From Beijing with Love
Cháu đã lớn thế này rồi à. Lại đây chú ôm cái coi.
Ngày 29/5/2025, công ty hàng không vũ trụ thương mại Trung Quốc Beijing Sepoch Technology (Sepoch hay Space Epoch) đã công bố lần đầu tiên thử nghiệm thành công hạ cánh trên biển của tên lửa tái sử dụng Yuanxingzhe-1 (Hiker-1), tại Cảng Hàng không Vũ trụ Phương Đông Hải Dương, tỉnh Sơn Đông, phía Đông Trung Quốc. Đây là tên lửa tái sử dụng đầu tiên của Trung Quốc tích hợp động cơ đẩy oxy lỏng-metan, cấu trúc thép không gỉ toàn phần, có khả năng hạ cánh mềm trên biển. Đánh dấu bước đột phá quan trọng trong công nghệ tên lửa tái sử dụng dùng nhiên liệu lỏng.
Tên lửa Hiker-1 đường kính 4,2 mét, cao 26,8 mét và khối lượng cất cánh 57 tấn, đã bay trong 125 giây, đạt độ cao 2,5 km. Chuyến bay trải qua 8 giai đoạn chính: phóng và cất cánh, tăng tốc toàn lực, điều chỉnh lực đẩy, tắt động cơ lần một, hạ cánh thụ động, khởi động lại động cơ, giảm tốc và lơ lửng trên biển, cuối cùng là hạ cánh mềm xuống Biển Vàng. Tên lửa sử dụng động cơ Longyun oxy lỏng-metan từ công ty Jiuzhou Yunjian và được chế tạo từ thép không gỉ mỏng, một thiết kế tương tự như của SpaceX. Sepoch cho biết thử nghiệm này đặt nền móng cho chuyến bay quỹ đạo đầu tiên dự kiến vào cuối năm 2025, đánh dấu sự chuyển giao công nghệ tên lửa tái sử dụng thép không gỉ quy mô lớn sang giai đoạn ứng dụng kỹ thuật.
Thành công của Sepoch là một phần trong làn sóng tiến bộ của ngành hàng không vũ trụ thương mại Trung Quốc. Ngày 17/5, công ty LandSpace đã phóng thành công ZQ-2E, phiên bản nâng cấp của ZQ-2 – tên lửa metan đầu tiên trên thế giới đạt quỹ đạo vào năm 2023 – từ bãi phóng Đông Phong, đưa 6 vệ tinh thương mại Tianyi vào quỹ đạo. Hai ngày sau, Galactic Energy cũng phóng thành công tên lửa CERES-1 từ biển, hoàn thành giai đoạn đầu của một mạng lưới vệ tinh IoT quỹ đạo thấp chòm sao Tianqi mở ra khả năng kết nối thiết bị toàn cầu. Sepoch còn ký thỏa thuận với các nhà khai thác vệ tinh và công ty thương mại điện tử Taobao, hướng đến ứng dụng như giao hàng nhanh bằng tên lửa, mục tiêu chở hơn 10 tấn hàng lên quỹ đạo thấp trong tương lai.
Thành công của Hiker-1 cho thấy Trung Quốc đang thu hẹp khoảng cách với Mỹ trong công nghệ tên lửa tái sử dụng, vốn được SpaceX dẫn đầu với Falcon 9 (hơn 450 lần hạ cánh thành công tính đến 2025). Động cơ oxy lỏng-metan được chọn vì hiệu suất cao, ít ô nhiễm, chi phí thấp và phù hợp cho tái sử dụng, một xu hướng mà cả SpaceX và Blue Origin cũng đang theo đuổi. Tuy nhiên, thử nghiệm này chỉ đạt độ cao 2,5 km – một khoảng cách lớn so với khả năng quỹ đạo của SpaceX – và vẫn cần thêm các chuyến bay quỹ đạo để chứng minh tính khả thi thương mại. Dù vậy, sự hỗ trợ mạnh mẽ từ chính phủ Trung Quốc cùng với sự cạnh tranh giữa các công ty tư nhân như Sepoch, LandSpace và Galactic Energy, cho thấy tham vọng lớn của Bắc Kinh trong việc dẫn đầu cuộc đua không gian thương mại.
Tên lửa Hiker-1 đường kính 4,2 mét, cao 26,8 mét và khối lượng cất cánh 57 tấn, đã bay trong 125 giây, đạt độ cao 2,5 km. Chuyến bay trải qua 8 giai đoạn chính: phóng và cất cánh, tăng tốc toàn lực, điều chỉnh lực đẩy, tắt động cơ lần một, hạ cánh thụ động, khởi động lại động cơ, giảm tốc và lơ lửng trên biển, cuối cùng là hạ cánh mềm xuống Biển Vàng. Tên lửa sử dụng động cơ Longyun oxy lỏng-metan từ công ty Jiuzhou Yunjian và được chế tạo từ thép không gỉ mỏng, một thiết kế tương tự như của SpaceX. Sepoch cho biết thử nghiệm này đặt nền móng cho chuyến bay quỹ đạo đầu tiên dự kiến vào cuối năm 2025, đánh dấu sự chuyển giao công nghệ tên lửa tái sử dụng thép không gỉ quy mô lớn sang giai đoạn ứng dụng kỹ thuật.
Thành công của Sepoch là một phần trong làn sóng tiến bộ của ngành hàng không vũ trụ thương mại Trung Quốc. Ngày 17/5, công ty LandSpace đã phóng thành công ZQ-2E, phiên bản nâng cấp của ZQ-2 – tên lửa metan đầu tiên trên thế giới đạt quỹ đạo vào năm 2023 – từ bãi phóng Đông Phong, đưa 6 vệ tinh thương mại Tianyi vào quỹ đạo. Hai ngày sau, Galactic Energy cũng phóng thành công tên lửa CERES-1 từ biển, hoàn thành giai đoạn đầu của một mạng lưới vệ tinh IoT quỹ đạo thấp chòm sao Tianqi mở ra khả năng kết nối thiết bị toàn cầu. Sepoch còn ký thỏa thuận với các nhà khai thác vệ tinh và công ty thương mại điện tử Taobao, hướng đến ứng dụng như giao hàng nhanh bằng tên lửa, mục tiêu chở hơn 10 tấn hàng lên quỹ đạo thấp trong tương lai.
Thành công của Hiker-1 cho thấy Trung Quốc đang thu hẹp khoảng cách với Mỹ trong công nghệ tên lửa tái sử dụng, vốn được SpaceX dẫn đầu với Falcon 9 (hơn 450 lần hạ cánh thành công tính đến 2025). Động cơ oxy lỏng-metan được chọn vì hiệu suất cao, ít ô nhiễm, chi phí thấp và phù hợp cho tái sử dụng, một xu hướng mà cả SpaceX và Blue Origin cũng đang theo đuổi. Tuy nhiên, thử nghiệm này chỉ đạt độ cao 2,5 km – một khoảng cách lớn so với khả năng quỹ đạo của SpaceX – và vẫn cần thêm các chuyến bay quỹ đạo để chứng minh tính khả thi thương mại. Dù vậy, sự hỗ trợ mạnh mẽ từ chính phủ Trung Quốc cùng với sự cạnh tranh giữa các công ty tư nhân như Sepoch, LandSpace và Galactic Energy, cho thấy tham vọng lớn của Bắc Kinh trong việc dẫn đầu cuộc đua không gian thương mại.
