Checker
Writer
Trong khi nhiều nhạc sĩ và ca sĩ liên tục tuyên bố “nói không với AI” vì cho rằng nó vô hồn, thiếu cảm xúc, thì một thực tế gây choáng váng lại đang diễn ra: những ca khúc do AI tạo ra đang chiếm lĩnh các bảng xếp hạng âm nhạc lớn trên thế giới. Điều gì đang xảy ra vậy? Lần đầu tiên, những bài hát do AI tạo ra không chỉ vào bảng xếp hạng có thẩm quyền mà còn leo lên hẳn vị trí số 1 và thậm chí khiến người nghe… khóc.
Ở một góc ít ai chú ý, danh sách quyền lực của Billboard đang dần mở cửa cho một lớp ca sĩ mới - xuất hiện thầm lặng nhưng tiến lên rất nhanh, và rồi bất ngờ lên top bằng những giọng ca… nghe như bị bóp nghẹt.
Khoan đã. Mọi người bắt đầu thắc mắc: Cái gì? AI nữa ư?
Ca khúc mới nhất đứng đầu BXH nhạc đồng quê của Billboard - “Walk My Walk” - thực ra là bài hát do AI tạo ra. Và Breaking Rust, ca sĩ thể hiện, cũng hoàn toàn là AI. Dựa trên số liệu, bài hát này không chỉ leo lên số 1 mà còn trụ trong top suốt ba tuần liên tiếp. Với một “người mới”, đó đúng nghĩa là một cú nổ lớn.
Nhưng đây không phải con người. Chỉ là AI. Và Billboard nhận ra rằng số lượng ca sĩ lẫn bài hát AI trong danh sách của họ đang ngày một tăng.
Vậy quán quân này từ đâu xuất hiện?
Một ca sĩ AI khác - Xania Monet - mới chỉ ra mắt được vài tháng, nhưng những bài hát cô phát hành lại nổi như cồn. Ca khúc mới nhất “How Was I Supposed to Know?” đạt ngay hơn một triệu lượt xem trên YouTube, chưa tính TikTok hay Instagram.
Từ khi ra mắt vào mùa hè, Xania Monet đã liên tục xuất hiện trên nhiều bảng xếp hạng của Billboard, và chỉ trong chưa đầy hai tháng đã tạo ra hơn 50.000 USD.
Ca sĩ AI không mới. Hình ảnh người kỹ thuật số cũng chẳng còn xa lạ. Nhưng Xania Monet vẫn khiến người ta đặt câu hỏi: tại sao cô ấy lại thành công đến vậy?
Điều đáng nói là: nhiều người thậm chí không nhận ra giọng hát ấy là AI. Họ còn cho rằng ca khúc của cô rất hay và… chạm cảm xúc.
Không có gì quá ngạc nhiên. Nghe vài bài thôi là hiểu: chủ đề.
Giai điệu của Xania Monet không có gì quá đặc biệt, đúng với kiểu nhạc AI thường làm: bám sát xu hướng chủ lưu, tính toán bằng dữ liệu.
Giọng hát có đầy đủ các kỹ thuật như rung, chuyển tông, đổi vùng giọng… nhưng vẫn có những khoảnh khắc “sạn” = chẳng hạn ở các nốt cao, phần chỉnh giọng tự động nghe hơi “điện tử”.
Nhưng tất cả được bù lại bằng thứ AI khó làm được: cảm xúc của người thật - thông qua lời bài hát.
Hãy đọc lời ca khúc “I Asked for So Little” (tạm dịch “Tôi đâu đòi hỏi nhiều”). Nó nói về một mối quan hệ nơi một bên luôn cho đi, còn bên kia chỉ biết tránh né. Một kiểu “đau thương” rất phổ biến - chẳng lạ khi nó viral.
Hay bài “Still Didn’t Choose Me” lại xoáy sâu vào nỗi đau kinh điển: “Người tôi yêu, lại chẳng yêu tôi.” Chủ đề này đời nào lỗi thời. Tình yêu thì có thể hết, nhưng thất tình thì chẳng bao giờ thiếu người trải qua.
Và đến bản hit “How Was I Supposed to Know?” thì mọi chuyện còn đi xa hơn: không chỉ chuyện tình cảm, bài hát còn nhắc đến nỗi đau gia đình gốc – cha mẹ không biết dạy con về “tình yêu lành mạnh”, để lại tổn thương khiến đứa trẻ lớn lên nhầm lẫn giữa tình yêu thật và sự giả dối.
Không ngạc nhiên khi ca khúc này làm mạng xã hội đảo lộn, hiệu ứng lan nhanh khắp nơi.
Khác với những video AI thô sơ trước đây – méo mó, không thể nhìn gần – “How Was I Supposed to Know?” rõ ràng đã được đầu tư hơn hẳn. Và ở đoạn cuối video xuất hiện thêm khá nhiều cái tên – cho thấy phía sau nó có cả một đội ngũ.
Không lâu sau khi nổi lên, Xania Monet lập tức thu hút hàng loạt lời mời, và nhanh chóng ký hợp đồng trị giá 3 triệu USD với công ty quản lý Hallwood Media.
Với sự hậu thuẫn ấy, số lượng lẫn chất lượng bài hát của cô tăng vọt. Và việc leo top là điều không có gì khó hiểu.
Nhưng khoan, bạn nói đã xem Billboard mà không thấy?
Thật ra Xania Monet không đứng đầu Billboard Hot 100, mà đứng đầu BXH Airplay R&B dành cho người lớn – một bảng xếp hạng dựa trên tần suất phát trên radio.
Ở Mỹ, hàng trăm đài FM/AM vẫn hoạt động mạnh, mỗi ngày phát luân chuyển hàng loạt ca khúc. Billboard hợp tác với hệ thống giám sát Mediabase, dùng công nghệ “dấu vân tay âm thanh” để theo dõi từng lần phát theo giờ, theo vùng, theo đài… và tổng hợp thành bảng xếp hạng.
Điều này nghĩa là: để ca khúc của Xania Monet xuất hiện trên radio, nó phải được chọn, được biên tập và đưa vào playlist thật. Và việc cô leo top đồng nghĩa rất nhiều đài R&B đã đánh giá cao và liên tục phát bài hát đó – ngay cả khi người nghe không hề biết đó là ca sĩ AI.
Điều này khiến thành tích của cô càng độc đáo hơn. Và nó cho thấy: ở góc độ trải nghiệm thuần túy, người nghe quan tâm đến cảm xúc bài hát, chứ không phải nguồn gốc của người hát.
Nhưng điều này không có nghĩa AI đã “chạm đỉnh” trong âm nhạc.
Vì trong trường hợp của Xania Monet, AI chỉ làm giai điệu và giọng hát – còn lời bài hát 100% là của con người.
Đằng sau Xania Monet là Telisha Nikki Jones, không phải ca sĩ chuyên nghiệp, nhưng rất mê viết thơ và viết lời. Năm nay, cô thử đưa các bài thơ của mình vào Suno, chọn vài mô tả: “hát soul”, “R&B chậm”, “trống nhẹ”… rồi để AI dựng thành bài hát hoàn chỉnh.
“How Was I Supposed to Know?” là lời từ chính trải nghiệm đau thương khi cô mất cha từ nhỏ, một cảm xúc chân thật mà AI không thể “sản xuất” được.
Có thể nói: Xania Monet thành công nhờ mô hình sáng tạo AI “điểm cao”:
- con người cung cấp nội dung cốt lõi (lời, cảm xúc, chủ đề)
- AI hỗ trợ kỹ thuật (giai điệu, giọng hát)
- toàn bộ sản phẩm vẫn nguyên bản, tránh rủi ro bản quyền
- nhân vật kỹ thuật số được xây dựng theo hướng chân thành, không “làm màu”.
Vì thế, khán giả dễ xem cô như một tân binh thật hơn là một “idol ảo”.
Quan trọng nhất: bản thân bài hát đủ cảm động.
Và đây cũng chính là nghịch lý lớn nhất: khi lần đầu nghe Xania Monet, tôi biết cô là AI nên chẳng chú ý nhiều đến giọng hát, nhưng lập tức nhận ra lời bài hát mới là thứ khiến người ta dừng lại và lắng nghe.
Điều này cho thấy: AI vẫn khó vượt qua được “khoảng cách tự nhiên” của sự sáng tạo cảm xúc.
Những tầng cảm xúc tinh tế, sâu sắc – thứ chạm vào tim người nghe –
không thể được “tính toán” hay “sinh ra” bởi AI, mà vẫn phải bắt đầu từ con người.
Ở một góc ít ai chú ý, danh sách quyền lực của Billboard đang dần mở cửa cho một lớp ca sĩ mới - xuất hiện thầm lặng nhưng tiến lên rất nhanh, và rồi bất ngờ lên top bằng những giọng ca… nghe như bị bóp nghẹt.
Khoan đã. Mọi người bắt đầu thắc mắc: Cái gì? AI nữa ư?
Ca khúc mới nhất đứng đầu BXH nhạc đồng quê của Billboard - “Walk My Walk” - thực ra là bài hát do AI tạo ra. Và Breaking Rust, ca sĩ thể hiện, cũng hoàn toàn là AI. Dựa trên số liệu, bài hát này không chỉ leo lên số 1 mà còn trụ trong top suốt ba tuần liên tiếp. Với một “người mới”, đó đúng nghĩa là một cú nổ lớn.
Nhưng đây không phải con người. Chỉ là AI. Và Billboard nhận ra rằng số lượng ca sĩ lẫn bài hát AI trong danh sách của họ đang ngày một tăng.
Một ca sĩ AI khác - Xania Monet - mới chỉ ra mắt được vài tháng, nhưng những bài hát cô phát hành lại nổi như cồn. Ca khúc mới nhất “How Was I Supposed to Know?” đạt ngay hơn một triệu lượt xem trên YouTube, chưa tính TikTok hay Instagram.
Từ khi ra mắt vào mùa hè, Xania Monet đã liên tục xuất hiện trên nhiều bảng xếp hạng của Billboard, và chỉ trong chưa đầy hai tháng đã tạo ra hơn 50.000 USD.
Ca sĩ AI không mới. Hình ảnh người kỹ thuật số cũng chẳng còn xa lạ. Nhưng Xania Monet vẫn khiến người ta đặt câu hỏi: tại sao cô ấy lại thành công đến vậy?
Điều đáng nói là: nhiều người thậm chí không nhận ra giọng hát ấy là AI. Họ còn cho rằng ca khúc của cô rất hay và… chạm cảm xúc.
Không có gì quá ngạc nhiên. Nghe vài bài thôi là hiểu: chủ đề.
Giai điệu của Xania Monet không có gì quá đặc biệt, đúng với kiểu nhạc AI thường làm: bám sát xu hướng chủ lưu, tính toán bằng dữ liệu.
Giọng hát có đầy đủ các kỹ thuật như rung, chuyển tông, đổi vùng giọng… nhưng vẫn có những khoảnh khắc “sạn” = chẳng hạn ở các nốt cao, phần chỉnh giọng tự động nghe hơi “điện tử”.
Nhưng tất cả được bù lại bằng thứ AI khó làm được: cảm xúc của người thật - thông qua lời bài hát.
Hãy đọc lời ca khúc “I Asked for So Little” (tạm dịch “Tôi đâu đòi hỏi nhiều”). Nó nói về một mối quan hệ nơi một bên luôn cho đi, còn bên kia chỉ biết tránh né. Một kiểu “đau thương” rất phổ biến - chẳng lạ khi nó viral.
Hay bài “Still Didn’t Choose Me” lại xoáy sâu vào nỗi đau kinh điển: “Người tôi yêu, lại chẳng yêu tôi.” Chủ đề này đời nào lỗi thời. Tình yêu thì có thể hết, nhưng thất tình thì chẳng bao giờ thiếu người trải qua.
Và đến bản hit “How Was I Supposed to Know?” thì mọi chuyện còn đi xa hơn: không chỉ chuyện tình cảm, bài hát còn nhắc đến nỗi đau gia đình gốc – cha mẹ không biết dạy con về “tình yêu lành mạnh”, để lại tổn thương khiến đứa trẻ lớn lên nhầm lẫn giữa tình yêu thật và sự giả dối.
Không ngạc nhiên khi ca khúc này làm mạng xã hội đảo lộn, hiệu ứng lan nhanh khắp nơi.
Khác với những video AI thô sơ trước đây – méo mó, không thể nhìn gần – “How Was I Supposed to Know?” rõ ràng đã được đầu tư hơn hẳn. Và ở đoạn cuối video xuất hiện thêm khá nhiều cái tên – cho thấy phía sau nó có cả một đội ngũ.
Không lâu sau khi nổi lên, Xania Monet lập tức thu hút hàng loạt lời mời, và nhanh chóng ký hợp đồng trị giá 3 triệu USD với công ty quản lý Hallwood Media.
Với sự hậu thuẫn ấy, số lượng lẫn chất lượng bài hát của cô tăng vọt. Và việc leo top là điều không có gì khó hiểu.
Nhưng khoan, bạn nói đã xem Billboard mà không thấy?
Thật ra Xania Monet không đứng đầu Billboard Hot 100, mà đứng đầu BXH Airplay R&B dành cho người lớn – một bảng xếp hạng dựa trên tần suất phát trên radio.
Ở Mỹ, hàng trăm đài FM/AM vẫn hoạt động mạnh, mỗi ngày phát luân chuyển hàng loạt ca khúc. Billboard hợp tác với hệ thống giám sát Mediabase, dùng công nghệ “dấu vân tay âm thanh” để theo dõi từng lần phát theo giờ, theo vùng, theo đài… và tổng hợp thành bảng xếp hạng.
Điều này nghĩa là: để ca khúc của Xania Monet xuất hiện trên radio, nó phải được chọn, được biên tập và đưa vào playlist thật. Và việc cô leo top đồng nghĩa rất nhiều đài R&B đã đánh giá cao và liên tục phát bài hát đó – ngay cả khi người nghe không hề biết đó là ca sĩ AI.
Điều này khiến thành tích của cô càng độc đáo hơn. Và nó cho thấy: ở góc độ trải nghiệm thuần túy, người nghe quan tâm đến cảm xúc bài hát, chứ không phải nguồn gốc của người hát.
Nhưng điều này không có nghĩa AI đã “chạm đỉnh” trong âm nhạc.
Vì trong trường hợp của Xania Monet, AI chỉ làm giai điệu và giọng hát – còn lời bài hát 100% là của con người.
Đằng sau Xania Monet là Telisha Nikki Jones, không phải ca sĩ chuyên nghiệp, nhưng rất mê viết thơ và viết lời. Năm nay, cô thử đưa các bài thơ của mình vào Suno, chọn vài mô tả: “hát soul”, “R&B chậm”, “trống nhẹ”… rồi để AI dựng thành bài hát hoàn chỉnh.
“How Was I Supposed to Know?” là lời từ chính trải nghiệm đau thương khi cô mất cha từ nhỏ, một cảm xúc chân thật mà AI không thể “sản xuất” được.
Có thể nói: Xania Monet thành công nhờ mô hình sáng tạo AI “điểm cao”:
- con người cung cấp nội dung cốt lõi (lời, cảm xúc, chủ đề)
- AI hỗ trợ kỹ thuật (giai điệu, giọng hát)
- toàn bộ sản phẩm vẫn nguyên bản, tránh rủi ro bản quyền
- nhân vật kỹ thuật số được xây dựng theo hướng chân thành, không “làm màu”.
Vì thế, khán giả dễ xem cô như một tân binh thật hơn là một “idol ảo”.
Quan trọng nhất: bản thân bài hát đủ cảm động.
Và đây cũng chính là nghịch lý lớn nhất: khi lần đầu nghe Xania Monet, tôi biết cô là AI nên chẳng chú ý nhiều đến giọng hát, nhưng lập tức nhận ra lời bài hát mới là thứ khiến người ta dừng lại và lắng nghe.
Điều này cho thấy: AI vẫn khó vượt qua được “khoảng cách tự nhiên” của sự sáng tạo cảm xúc.
Những tầng cảm xúc tinh tế, sâu sắc – thứ chạm vào tim người nghe –
không thể được “tính toán” hay “sinh ra” bởi AI, mà vẫn phải bắt đầu từ con người.
