Gần 90 năm trước, một nhà vật lý vô danh đã nhen nhóm ý tưởng về loại năng lượng có thể thay đổi tương lai nhân loại. Và bây giờ, ông đang được ghi nhận một cách xứng đáng.
Từ lâu, giới khoa học đã biết rằng hợp nhất hai đồng vị nặng của hydro - deuterium và tritium - có thể tạo ra nguồn năng lượng khổng lồ. Đây chính là nguyên lý mà các nhà nghiên cứu đang theo đuổi trong Dự án ITER (Lò phản ứng nhiệt hạch quốc tế) đặt tại miền Nam nước Pháp, kỳ vọng sẽ trở thành lò phản ứng hiện đại nhất thế giới vào những năm 2030.
Tuy nhiên, ai là người đầu tiên nảy ra ý tưởng dùng cặp nhiên liệu này? Trước đây, nhiều người tin rằng nhà vật lý Mỹ Emil Konopinski, một thành viên trong Dự án Manhattan chế tạo bom nguyên tử, là người đầu tiên đề cập đến tiềm năng của phản ứng DT (deuterium-tritium). Nhưng mới đây, hai nhà khoa học Mark Chadwick và Mark Paris từ Phòng thí nghiệm Los Alamos đã phát hiện ra một bài báo bị lãng quên từ năm 1938, viết bởi nhà vật lý ít tên tuổi Arthur Ruhlig, mới là người đầu tiên thực sự đặt nền móng cho ý tưởng này.
Trong bài báo đó, Ruhlig mô tả một thí nghiệm mà ông tiến hành nhằm tìm hiểu các phản ứng giữa các hạt nhân deuterium. Đáng chú ý, ông đã suy đoán rằng phản ứng giữa deuterium và tritium có thể tạo ra các proton năng lượng cao, dấu hiệu cho thấy ông đã sớm nhận ra tiềm năng to lớn của phản ứng nhiệt hạch này. Dù bài báo ít được trích dẫn, nhưng nó hé lộ rằng ý tưởng về hợp nhất DT đã xuất hiện từ trước Thế chiến II.
Điều thú vị là Ruhlig và Konopinski từng là bạn học tại Đại học Michigan, cùng được hướng dẫn bởi nhà vật lý nổi tiếng George Uhlenbeck. Nhận thấy tầm quan trọng bị lãng quên của Ruhlig, nhóm nghiên cứu đã tái hiện lại thí nghiệm năm xưa của ông bằng công nghệ hiện đại tại Đại học Duke và thu được kết quả cho thấy dự đoán của ông hoàn toàn có cơ sở.
Dù tỷ lệ phản ứng không mạnh như ước tính ban đầu của Ruhlig, nhưng thí nghiệm tái hiện đã chứng minh rằng ông là người đầu tiên có cái nhìn đúng đắn về tiềm năng của nhiên liệu DT trong hợp nhất hạt nhân. “Chúng tôi tự hào khi đưa tên tuổi Arthur Ruhlig trở lại lịch sử như một người đóng góp tiên phong cho nghiên cứu năng lượng sạch của nhân loại,” Chadwick chia sẻ. (popularmechanics)
Từ lâu, giới khoa học đã biết rằng hợp nhất hai đồng vị nặng của hydro - deuterium và tritium - có thể tạo ra nguồn năng lượng khổng lồ. Đây chính là nguyên lý mà các nhà nghiên cứu đang theo đuổi trong Dự án ITER (Lò phản ứng nhiệt hạch quốc tế) đặt tại miền Nam nước Pháp, kỳ vọng sẽ trở thành lò phản ứng hiện đại nhất thế giới vào những năm 2030.
Tuy nhiên, ai là người đầu tiên nảy ra ý tưởng dùng cặp nhiên liệu này? Trước đây, nhiều người tin rằng nhà vật lý Mỹ Emil Konopinski, một thành viên trong Dự án Manhattan chế tạo bom nguyên tử, là người đầu tiên đề cập đến tiềm năng của phản ứng DT (deuterium-tritium). Nhưng mới đây, hai nhà khoa học Mark Chadwick và Mark Paris từ Phòng thí nghiệm Los Alamos đã phát hiện ra một bài báo bị lãng quên từ năm 1938, viết bởi nhà vật lý ít tên tuổi Arthur Ruhlig, mới là người đầu tiên thực sự đặt nền móng cho ý tưởng này.
Trong bài báo đó, Ruhlig mô tả một thí nghiệm mà ông tiến hành nhằm tìm hiểu các phản ứng giữa các hạt nhân deuterium. Đáng chú ý, ông đã suy đoán rằng phản ứng giữa deuterium và tritium có thể tạo ra các proton năng lượng cao, dấu hiệu cho thấy ông đã sớm nhận ra tiềm năng to lớn của phản ứng nhiệt hạch này. Dù bài báo ít được trích dẫn, nhưng nó hé lộ rằng ý tưởng về hợp nhất DT đã xuất hiện từ trước Thế chiến II.
Điều thú vị là Ruhlig và Konopinski từng là bạn học tại Đại học Michigan, cùng được hướng dẫn bởi nhà vật lý nổi tiếng George Uhlenbeck. Nhận thấy tầm quan trọng bị lãng quên của Ruhlig, nhóm nghiên cứu đã tái hiện lại thí nghiệm năm xưa của ông bằng công nghệ hiện đại tại Đại học Duke và thu được kết quả cho thấy dự đoán của ông hoàn toàn có cơ sở.
Dù tỷ lệ phản ứng không mạnh như ước tính ban đầu của Ruhlig, nhưng thí nghiệm tái hiện đã chứng minh rằng ông là người đầu tiên có cái nhìn đúng đắn về tiềm năng của nhiên liệu DT trong hợp nhất hạt nhân. “Chúng tôi tự hào khi đưa tên tuổi Arthur Ruhlig trở lại lịch sử như một người đóng góp tiên phong cho nghiên cứu năng lượng sạch của nhân loại,” Chadwick chia sẻ. (popularmechanics)
