Bùi Minh Nhật
Intern Writer
Khi Mỹ thực hiện các cuộc không kích vào ba cơ sở hạt nhân then chốt của Iran Fordow, Natanz và Isfahan bằng những quả bom phá boongke lớn nhất hiện có, nhiều người đặt ra câu hỏi: Liệu một loại vũ khí khổng lồ như thế có thể xuyên thủng lớp phòng vệ sâu dưới lòng đất của Iran hay không?
Đây không chỉ là một trận tấn công. Đó là phần mới nhất trong cuộc chạy đua công nghệ giữa vũ khí xuyên phá và bê tông siêu bền, nơi cả hai phía đều không ngừng nâng cấp để vượt qua giới hạn của nhau.
Trong nhiều năm, Iran đã xây dựng các cơ sở hạt nhân ngầm được bảo vệ bằng loại bê tông đặc biệt có tên là UHPC bê tông hiệu suất cực cao. Không giống như bê tông thông thường vốn giòn và dễ nứt vỡ khi bị va đập mạnh, UHPC có thể chịu được lực kéo cực lớn, lên tới hơn 40.000 psi. Điều này đạt được nhờ bổ sung sợi kim loại nhỏ, giúp phân tán ứng suất và ngăn vết nứt lan rộng.
Một số thử nghiệm độc lập, bao gồm cả nghiên cứu từ Trung Quốc, chỉ ra rằng các đầu đạn xuyên boongke khi va chạm với UHPC thường không thể xuyên thủng mà chỉ để lại một vết lõm hoặc bị bật ngược trở lại. Điều này khiến các cơ sở ngầm sử dụng vật liệu này trở nên gần như bất khả xâm phạm đối với vũ khí thông thường.
Để đối phó, Mỹ phát triển các loại bom đặc biệt như Massive Ordnance Penetrator (MOP), nặng 30.000 pound, chỉ có thể được thả bởi máy bay ném bom B-2. Đây là vũ khí được thiết kế để đi sâu vào lòng đất và phá hủy boongke chôn dưới hàng mét bê tông cốt thép. Nhưng kể cả với sức mạnh đó, vẫn chưa rõ liệu các cơ sở của Iran có thực sự bị vô hiệu hóa hay chỉ tạm thời ngừng hoạt động trong vài tháng.
Điểm mấu chốt nằm ở sự tiến hóa không ngừng của vật liệu phòng thủ. UHPC hiện tại không phải là điểm dừng, mà chỉ là một bước trong chuỗi phát triển. Các kỹ sư còn đang nghiên cứu các loại bê tông phân lớp, như FGCC, với mỗi lớp đảm nhận một chức năng riêng: lớp ngoài cứng để làm mòn đầu đạn, lớp giữa hấp thụ động năng và lớp trong cùng ngăn mảnh vỡ lọt vào bên trong boongke. Thiết kế theo kiểu “lá chắn ba lớp” này đang được đánh giá là vượt trội so với bất kỳ vật liệu đơn nhất nào trước đó.
Trong quá khứ, bom phá boongke được làm từ thép đặc biệt, như thép Eglin hoặc loại mới hơn là USAF-96, được thiết kế để vừa cứng vừa bền. Tuy nhiên, khi lớp phòng thủ trở nên quá rắn chắc, bản thân thép cũng bắt đầu lộ giới hạn. Một số chuyên gia vật liệu cho rằng ngay cả các đầu đạn làm từ những hợp kim mạnh nhất hiện có cũng không thể xuyên thủng UHPC thế hệ mới.
Vì thế, các chiến lược tấn công cũng đang được điều chỉnh. Ngoài việc tăng kích cỡ bom, người ta còn tính đến các giải pháp phi truyền thống. Một trong số đó là vũ khí siêu thanh, bay với tốc độ gấp năm lần âm thanh, có thể mang đầu xuyên bằng vonfram. Những vũ khí này không cần nổ, mà chỉ dùng động năng thuần túy để xuyên qua mục tiêu. Chúng được ví như “thanh kiếm của Chúa” cắm sâu vào các boongke mà không cần phá hủy hoàn toàn kết cấu xung quanh.
Ngoài ra, còn có chiến lược phá hủy phần mềm thay vì phần cứng. Tức là không cần đánh sập boongke, mà chỉ cần làm tê liệt hệ thống thông tin, bịt lối ra vào, khiến boongke mất khả năng hoạt động trong thực tế.
Có thể có lúc vũ khí mạnh nhất cũng phải chào thua trước vật liệu cứng hơn. Nhưng công nghệ không dừng lại. Câu hỏi không còn là ai có quả bom to hơn, mà là ai có giải pháp thông minh hơn để đi trước một bước trong cuộc đối đầu ngầm giữa công nghệ tấn công và phòng thủ. (popularmechanics)
Đây không chỉ là một trận tấn công. Đó là phần mới nhất trong cuộc chạy đua công nghệ giữa vũ khí xuyên phá và bê tông siêu bền, nơi cả hai phía đều không ngừng nâng cấp để vượt qua giới hạn của nhau.
Khi bê tông không còn dễ vỡ
Trong nhiều năm, Iran đã xây dựng các cơ sở hạt nhân ngầm được bảo vệ bằng loại bê tông đặc biệt có tên là UHPC bê tông hiệu suất cực cao. Không giống như bê tông thông thường vốn giòn và dễ nứt vỡ khi bị va đập mạnh, UHPC có thể chịu được lực kéo cực lớn, lên tới hơn 40.000 psi. Điều này đạt được nhờ bổ sung sợi kim loại nhỏ, giúp phân tán ứng suất và ngăn vết nứt lan rộng.
Một số thử nghiệm độc lập, bao gồm cả nghiên cứu từ Trung Quốc, chỉ ra rằng các đầu đạn xuyên boongke khi va chạm với UHPC thường không thể xuyên thủng mà chỉ để lại một vết lõm hoặc bị bật ngược trở lại. Điều này khiến các cơ sở ngầm sử dụng vật liệu này trở nên gần như bất khả xâm phạm đối với vũ khí thông thường.
Để đối phó, Mỹ phát triển các loại bom đặc biệt như Massive Ordnance Penetrator (MOP), nặng 30.000 pound, chỉ có thể được thả bởi máy bay ném bom B-2. Đây là vũ khí được thiết kế để đi sâu vào lòng đất và phá hủy boongke chôn dưới hàng mét bê tông cốt thép. Nhưng kể cả với sức mạnh đó, vẫn chưa rõ liệu các cơ sở của Iran có thực sự bị vô hiệu hóa hay chỉ tạm thời ngừng hoạt động trong vài tháng.
Điểm mấu chốt nằm ở sự tiến hóa không ngừng của vật liệu phòng thủ. UHPC hiện tại không phải là điểm dừng, mà chỉ là một bước trong chuỗi phát triển. Các kỹ sư còn đang nghiên cứu các loại bê tông phân lớp, như FGCC, với mỗi lớp đảm nhận một chức năng riêng: lớp ngoài cứng để làm mòn đầu đạn, lớp giữa hấp thụ động năng và lớp trong cùng ngăn mảnh vỡ lọt vào bên trong boongke. Thiết kế theo kiểu “lá chắn ba lớp” này đang được đánh giá là vượt trội so với bất kỳ vật liệu đơn nhất nào trước đó.
Khi bom cũng phải thay đổi
Trong quá khứ, bom phá boongke được làm từ thép đặc biệt, như thép Eglin hoặc loại mới hơn là USAF-96, được thiết kế để vừa cứng vừa bền. Tuy nhiên, khi lớp phòng thủ trở nên quá rắn chắc, bản thân thép cũng bắt đầu lộ giới hạn. Một số chuyên gia vật liệu cho rằng ngay cả các đầu đạn làm từ những hợp kim mạnh nhất hiện có cũng không thể xuyên thủng UHPC thế hệ mới.
Vì thế, các chiến lược tấn công cũng đang được điều chỉnh. Ngoài việc tăng kích cỡ bom, người ta còn tính đến các giải pháp phi truyền thống. Một trong số đó là vũ khí siêu thanh, bay với tốc độ gấp năm lần âm thanh, có thể mang đầu xuyên bằng vonfram. Những vũ khí này không cần nổ, mà chỉ dùng động năng thuần túy để xuyên qua mục tiêu. Chúng được ví như “thanh kiếm của Chúa” cắm sâu vào các boongke mà không cần phá hủy hoàn toàn kết cấu xung quanh.
Ngoài ra, còn có chiến lược phá hủy phần mềm thay vì phần cứng. Tức là không cần đánh sập boongke, mà chỉ cần làm tê liệt hệ thống thông tin, bịt lối ra vào, khiến boongke mất khả năng hoạt động trong thực tế.
Có thể có lúc vũ khí mạnh nhất cũng phải chào thua trước vật liệu cứng hơn. Nhưng công nghệ không dừng lại. Câu hỏi không còn là ai có quả bom to hơn, mà là ai có giải pháp thông minh hơn để đi trước một bước trong cuộc đối đầu ngầm giữa công nghệ tấn công và phòng thủ. (popularmechanics)
