Trương Quang
Writer
Google mở cửa công nghệ AI y tế mạnh mẽ
Google vừa đưa ra một quyết định gây bất ngờ nhưng rất đáng giá: họ công bố mã nguồn mở cho hai mô hình AI y tế mạnh mẽ, MedGemma và MedSigLIP. Đây không phải là các chatbot trả lời linh tinh. Chúng là những “bác sĩ kỹ thuật số” thực thụ, có thể hiểu văn bản y khoa, đọc phim X-quang, và thậm chí giúp phát hiện bệnh mà con người có thể bỏ sót.
MedGemma có hai phiên bản: một “ông lớn” 27B xử lý cả văn bản lẫn hình ảnh, và một phiên bản nhỏ gọn hơn 4B nhưng vẫn đạt độ chính xác cao. Trong bài kiểm tra kiến thức y khoa chuẩn (MedQA), bản 27B đạt 87,7%, trong khi bản 4B khiêm tốn hơn nhưng vẫn chạm mức 64,4%, tốt hơn nhiều đối thủ cùng kích cỡ.
Quan trọng hơn cả là khi các bác sĩ X-quang Hoa Kỳ đánh giá các báo cáo mà MedGemma viết, họ cho rằng độ chính xác của nó đạt 81%. Với một mô hình AI nhỏ, nhẹ và miễn phí, đó là con số gây kinh ngạc.
Không chỉ thông minh, mà còn dễ dùng, dễ triển khai
Google không chỉ tung ra AI “cơ bắp”, họ còn nghĩ đến cách mà bệnh viện có thể sử dụng thực sự. MedSigLIP là một ví dụ điển hình: chỉ có 400 triệu tham số, nhỏ gọn hơn nhiều so với các mô hình AI khổng lồ ngày nay, nhưng lại được huấn luyện cực kỳ bài bản với hình ảnh y tế như X-quang ngực, tiêu bản mô, ảnh da liễu, và quét mắt.Điều đặc biệt ở MedSigLIP là nó kết nối hình ảnh và văn bản. Khi bạn cho nó xem một phim X-quang và hỏi “có ca nào tương tự không?”, nó không chỉ so hình, mà còn hiểu nội dung y khoa đằng sau. Như một bác sĩ thực thụ, chứ không đơn thuần là nhận diện hình dạng.
Tại Ấn Độ, Tap Health cho biết MedGemma không chỉ giỏi, mà còn “ý thức được” khi nào cần thận trọng với bối cảnh lâm sàng. Khác với nhiều AI đa năng hay... “chém gió”, MedGemma dường như biết lúc nào nên dừng lại để bác sĩ quyết định.
Ngành y không giống công nghệ tiêu dùng. Một AI không thể đột ngột thay đổi cách hành xử chỉ vì có bản cập nhật mới. Bệnh viện cần đảm bảo dữ liệu bệnh nhân được bảo mật tuyệt đối. Nhà nghiên cứu cần kiểm soát được thuật toán. Nhà phát triển cần linh hoạt để điều chỉnh theo bệnh lý địa phương.
Google hiểu điều đó. Họ không bán API đắt tiền, mà cho phép tải về, tùy chỉnh và chạy trên hệ thống riêng. Các mô hình được tối ưu để chạy trên GPU đơn, và thậm chí có phiên bản hoạt động được trên thiết bị di động.
Với việc mở mã nguồn, các trường y, bệnh viện vùng sâu vùng xa hay các tổ chức phi lợi nhuận đều có thể tiếp cận công nghệ ngang tầm với các tập đoàn lớn. Đó không chỉ là dân chủ hóa AI, mà là trao công cụ sống còn cho những nơi cần nó nhất.
Vẫn cần bác sĩ, nhưng AI là trợ lý lý tưởng
Google rất rõ ràng: MedGemma và MedSigLIP không phải để thay thế bác sĩ. Chúng chỉ là công cụ, và mọi đầu ra đều cần có kiểm chứng, giám sát và xác nhận lâm sàng.Nhưng trong một thế giới y tế đang thiếu bác sĩ, quá tải bệnh nhân và bị áp lực phải tiết kiệm, AI như MedGemma có thể là bàn tay phụ tuyệt vời. Nó không mệt mỏi, không chủ quan, không bỏ sót dữ liệu. Và quan trọng nhất, nó có thể giúp đưa công nghệ y tế hiện đại đến tận những nơi tưởng chừng không thể.
Bạn nghĩ sao nếu một trạm y tế ở miền núi cũng có thể phát hiện viêm phổi sớm chỉ nhờ một điện thoại có AI? Liệu Việt Nam có nên là nước đi đầu thử nghiệm những công nghệ này?
