"Chiến trường" CPU 2024: AMD lật ngược thế cờ, Intel chao đảo, Qualcomm phá vỡ ranh giới

[Khôi Nguyên]

Năm 2024 chứng kiến những biến động lớn trong ngành công nghiệp CPU với hàng loạt sự kiện đáng chú ý: từ các bước tiến công nghệ tiên phong như tiến trình 2nm của TSMC, cho đến sự cạnh tranh khốc liệt trong tích hợp AI từ AMD, Intel, và Qualcomm. Đây là năm đánh dấu những thành tựu vượt bậc, nhưng cũng không ít thách thức đối với các "ông lớn" trong ngành.

Intel đối mặt với một năm khủng hoảng toàn diện​

2024 là một năm đầy sóng gió của Intel, khi hãng này chật vật trước những thách thức về cả công nghệ và tài chính. Sản phẩm chủ lực Core Ultra (Arrow Lake), từng được kỳ vọng lấy lại thị phần desktop, lại không đạt kỳ vọng. Hiệu suất gaming thua kém Ryzen 9800X3D của AMD – "CPU gaming tốt nhất năm 2024" – khiến sản phẩm này chịu nhiều chỉ trích từ các trang công nghệ lớn như Tom’s Hardware và AnandTech về hiệu năng thấp, tiêu thụ năng lượng cao, và thiếu ổn định.

Dòng CPU Lunar Lake dành cho laptop, dù mang lại một chút tia sáng với tích hợp NPU mạnh mẽ, vẫn phải đối mặt với sự cạnh tranh quyết liệt từ Snapdragon X Elite của Qualcomm và Ryzen AI 300 của AMD. Tình hình tài chính của Intel trở nên bi đát khi hãng lỗ 16,6 tỷ USD trong quý III/2024, dẫn đến việc cắt giảm 15% nhân sự và giảm đầu tư vào các dự án không mang lại lợi nhuận nhanh chóng.


Sự phụ thuộc ngày càng lớn vào TSMC trong sản xuất chip đã khiến chi phí tăng cao, trong khi các đối thủ như AMD và Apple tận dụng tối đa lợi thế từ cùng chuỗi cung ứng này. Trước áp lực khủng khiếp, CEO Pat Gelsinger đã từ chức vào cuối năm, khởi đầu cho một giai đoạn đầy thử thách khác của Intel.

AMD ghi điểm với Ryzen 9800X3D​

Năm 2024, AMD trải qua không ít thăng trầm. Dòng Ryzen 9000 Series với kiến trúc Zen 5 ban đầu bị chỉ trích vì hiệu năng không đột phá, dẫn đến biệt danh mỉa mai "Zen 5%". Tuy nhiên, AMD nhanh chóng xoay chuyển tình thế bằng Ryzen 9800X3D, trang bị công nghệ 3D V-Cache thế hệ thứ hai. Sản phẩm này được công nhận là "CPU gaming tốt nhất năm 2024", giúp AMD khôi phục danh tiếng và nâng thị phần desktop CPU lên gần 30%.

AMD cũng không ngừng mở rộng trong lĩnh vực AI. Ryzen AI 300, dòng CPU tích hợp mạnh mẽ NPU, không chỉ cạnh tranh trực tiếp với Qualcomm và Intel mà còn được đánh giá cao nhờ tính tương thích với Windows. Trong mảng trung tâm dữ liệu, AMD tiếp tục dẫn đầu với EPYC thế hệ 5, giúp hãng vượt Intel về tăng trưởng doanh thu trong lĩnh vực này.

Apple và dòng chip M4: Bước tiến vượt bậc​

Apple tiếp tục duy trì vị thế trong phân khúc chip cao cấp với dòng M4, phát triển trên tiến trình 3nm thế hệ thứ hai của TSMC. Được quảng bá là "chip nhanh nhất từng có trên máy tính cá nhân", M4 chứng minh điều này qua hiệu năng đa luồng tăng 20% và khả năng tiết kiệm năng lượng vượt trội. Các phiên bản M4 Pro và M4 Max trang bị tối đa 16 lõi CPU, 40 lõi GPU, và bộ nhớ thống nhất 128GB, trở thành lựa chọn hàng đầu cho các chuyên gia sáng tạo.

Đặc biệt, Neural Engine trên M4 đã nâng khả năng xử lý AI lên mức chưa từng có, giúp tăng tốc các tác vụ AI cục bộ như xử lý ngôn ngữ và hình ảnh. Sự tích hợp hoàn hảo giữa phần cứng và phần mềm tiếp tục là lợi thế không thể thay thế của Apple.

Qualcomm khuấy động thị trường laptop AI​

Qualcomm đã gây tiếng vang lớn khi lần đầu tiên bước chân vào thị trường PC với Snapdragon X Elite. Chip này, phát triển trên tiến trình 4nm, tích hợp NPU mạnh mẽ, tối ưu hóa cho các tác vụ AI trên Windows 11. Tuy nhiên, Qualcomm cũng đối mặt với thách thức về khả năng tương thích phần mềm khi các laptop ARM vẫn phụ thuộc vào lớp giả lập của Microsoft để chạy ứng dụng x86.

Snapdragon X Elite dù chưa đạt doanh số kỳ vọng nhưng đã đặt nền móng cho Qualcomm trong phân khúc laptop AI. Để mở rộng thị trường, Qualcomm còn giới thiệu Snapdragon X Plus, dòng chip giá rẻ hơn nhằm tiếp cận đông đảo người dùng.

TSMC khẳng định vị trí không đối thủ​

Là trung tâm của chuỗi cung ứng bán dẫn, TSMC tiếp tục dẫn đầu với tiến trình 2nm GAA và tiến trình 3nm, giúp các đối tác như Apple và AMD nâng cao hiệu suất sản phẩm. Các khoản đầu tư lớn vào nhà máy tại Đài Loan và Mỹ củng cố thêm vị thế không thể thay thế của TSMC trong ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu.

Tổng kết

Năm 2024 là năm của những bước ngoặt lớn với sự cạnh tranh khốc liệt trong ngành CPU. Trong khi Intel đối mặt với khủng hoảng, AMD và Apple ghi dấu ấn mạnh mẽ, Qualcomm đặt nền móng trong lĩnh vực laptop AI, và TSMC khẳng định vị thế số một về sản xuất bán dẫn. Đây là giai đoạn cho thấy sự chuyển mình không ngừng của ngành công nghệ, hướng tới những cải tiến đột phá hơn trong tương lai.