Khánh Vân
Writer
Trong nỗ lực tìm kiếm giải pháp cho bài toán giao thông đô thị bền vững và giảm ô nhiễm môi trường, chính phủ Hàn Quốc vừa khởi động một dự án thí điểm đầy táo bạo và thực tế: nghiên cứu chuyển đổi xe tay ga chạy xăng cũ thành xe chạy hoàn toàn bằng điện. Dự án kéo dài 8 tháng này được xem là bước đi chiến lược nhằm giải quyết tình trạng ô nhiễm không khí và tiếng ồn nghiêm trọng do xe máy gây ra tại các đô thị lớn, trong bối cảnh người dân và đặc biệt là lực lượng giao hàng vẫn chưa mặn mà với việc mua xe máy điện mới.
Nỗi ám ảnh ô nhiễm từ xe giao hàng
Khác với Việt Nam hay nhiều nước Đông Nam Á nơi xe máy là phương tiện cá nhân chủ đạo, tại Hàn Quốc, đặc biệt là ở các thành phố lớn như Seoul, xe tay ga chủ yếu phục vụ cho hoạt động thương mại, nhất là lĩnh vực giao hàng, chuyển phát nhanh. Với khả năng luồn lách linh hoạt trong các con phố chật hẹp, chúng là công cụ không thể thiếu của đội ngũ shipper đông đảo.
Tuy nhiên, sự tiện lợi này đi kèm cái giá đắt về môi trường. Theo Bộ Môi trường Hàn Quốc, một chiếc xe tay ga 50cc cũ có thể phát thải lượng hydrocarbon (gây ô nhiễm không khí) cao gấp 279 lần so với một chiếc ô tô cùng tuổi đời. Tiếng ồn từ xe máy cũng tăng tới 80% chỉ trong giai đoạn 2022-2023.
Xe điện mới chưa hút khách, chuyển đổi xe cũ là giải pháp?
Mặc dù chính phủ Hàn Quốc đã triển khai các chương trình trợ cấp cho xe máy điện từ năm 2018, nhưng doanh số bán ra vẫn rất thấp. Năm 2023, chỉ có chưa đến 8.200 xe điện được đăng ký, chưa đạt nổi 30% mục tiêu đề ra. Các rào cản chính bao gồm giá thành xe điện còn cao, phạm vi hoạt động hạn chế (nhiều mẫu giá rẻ chỉ đi được ~60km/lần sạc, trong khi shipper cần >60km/ngày) và hạ tầng trạm sạc công cộng còn thiếu, đặc biệt tại các khu dân cư đông đúc.
Trước thực tế đó, thay vì chỉ trông chờ vào xe điện mới, Hàn Quốc đang khám phá một hướng đi thực tế hơn: cải tạo chính những chiếc xe tay ga chạy xăng hiện có. Ý tưởng cốt lõi là loại bỏ động cơ đốt trong và bình xăng, thay thế bằng một động cơ điện và bộ pin phù hợp. Giải pháp này không chỉ giúp đẩy nhanh quá trình điện khí hóa phương tiện mà còn giảm thiểu lượng rác thải khổng lồ phát sinh từ việc thải loại xe cũ.
Thách thức kỹ thuật và tiềm năng
Việc "độ" xe xăng thành xe điện không phải là mới trên thế giới, nhưng triển khai ở quy mô lớn và đảm bảo an toàn, chất lượng là một thách thức. Nó đòi hỏi kỹ thuật cao về cơ khí, phân bổ trọng lượng, hệ thống làm mát pin và đặc biệt là an toàn điện. Hàn Quốc, vốn rất coi trọng an toàn, sẽ cần xây dựng các tiêu chuẩn kỹ thuật và quy trình kiểm định chặt chẽ. Các công ty khởi nghiệp như BlueWing Motors đã bắt đầu tham gia lĩnh vực này và các giải pháp hỗ trợ như trạm đổi pin của LG Energy Solution cũng đang phát triển, hứa hẹn giải quyết bài toán sạc pin.
Dự án thí điểm kéo dài 8 tháng sẽ tập trung đánh giá tính khả thi về kỹ thuật, hiệu quả chi phí và khả năng nhân rộng mô hình, ban đầu có thể nhắm vào đội xe giao hàng thương mại. Nếu thành công, đây có thể là một bước đột phá, tạo ra một mô hình chuyển đổi xanh hiệu quả mà nhiều quốc gia có mật độ xe máy cao khác có thể học hỏi, giúp giảm ô nhiễm nhanh chóng mà không cần loại bỏ hoàn toàn phương tiện hiện có.
Nỗi ám ảnh ô nhiễm từ xe giao hàng
Khác với Việt Nam hay nhiều nước Đông Nam Á nơi xe máy là phương tiện cá nhân chủ đạo, tại Hàn Quốc, đặc biệt là ở các thành phố lớn như Seoul, xe tay ga chủ yếu phục vụ cho hoạt động thương mại, nhất là lĩnh vực giao hàng, chuyển phát nhanh. Với khả năng luồn lách linh hoạt trong các con phố chật hẹp, chúng là công cụ không thể thiếu của đội ngũ shipper đông đảo.
Tuy nhiên, sự tiện lợi này đi kèm cái giá đắt về môi trường. Theo Bộ Môi trường Hàn Quốc, một chiếc xe tay ga 50cc cũ có thể phát thải lượng hydrocarbon (gây ô nhiễm không khí) cao gấp 279 lần so với một chiếc ô tô cùng tuổi đời. Tiếng ồn từ xe máy cũng tăng tới 80% chỉ trong giai đoạn 2022-2023.
Xe điện mới chưa hút khách, chuyển đổi xe cũ là giải pháp?
Mặc dù chính phủ Hàn Quốc đã triển khai các chương trình trợ cấp cho xe máy điện từ năm 2018, nhưng doanh số bán ra vẫn rất thấp. Năm 2023, chỉ có chưa đến 8.200 xe điện được đăng ký, chưa đạt nổi 30% mục tiêu đề ra. Các rào cản chính bao gồm giá thành xe điện còn cao, phạm vi hoạt động hạn chế (nhiều mẫu giá rẻ chỉ đi được ~60km/lần sạc, trong khi shipper cần >60km/ngày) và hạ tầng trạm sạc công cộng còn thiếu, đặc biệt tại các khu dân cư đông đúc.
Trước thực tế đó, thay vì chỉ trông chờ vào xe điện mới, Hàn Quốc đang khám phá một hướng đi thực tế hơn: cải tạo chính những chiếc xe tay ga chạy xăng hiện có. Ý tưởng cốt lõi là loại bỏ động cơ đốt trong và bình xăng, thay thế bằng một động cơ điện và bộ pin phù hợp. Giải pháp này không chỉ giúp đẩy nhanh quá trình điện khí hóa phương tiện mà còn giảm thiểu lượng rác thải khổng lồ phát sinh từ việc thải loại xe cũ.
Thách thức kỹ thuật và tiềm năng
Việc "độ" xe xăng thành xe điện không phải là mới trên thế giới, nhưng triển khai ở quy mô lớn và đảm bảo an toàn, chất lượng là một thách thức. Nó đòi hỏi kỹ thuật cao về cơ khí, phân bổ trọng lượng, hệ thống làm mát pin và đặc biệt là an toàn điện. Hàn Quốc, vốn rất coi trọng an toàn, sẽ cần xây dựng các tiêu chuẩn kỹ thuật và quy trình kiểm định chặt chẽ. Các công ty khởi nghiệp như BlueWing Motors đã bắt đầu tham gia lĩnh vực này và các giải pháp hỗ trợ như trạm đổi pin của LG Energy Solution cũng đang phát triển, hứa hẹn giải quyết bài toán sạc pin.
Dự án thí điểm kéo dài 8 tháng sẽ tập trung đánh giá tính khả thi về kỹ thuật, hiệu quả chi phí và khả năng nhân rộng mô hình, ban đầu có thể nhắm vào đội xe giao hàng thương mại. Nếu thành công, đây có thể là một bước đột phá, tạo ra một mô hình chuyển đổi xanh hiệu quả mà nhiều quốc gia có mật độ xe máy cao khác có thể học hỏi, giúp giảm ô nhiễm nhanh chóng mà không cần loại bỏ hoàn toàn phương tiện hiện có.
