dựng hạ tầng nhằm bảo vệ dữ liệu người dùng. Hiện nay, Varshney là thành viên của nhóm bảo mật AI cho trình duyệt Chrome, chuyên đối phó với các mối đe dọa như hacker và các chiến dịch lừa đảo sử dụng AI.

Theo Varshney, AI cần dữ liệu để tạo ra các phản hồi hữu ích, nhưng người dùng phải chủ động bảo vệ thông tin cá nhân, tránh để dữ liệu rơi vào tay tội phạm mạng hay các công ty môi giới dữ liệu. Từ kinh nghiệm cá nhân, anh đã hình thành bốn thói quen quan trọng khi sử dụng AI.

Thói quen đầu tiên​

Thói quen đầu tiên là không chia sẻ thông tin cá nhân nhạy cảm với chatbot công khai. Varshney cho rằng nhiều người có xu hướng tin tưởng AI quá mức, từ đó chia sẻ những thông tin mà bình thường họ sẽ không bao giờ công khai. Anh cảnh báo người dùng tuyệt đối không cung cấp số thẻ tín dụng, số an sinh xã hội, địa chỉ nhà riêng, tiền sử bệnh lý hay bất kỳ thông tin nhận dạng cá nhân nào cho chatbot AI.

Theo anh, dữ liệu chia sẻ với các chatbot công khai có thể được sử dụng để huấn luyện các mô hình trong tương lai. Điều này tiềm ẩn nguy cơ rò rỉ dữ liệu huấn luyện, khi AI vô tình ghi nhớ thông tin cá nhân của một người và lặp lại trong phản hồi cho người khác. Ngoài ra, nguy cơ rò rỉ dữ liệu từ các cuộc tấn công mạng cũng luôn tồn tại. “Tôi coi chatbot AI như một tấm bưu thiếp công cộng. Nếu không dám viết thông tin đó lên bưu thiếp, tôi cũng sẽ không chia sẻ nó với AI.” Varshney nói.

Thói quen thứ hai​

Thói quen thứ hai là phân biệt rõ AI công khai và AI dành cho doanh nghiệp. Với các mô hình AI công khai, người dùng khó biết liệu dữ liệu trò chuyện có được dùng để huấn luyện hay không. Trong khi đó, các mô hình AI enterprise thường không sử dụng dữ liệu hội thoại để đào tạo, giúp giảm đáng kể rủi ro lộ thông tin nội bộ.

Varshney ví sự khác biệt này như việc trò chuyện trong quán cà phê đông người so với một cuộc họp kín trong văn phòng. Anh cho biết đã có những trường hợp nhân viên vô tình làm rò rỉ dữ liệu công ty khi sử dụng chatbot không phù hợp. Vì vậy, anh không bao giờ thảo luận các dự án đang làm tại Google với chatbot công khai, mà chỉ dùng AI doanh nghiệp, kể cả cho những việc nhỏ như chỉnh sửa email công việc.

Thói quen thứ ba​

Thói quen thứ ba là xóa lịch sử trò chuyện và kiểm soát trí nhớ dài hạn của AI. Hầu hết các chatbot AI đều lưu lại lịch sử hội thoại, vì vậy Varshney khuyên người dùng nên xóa định kỳ để giảm rủi ro nếu tài khoản bị xâm nhập. Anh từng bất ngờ khi một chatbot Gemini doanh nghiệp có thể nói chính xác địa chỉ nhà của mình, chỉ vì trước đó anh từng nhờ AI chỉnh sửa một email có chứa thông tin này.

Trong những trường hợp không muốn AI ghi nhớ dữ liệu, Varshney sử dụng chế độ trò chuyện tạm thời, tương tự chế độ ẩn danh, nơi lịch sử không được lưu và không dùng cho huấn luyện mô hình.

Thói quen thứ tư​

Thói quen cuối cùng là ưu tiên các công cụ AI uy tín, có chính sách quyền riêng tư rõ ràng. Ngoài các sản phẩm của Google, Varshney thường sử dụng ChatGPT của OpenAI và Claude của Anthropic. Anh cũng khuyến nghị người dùng đọc kỹ chính sách quyền riêng tư và tắt các tùy chọn như cải thiện mô hình cho mọi người để hạn chế việc dữ liệu cá nhân bị dùng cho huấn luyện AI.

Theo Varshney, AI là công nghệ đầy sức mạnh, nhưng chỉ thực sự hữu ích khi được sử dụng một cách tỉnh táo. Sự tiện lợi không nên đánh đổi bằng quyền riêng tư, và bảo vệ dữ liệu cá nhân khi dùng AI là điều người dùng hiện đại không thể xem nhẹ.