4 nhóm người nên hạn chế ăn bưởi

[myle.vnreview]

Bưởi từ lâu đã được coi là một loại "trái cây quốc dân". Tuy nhiên, dù rất tốt nhưng bưởi lại không phải là lựa chọn phù hợp với mọi người.

Bưởi từ lâu đã được coi là một loại "trái cây quốc dân" bởi hương vị thanh mát, chua ngọt hấp dẫn và những lợi ích mà nó mang lại cho sức khỏe.​

Bưởi là một nguồn dinh dưỡng tự nhiên, mang lại nhiều lợi ích sức khỏe:

• Tăng cường miễn dịch: Bưởi là nguồn cung cấp vitamin C dồi dào, một chất chống oxy hóa mạnh mẽ giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương và tăng cường hệ miễn dịch, giúp chống lại các bệnh nhiễm trùng thông thường.
• Hỗ trợ giảm cân: Với hàm lượng calo thấp và nhiều chất xơ, bưởi giúp cảm thấy no lâu hơn, từ đó giảm cảm giác thèm ăn và hỗ trợ hiệu quả cho quá trình kiểm soát cân nặng.
• Tốt cho tim mạch: Các nghiên cứu cho thấy bưởi có thể giúp giảm mức cholesterol xấu (LDL) và triglyceride, nhờ đó giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Kali trong bưởi cũng giúp điều hòa huyết áp, bảo vệ tim mạch.
• Chống oxy hóa: Bưởi chứa nhiều chất chống oxy hóa như flavonoid và lycopene, giúp bảo vệ cơ thể khỏi các gốc tự do, làm chậm quá trình lão hóa và giảm nguy cơ mắc một số bệnh mạn tính.

Nhóm người nên hạn chế ăn quả bưởi​

Mặc dù có nhiều lợi ích nhưng bưởi lại có thể gây ra những tương tác bất lợi, ảnh hưởng đến sức khỏe, thậm chí gây nguy hiểm cho một số nhóm người. Việc hiểu rõ những lưu ý này sẽ giúp bạn tận dụng tối đa lợi ích từ bưởi một cách an toàn nhất.

Người đang dùng một số loại thuốc

Đây là nhóm người cần đặc biệt cẩn trọng khi ăn bưởi. Trong bưởi có chứa một hoạt chất gọi là furanocoumarins. Hoạt chất này có thể ức chế một loại enzyme quan trọng trong ruột non và gan, gọi là CYP3A4. Enzyme này có nhiệm vụ chuyển hóa nhiều loại thuốc, giúp cơ thể hấp thụ và đào thải chúng một cách hiệu quả.

Khi enzyme CYP3A4 bị ức chế, nồng độ thuốc trong máu sẽ tăng lên bất thường, dẫn đến tình trạng quá liều, gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng. Mặc dù các loại nước ép từ bưởi chùm, cam Seville và một số loại bưởi khác có thể gây ra tương tác này nhưng bưởi chùm (Grapefruit) là loại có tương tác thuốc mạnh nhất. Bưởi chùm thuộc chi Cam chanh và được trồng để thu hoạch quả. Grapefruit có nguồn gốc từ Barbados và quả có vỏ mỏng, bóng, màu cam hoặc đỏ, có giá trị dinh dưỡng cao, rất tốt cho sức khỏe.

Các loại thuốc thường bị ảnh hưởng bởi bưởi bao gồm:

• Thuốc statin (dùng để giảm cholesterol) như atorvastatin (Lipitor) và simvastatin (Zocor). Nồng độ thuốc tăng cao có thể gây tổn thương gan và đau cơ.
• Thuốc điều trị huyết áp thuộc nhóm chẹn kênh canxi như nifedipine (Procardia) và amlodipine (Norvasc). Việc kết hợp bưởi với các loại thuốc này có thể làm huyết áp tụt quá mức.
• Thuốc chống loạn nhịp tim như amiodarone.
• Thuốc ức chế miễn dịch (dành cho người cấy ghép nội tạng) như cyclosporine.

Hình ảnh bưởi da xanh Pomelo của Việt Nam (bên trái) và bưởi chùm Grapefruit (bên phải) chưa trồng được ở nước ta.​

Vì Việt Nam chưa trồng được bưởi chùm (Grapefruit) do khí hậu không phù hợp nên mọi người vẫn ăn được 2-3 múi bưởi/ ngày đối với các loại bưởi trồng trong nước. Để đảm bảo an toàn, người đang dùng thuốc nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ về tương tác giữa bưởi và loại thuốc mình đang sử dụng.

Người có vấn đề về dạ dày và đường tiêu hóa

Bưởi có tính acid cao, đặc biệt khi ăn vào lúc đói. Đối với những người có tiền sử viêm loét dạ dày, trào ngược acid hoặc các vấn đề tiêu hóa nhạy cảm, việc ăn bưởi có thể làm tăng tiết acid, gây ra các triệu chứng khó chịu như ợ nóng, đau dạ dày và buồn nôn.

Bưởi có tính acid tự nhiên, do đó những người có vấn đề về dạ dày nên hạn chế ăn khi đói. Để giảm thiểu tác động này, người có vấn đề về dạ dày có thể ăn bưởi sau bữa ăn và không nên ăn quá nhiều cùng một lúc.

Người có bệnh lý về thận nên hạn chế ăn bưởi

Kali là một khoáng chất cần thiết cho cơ thể, nhưng đối với người mắc bệnh thận, chức năng thận suy giảm khiến việc đào thải kali ra khỏi cơ thể trở nên khó khăn. Bưởi lại là một loại trái cây giàu kali.

Việc tích tụ quá nhiều kali trong máu có thể dẫn đến chứng tăng kali máu, gây ra các vấn đề nghiêm trọng cho tim mạch như rối loạn nhịp tim. Do đó, bệnh nhân suy thận mạn tính hoặc đang điều trị lọc máu nên hạn chế hoặc tránh ăn bưởi để kiểm soát nồng độ kali trong cơ thể.

Người chuẩn bị phẫu thuật

Các bác sĩ thường khuyên bệnh nhân ngưng ăn bưởi ít nhất vài ngày trước khi phẫu thuật. Tương tự như tương tác thuốc, bưởi có thể ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa của một số loại thuốc mê và thuốc giảm đau được sử dụng trong phẫu thuật. Điều này có thể gây ra những biến chứng không mong muốn và làm tăng nguy cơ chảy máu sau mổ.

Có những báo cáo về dị ứng cam quýt nhưng tình trạng này được coi là không phổ biến. Dị ứng bưởi ít có khả năng xảy ra nhưng nếu bạn bị dị ứng cam quýt thì cũng nên tránh ăn bưởi. Bệnh nhân suy thận, suy tim nên hỏi thêm ý kiến của bác sĩ khi ăn bưởi, các loại quả chín và rau củ nói chung.

Bưởi là một loại trái cây tuyệt vời để bổ sung vào thực đơn hàng ngày nhưng việc sử dụng đúng cách và an toàn là yếu tố quan trọng để tận dụng tối đa những lợi ích mà nó mang lại. Hãy thận trọng khi sử dụng bưởi thường xuyên và tốt nhất là tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

Bài viết của PGS.TS.BS Nguyễn Thị Lâm - nguyên Phó viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia

Nguồn: báo Sức Khỏe Đời Sống​