Trung Đào
Writer
Ban Quản lý khu HH Linh Đàm (Hà Nội) gây tranh cãi khi thông báo tạm dừng tiếp nhận mới (từ tháng 12/2025) và tiến tới dừng hoàn toàn hoạt động trông giữ xe máy điện, xe đạp điện tại các tầng hầm của tòa nhà. Nguyên nhân được giải thích:
Câu hỏi đặt ra ở đây là có phải Ban Quản lý lạm quyền không? lo ngại về rủi ro cháy nổ của Ban Quản lý có chính đáng không? Ai là người chịu trách nhiệm nếu rủi ro cháy nổ pin xe điện? Và hơn cả, trong trường hợp như thế này thì có giải pháp nào dung hòa được tất cả, vừa đảm bảo quyền lợi của người dân, đúng luật pháp mà vẫn an toàn?
Bản thân tôi là người có người quen thân ở khu HH Linh Đàm này, cũng từng ra vào nơi đây nhiều lần nên nói một cách công tâm những lo ngại của đơn vị quản lý vận hành khu này không phải là không chính đáng. Ngay cả người dân ở đây, cũng có nhiều ý kiến đề nghị không cho để xe điện vì lo ngại an toàn cháy nổ tại một trong những tổ hợp chung cư đông đúc bậc nhất thủ đô.
Trước hết, cần nhìn thẳng vào thực tế của HH Linh Đàm. Đây không phải là một chung cư thông thường mà là một "siêu tổ hợp" với mật độ dân cư và phương tiện dày đặc, được ví như một thành phố thu nhỏ bị nén chặt. Bạn có thể hình dung, có đến 12 tòa nhà chiều cao dao động từ 35 đến 41 tầng với 10.000 căn hộ ở khu vực này!
Hạ tầng của khu đô thị này đã qua nhiều năm sử dụng (hoàn thành khoảng năm 2016), được thiết kế và xây dựng ở thời điểm mà xe điện chưa bùng nổ như hiện nay. Do đó, hệ thống điện lưới, trạm biến áp hay các phương án phòng cháy chữa cháy ban đầu có thể chưa được tính toán để gánh tải cho hàng nghìn cục pin Lithium cùng sạc một lúc. Hơn nữa, với đặc thù hầm để xe kín, thông gió hạn chế, nếu xảy ra sự cố cháy pin xe điện - loại cháy vốn dĩ rất khó dập tắt bằng phương pháp thông thường và sinh ra lượng khói độc khổng lồ – thì hậu quả sẽ là khôn lường. Trong bối cảnh trách nhiệm pháp lý đè nặng lên vai người đứng đầu đơn vị quản lý khi có tai nạn xảy ra, phản ứng "phòng thủ" của họ là điều có thể cảm thông về mặt tâm lý.
Tuy nhiên, việc thấu hiểu nỗi lo ấy không đồng nghĩa với việc chúng ta chấp nhận tư duy "quản không được thì cấm". Cấm đoán là một giải pháp cực đoan, đi ngược lại xu thế phát triển xanh của xã hội và đẩy cái khó về phía người dân. Nếu cứ vin vào lý do hạ tầng cũ để chối bỏ cái mới, chúng ta sẽ mãi dậm chân tại chỗ. Thay vì dựng lên những rào cản, bài toán đặt ra cho Ban quản lý và cư dân là làm sao để "chung sống an toàn" với xe điện.
Lời giải cho vấn đề này phải đến từ sự nỗ lực tái cấu trúc hạ tầng và siết chặt quy trình quản lý thay vì những mệnh lệnh hành chính. Giải pháp căn cơ nhất cần được thực hiện là quy hoạch lại không gian hầm xe. Thay vì để xe điện nằm xen kẽ với xe xăng, Ban quản lý cần thiết lập những khu vực chuyên biệt dành riêng cho việc sạc điện. Khu vực này phải được đặt ở những vị trí thông thoáng nhất, gần lối ra vào hoặc cửa thoát hiểm, được cách ly bằng các vách ngăn chống cháy lan và trang bị hệ thống camera giám sát nhiệt độ 24/7 cùng các thiết bị chữa cháy chuyên dụng cho pin.
Song song với giải pháp kỹ thuật là câu chuyện về trách nhiệm và chi phí. Chúng ta không thể đòi hỏi một hạ tầng an toàn tuyệt đối với mức phí quản lý rẻ mạt. Nếu cần đầu tư nâng cấp hệ thống điện, lắp đặt thiết bị cảnh báo sớm hay thuê thêm nhân sự chuyên trách trực sạc đêm, cư dân sử dụng xe điện cần sẵn sàng chia sẻ gánh nặng tài chính này thông qua việc đóng góp thêm phụ phí. Đồng thời, quy trình kiểm soát đầu vào cần được thực hiện nghiêm ngặt hơn bao giờ hết. Ban quản lý có quyền và có trách nhiệm từ chối những phương tiện đã qua "độ chế", thay đổi kết cấu pin không đảm bảo an toàn, đồng thời yêu cầu chủ xe ký cam kết chịu trách nhiệm nếu vi phạm quy định sạc.
Tôi cho rằng vụ việc tại HH Linh Đàm là một hồi chuông cảnh báo cho công tác quản lý chung cư tại các đô thị lớn. Nỗi lo cháy nổ là có thật và rất đáng sợ, nhưng nỗi sợ hãi không nên là lý do để kìm hãm sự tiến bộ. Thay vì cấm cản, hãy dùng tư duy quản lý khoa học, sự đầu tư bài bản và ý thức cộng đồng để biến những "nguy cơ" thành sự "an tâm", đảm bảo quyền lợi chính đáng cho người dân mà không đánh đổi bằng sự an toàn của cả tập thể.
Sau khi được người dân phản ánh, chính quyền phường Hoàng Liệt đã yêu cầu Ban Quản lý thu hồi quy định nói trên, vì nó đi ngược với chính sách vĩ mô của thành phố là khuyến khích người dân dùng xe điện để bảo vệ môi trường; đồng thời trái với Luật Nhà ở, Luật PCCC quy định khu để xe chung cư phải bố trí chỗ để cho cả xe động cơ và xe điện. BQL không được quyền tự ý từ chối dịch vụ thiết yếu này. Hiện chưa có quy định cấm xe điện hay sạc xe điện ở chung cư. Chưa có kết luận khoa học chính thức nào khẳng định xe điện nguy hiểm hơn xe xăng.
Câu hỏi đặt ra ở đây là có phải Ban Quản lý lạm quyền không? lo ngại về rủi ro cháy nổ của Ban Quản lý có chính đáng không? Ai là người chịu trách nhiệm nếu rủi ro cháy nổ pin xe điện? Và hơn cả, trong trường hợp như thế này thì có giải pháp nào dung hòa được tất cả, vừa đảm bảo quyền lợi của người dân, đúng luật pháp mà vẫn an toàn?
Bản thân tôi là người có người quen thân ở khu HH Linh Đàm này, cũng từng ra vào nơi đây nhiều lần nên nói một cách công tâm những lo ngại của đơn vị quản lý vận hành khu này không phải là không chính đáng. Ngay cả người dân ở đây, cũng có nhiều ý kiến đề nghị không cho để xe điện vì lo ngại an toàn cháy nổ tại một trong những tổ hợp chung cư đông đúc bậc nhất thủ đô.
Trước hết, cần nhìn thẳng vào thực tế của HH Linh Đàm. Đây không phải là một chung cư thông thường mà là một "siêu tổ hợp" với mật độ dân cư và phương tiện dày đặc, được ví như một thành phố thu nhỏ bị nén chặt. Bạn có thể hình dung, có đến 12 tòa nhà chiều cao dao động từ 35 đến 41 tầng với 10.000 căn hộ ở khu vực này!
Hạ tầng của khu đô thị này đã qua nhiều năm sử dụng (hoàn thành khoảng năm 2016), được thiết kế và xây dựng ở thời điểm mà xe điện chưa bùng nổ như hiện nay. Do đó, hệ thống điện lưới, trạm biến áp hay các phương án phòng cháy chữa cháy ban đầu có thể chưa được tính toán để gánh tải cho hàng nghìn cục pin Lithium cùng sạc một lúc. Hơn nữa, với đặc thù hầm để xe kín, thông gió hạn chế, nếu xảy ra sự cố cháy pin xe điện - loại cháy vốn dĩ rất khó dập tắt bằng phương pháp thông thường và sinh ra lượng khói độc khổng lồ – thì hậu quả sẽ là khôn lường. Trong bối cảnh trách nhiệm pháp lý đè nặng lên vai người đứng đầu đơn vị quản lý khi có tai nạn xảy ra, phản ứng "phòng thủ" của họ là điều có thể cảm thông về mặt tâm lý.
Tuy nhiên, việc thấu hiểu nỗi lo ấy không đồng nghĩa với việc chúng ta chấp nhận tư duy "quản không được thì cấm". Cấm đoán là một giải pháp cực đoan, đi ngược lại xu thế phát triển xanh của xã hội và đẩy cái khó về phía người dân. Nếu cứ vin vào lý do hạ tầng cũ để chối bỏ cái mới, chúng ta sẽ mãi dậm chân tại chỗ. Thay vì dựng lên những rào cản, bài toán đặt ra cho Ban quản lý và cư dân là làm sao để "chung sống an toàn" với xe điện.
Lời giải cho vấn đề này phải đến từ sự nỗ lực tái cấu trúc hạ tầng và siết chặt quy trình quản lý thay vì những mệnh lệnh hành chính. Giải pháp căn cơ nhất cần được thực hiện là quy hoạch lại không gian hầm xe. Thay vì để xe điện nằm xen kẽ với xe xăng, Ban quản lý cần thiết lập những khu vực chuyên biệt dành riêng cho việc sạc điện. Khu vực này phải được đặt ở những vị trí thông thoáng nhất, gần lối ra vào hoặc cửa thoát hiểm, được cách ly bằng các vách ngăn chống cháy lan và trang bị hệ thống camera giám sát nhiệt độ 24/7 cùng các thiết bị chữa cháy chuyên dụng cho pin.
Song song với giải pháp kỹ thuật là câu chuyện về trách nhiệm và chi phí. Chúng ta không thể đòi hỏi một hạ tầng an toàn tuyệt đối với mức phí quản lý rẻ mạt. Nếu cần đầu tư nâng cấp hệ thống điện, lắp đặt thiết bị cảnh báo sớm hay thuê thêm nhân sự chuyên trách trực sạc đêm, cư dân sử dụng xe điện cần sẵn sàng chia sẻ gánh nặng tài chính này thông qua việc đóng góp thêm phụ phí. Đồng thời, quy trình kiểm soát đầu vào cần được thực hiện nghiêm ngặt hơn bao giờ hết. Ban quản lý có quyền và có trách nhiệm từ chối những phương tiện đã qua "độ chế", thay đổi kết cấu pin không đảm bảo an toàn, đồng thời yêu cầu chủ xe ký cam kết chịu trách nhiệm nếu vi phạm quy định sạc.
Tôi cho rằng vụ việc tại HH Linh Đàm là một hồi chuông cảnh báo cho công tác quản lý chung cư tại các đô thị lớn. Nỗi lo cháy nổ là có thật và rất đáng sợ, nhưng nỗi sợ hãi không nên là lý do để kìm hãm sự tiến bộ. Thay vì cấm cản, hãy dùng tư duy quản lý khoa học, sự đầu tư bài bản và ý thức cộng đồng để biến những "nguy cơ" thành sự "an tâm", đảm bảo quyền lợi chính đáng cho người dân mà không đánh đổi bằng sự an toàn của cả tập thể.
