A-Train The Seven
...'cause for once, I didn't hate myself.
Daikin khởi nghiệp năm 1924 tại Namba, Osaka, với chỉ 15 nhân viên, nay là biểu tượng toàn cầu với doanh thu 4 nghìn tỷ yên (~27 tỷ USD) vào năm tài khóa 2025. Là số 1 thế giới về điều hòa, Daikin còn đứng thứ 2 ở mảng lọc không khí (sau Camfil Thụy Điển) và hóa chất fluorine (sau Chemours). Có đến 84% doanh thu đến từ nước ngoài, vượt xa Sony (77%) và Hitachi (61%), theo Reuters. Từ một xưởng kim loại làm ống tản nhiệt máy bay, Daikin đã trải qua hành trình biến thái như con sâu hóa bướm. Hành trình này chia thành ba giai đoạn: sáng lập, tăng trưởng và đột phá, dẫn dắt bởi ba lãnh đạo: Akira Yamada (1924-1965), Minoru Yamada (1972-1994) và Noriyuki Inoue (1994-2024).
Giai đoạn sáng lập bắt đầu với Akira Yamada, một kỹ sư “thoát khỏi lằn ranh” từ Kobe Steel, mở xưởng Osaka Metal Works. Với 15 người, Daikin sản xuất ống tản nhiệt máy bay rồi mở rộng sang nhu cầu quân sự, đạt 1.000 nhân viên vào năm 1934. Năm 1933, công ty nghiên cứu chất làm lạnh Freon đặt nền móng cho điều hòa, sản xuất máy lạnh cho tàu ngầm hải quân Nhật. Nhưng Thế chiến II kết thúc, Daikin suýt phá sản do mất đơn hàng quân sự. Chiến tranh Triều Tiên (1950) cứu công ty với hợp đồng đạn pháo Mỹ. Daikin gia nhập Sumitomo Metal (nay là Nippon Steel) để củng cố tài chính, đổi tên thành Daikin Industries năm 1963, đánh dấu bước chuyển từ sáng lập sang tăng trưởng.
Giai đoạn tăng trưởng dưới Minoru Yamada (con trai Akira) bắt đầu năm 1972 giữa cú sốc dầu mỏ. Minoru cam kết không sa thải, đưa Daikin vượt khủng hoảng và tập trung vào điều hòa dân dụng. Công ty ra mắt máy lạnh inverter đầu tiên năm 1981 dẫn đầu ngành, doanh thu đạt 300 tỷ yên vào 1994. Đây là giai đoạn tăng trưởng phá vỡ giới hạn xưởng quân sự để thành hãng điều hòa toàn cầu.
Giai đoạn đột phá khởi động năm 1994 với Noriyuki Inoue được mệnh danh “nhà phục hưng Daikin”. Inoue đẩy doanh thu từ 300 tỷ yên lên 4 nghìn tỷ yên trong 30 năm, lợi nhuận tăng gấp 300, trải qua 50 thương vụ M&A trị giá 1 nghìn tỷ yên. Inoue đưa Daikin vượt Carrier (Mỹ) để dẫn đầu điều hòa toàn cầu năm 2011 với thị phần 15%. Năm 2024, khi Daikin kỷ niệm 100 năm thì Inoue (89 tuổi) rời ghế chủ tịch, nhường Masanori Togawa làm chủ tịch và Naofumi Takenaka làm tổng giám đốc.
Bí quyết kinh doanh nằm ở “mục đích thực tiễn” và “quản trị nhân bản”. Mục đích của Daikin là “tạo giải pháp từ không khí”, đáp ứng ba tiêu chí: hấp dẫn (không khí thiết yếu nhưng khan hiếm), độc đáo (chỉ Daikin ám ảnh với không khí) và khả thi (nhân viên tin họ làm được). Quản trị nhân bản là DNA Daikin từ 1924, tin vào “khả năng vô hạn của con người”. Không chạy theo tư bản cổ đông kiểu Anh-Mỹ, Công ty ưu tiên nhân viên, khuyến khích “cái đinh lồi” (tôn vinh cá nhân nổi bật).
Giai đoạn sáng lập bắt đầu với Akira Yamada, một kỹ sư “thoát khỏi lằn ranh” từ Kobe Steel, mở xưởng Osaka Metal Works. Với 15 người, Daikin sản xuất ống tản nhiệt máy bay rồi mở rộng sang nhu cầu quân sự, đạt 1.000 nhân viên vào năm 1934. Năm 1933, công ty nghiên cứu chất làm lạnh Freon đặt nền móng cho điều hòa, sản xuất máy lạnh cho tàu ngầm hải quân Nhật. Nhưng Thế chiến II kết thúc, Daikin suýt phá sản do mất đơn hàng quân sự. Chiến tranh Triều Tiên (1950) cứu công ty với hợp đồng đạn pháo Mỹ. Daikin gia nhập Sumitomo Metal (nay là Nippon Steel) để củng cố tài chính, đổi tên thành Daikin Industries năm 1963, đánh dấu bước chuyển từ sáng lập sang tăng trưởng.
Giai đoạn tăng trưởng dưới Minoru Yamada (con trai Akira) bắt đầu năm 1972 giữa cú sốc dầu mỏ. Minoru cam kết không sa thải, đưa Daikin vượt khủng hoảng và tập trung vào điều hòa dân dụng. Công ty ra mắt máy lạnh inverter đầu tiên năm 1981 dẫn đầu ngành, doanh thu đạt 300 tỷ yên vào 1994. Đây là giai đoạn tăng trưởng phá vỡ giới hạn xưởng quân sự để thành hãng điều hòa toàn cầu.
Giai đoạn đột phá khởi động năm 1994 với Noriyuki Inoue được mệnh danh “nhà phục hưng Daikin”. Inoue đẩy doanh thu từ 300 tỷ yên lên 4 nghìn tỷ yên trong 30 năm, lợi nhuận tăng gấp 300, trải qua 50 thương vụ M&A trị giá 1 nghìn tỷ yên. Inoue đưa Daikin vượt Carrier (Mỹ) để dẫn đầu điều hòa toàn cầu năm 2011 với thị phần 15%. Năm 2024, khi Daikin kỷ niệm 100 năm thì Inoue (89 tuổi) rời ghế chủ tịch, nhường Masanori Togawa làm chủ tịch và Naofumi Takenaka làm tổng giám đốc.
Bí quyết kinh doanh nằm ở “mục đích thực tiễn” và “quản trị nhân bản”. Mục đích của Daikin là “tạo giải pháp từ không khí”, đáp ứng ba tiêu chí: hấp dẫn (không khí thiết yếu nhưng khan hiếm), độc đáo (chỉ Daikin ám ảnh với không khí) và khả thi (nhân viên tin họ làm được). Quản trị nhân bản là DNA Daikin từ 1924, tin vào “khả năng vô hạn của con người”. Không chạy theo tư bản cổ đông kiểu Anh-Mỹ, Công ty ưu tiên nhân viên, khuyến khích “cái đinh lồi” (tôn vinh cá nhân nổi bật).
