Trong cuộc cạnh tranh khốc liệt định hình lại bản đồ công nghệ toàn cầu, hai nhân vật gốc Hoa đang đứng ở hai đầu chiến tuyến của ngành bán dẫn: Jensen Huang của Nvidia và Lisa Su của AMD. Điều thú vị là họ có quan hệ họ hàng xa, nhưng trong cuộc đua chip trị giá hàng nghìn tỷ đô la này, tình thân nhường chỗ cho quyết tâm và tầm nhìn chiến lược.
Ngày 4/11, AMD công bố báo cáo tài chính quý ba năm tài chính 2025, ghi nhận doanh thu 9,246 tỷ đô la, tăng 36 phần trăm so với cùng kỳ năm trước, đạt mức cao kỷ lục. Lợi nhuận gộp và dòng tiền tự do đều lập đỉnh mới, đánh dấu bảy lần phá kỷ lục trong cùng một báo cáo. Thị trường hiểu thông điệp rõ ràng: cuộc chơi điện toán AI, vốn lâu nay do Nvidia thống trị, đang có một đối thủ xứng tầm.
Lisa Su, Tổng giám đốc điều hành AMD, tuyên bố trong cuộc họp công bố kết quả: “Hiệu suất vượt trội này đến từ nhu cầu mạnh mẽ đối với bộ xử lý EPYC, Ryzen và bộ tăng tốc AI Instinct.” Lời nói ấy vang vọng như một chương mới trong hành trình hồi sinh kỳ diệu của AMD, công ty từng bên bờ vực phá sản chỉ một thập kỷ trước.
Từ vực sâu đến đỉnh cao
Khi Lisa Su đảm nhiệm vị trí lãnh đạo năm 2014, AMD đang kiệt quệ. Giá cổ phiếu rơi xuống ba đô la, doanh thu sụt giảm gần 40 phần trăm, thị phần CPU mất hai phần ba và mảng chip máy chủ gần như biến mất. Công ty buộc phải sa thải nhân viên, bán trụ sở rồi thuê lại. “AMD sẽ không bao giờ trở lại,” CEO của Intel từng nói khi ấy.
Nhưng Su không chọn lối rẽ an toàn. Bà từ chối ý tưởng chuyển hướng sang chip di động, khẳng định AMD phải giữ niềm tin vào thế mạnh cốt lõi: điện toán hiệu năng cao. “Chúng ta có thể tạo ra sản phẩm tốt nhất,” bà nói trong ngày làm việc thứ hai tại công ty. Chiến lược được xác định: tập trung vào hiệu suất, niềm tin khách hàng và tái cấu trúc tổ chức.
Trong điều kiện tài chính eo hẹp, Su dồn toàn bộ nguồn lực cho dự án Zen, kiến trúc chip mới đầy tham vọng với mục tiêu tăng 40 phần trăm hiệu suất. Ba năm sau, bộ xử lý Ryzen ra đời, đưa AMD trở lại sân khấu lớn với giá thành chỉ bằng một nửa Intel mà hiệu năng tương đương. Tên tuổi “Su Ma” lan khắp giới công nghệ.
Năm 2022, giá trị vốn hóa thị trường của AMD lần đầu tiên vượt Intel, đạt 197,7 tỷ đô la. Đến nay, con số ấy đã gấp đôi. Trong mười năm, cổ phiếu công ty tăng hơn 60 lần. Nhà sử học Chris Miller, tác giả “Chip War,” gọi đây là “một trong những cuộc hồi sinh vĩ đại nhất trong lịch sử kinh doanh hiện đại”.
Người thách thức Jensen Huang
Dưới thời Lisa Su, AMD không chỉ trở lại, mà còn trở thành đối trọng thực sự của Nvidia. Cả hai công ty đều do người gốc Hoa dẫn dắt, cả hai đều là biểu tượng của sức mạnh công nghệ Mỹ, và cả hai đều mang trong mình câu chuyện nhập cư, kiên định và trí tuệ kỹ thuật.
Sự bùng nổ của ChatGPT đã đẩy Nvidia lên đỉnh cao nghìn tỷ đô la. AMD không đứng ngoài cuộc. Năm ngoái, Lisa Su công bố chiến lược “AI + Data Center Accelerator,” đặt mục tiêu giành lại phần thị trường GPU trung tâm dữ liệu mà Nvidia gần như độc quyền. Bà dự đoán thị trường máy gia tốc AI sẽ đạt 150 tỷ đô la vào năm 2027, tăng trưởng trung bình 50 phần trăm mỗi năm. “Đây là cơ hội lớn nhất của chúng tôi trong nhiều năm tới,” bà nhấn mạnh.
Một thỏa thuận quan trọng vừa được ký với OpenAI: công ty này sẽ triển khai GPU AMD Instinct tổng công suất sáu gigawatt, với đợt giao hàng đầu tiên vào nửa cuối năm 2026. Đổi lại, OpenAI có thể mua khoảng 10 phần trăm cổ phần của AMD, tùy theo tiến độ hợp tác. Jensen Huang gọi đây là “một bước đi sáng tạo,” nhưng cũng không giấu sự ngạc nhiên: “Họ từ bỏ cổ phần trước khi sản phẩm ra mắt, đó là một canh bạc thông minh.”
Oracle cũng đặt hàng 50.000 GPU AMD MI450, dự kiến giao trong quý ba năm 2026. Những con số này chứng tỏ AMD đang từng bước chen chân vào lãnh địa mà Nvidia thống trị suốt gần một thập kỷ.
Lisa Su không mấy quan tâm đến cách truyền thông mô tả cuộc đối đầu này như “cuộc chiến họ hàng”. Bà nói: “Đây không phải điều chúng ta nên tập trung vào.” Tuy nhiên, trong một hội nghị gần đây, bà vẫn dành lời kính trọng cho đối thủ: “Anh ấy đã xây dựng một công ty tuyệt vời.”
Kiên định và thực dụng
Sinh năm 1969 tại Đài Loan, Lisa Su di cư sang Mỹ khi ba tuổi. Cô lớn lên tại Queens, New York, trong một gia đình đề cao kỷ luật và sự kiên trì. Cha cô là nhà thống kê, mẹ cô là kế toán viên. Năm 17 tuổi, cô vào học ngành kỹ thuật điện tại MIT, sau đó nhận bằng tiến sĩ và làm việc cho Texas Instruments, IBM và Freescale.
Tại IBM, Su đóng góp cho công nghệ chip đồng, giúp tăng 20 phần trăm tốc độ xử lý. Năm 1999, cô trở thành trợ lý kỹ thuật cho CEO Lou Gerstner, người từng nhận xét cô là “một người phá vỡ khuôn mẫu”.
Su tự nhận mình là người “siêu lạc quan thực dụng,” tin rằng công nghệ có thể thay đổi thế giới nếu được phát triển đúng hướng. Trong các cuộc họp, bà yêu cầu mọi kế hoạch phải cụ thể, có thể đo lường và triển khai trong vòng 30 phút thảo luận. “Không có phép màu trong ngành chip,” bà nói, “chỉ có kỹ thuật, nhân tài và thực thi.”
Từ kỹ sư đến kiến trúc sư của kỷ nguyên AI
Lisa Su tin rằng trí tuệ nhân tạo là bước ngoặt mang tính thế hệ. “AI sẽ giải phóng con người khỏi công việc lặp lại và giải quyết những vấn đề phức tạp,” bà nói. “Nếu AI có thể rút ngắn quá trình thiết kế chip từ ba năm xuống sáu tháng, tác động đó sẽ là cách mạng.”
Su định vị AMD là “cực thứ hai” trong cơ sở hạ tầng AI, một lựa chọn mở và linh hoạt đối lập với hệ sinh thái khép kín của Nvidia. “Thị trường thuộc về nhà đầu tư,” bà nói, “nhưng công ty thuộc về sản phẩm của chính mình.”
Từ một kỹ sư khiêm tốn đến người dẫn dắt cuộc cách mạng chip toàn cầu, Lisa Su không chỉ là biểu tượng của năng lực và bản lĩnh, mà còn là minh chứng rằng trong thế giới công nghệ, sự điềm tĩnh đôi khi mạnh mẽ hơn cả tham vọng.
Ngày 4/11, AMD công bố báo cáo tài chính quý ba năm tài chính 2025, ghi nhận doanh thu 9,246 tỷ đô la, tăng 36 phần trăm so với cùng kỳ năm trước, đạt mức cao kỷ lục. Lợi nhuận gộp và dòng tiền tự do đều lập đỉnh mới, đánh dấu bảy lần phá kỷ lục trong cùng một báo cáo. Thị trường hiểu thông điệp rõ ràng: cuộc chơi điện toán AI, vốn lâu nay do Nvidia thống trị, đang có một đối thủ xứng tầm.
Lisa Su, Tổng giám đốc điều hành AMD, tuyên bố trong cuộc họp công bố kết quả: “Hiệu suất vượt trội này đến từ nhu cầu mạnh mẽ đối với bộ xử lý EPYC, Ryzen và bộ tăng tốc AI Instinct.” Lời nói ấy vang vọng như một chương mới trong hành trình hồi sinh kỳ diệu của AMD, công ty từng bên bờ vực phá sản chỉ một thập kỷ trước.
Từ vực sâu đến đỉnh cao
Khi Lisa Su đảm nhiệm vị trí lãnh đạo năm 2014, AMD đang kiệt quệ. Giá cổ phiếu rơi xuống ba đô la, doanh thu sụt giảm gần 40 phần trăm, thị phần CPU mất hai phần ba và mảng chip máy chủ gần như biến mất. Công ty buộc phải sa thải nhân viên, bán trụ sở rồi thuê lại. “AMD sẽ không bao giờ trở lại,” CEO của Intel từng nói khi ấy.
Nhưng Su không chọn lối rẽ an toàn. Bà từ chối ý tưởng chuyển hướng sang chip di động, khẳng định AMD phải giữ niềm tin vào thế mạnh cốt lõi: điện toán hiệu năng cao. “Chúng ta có thể tạo ra sản phẩm tốt nhất,” bà nói trong ngày làm việc thứ hai tại công ty. Chiến lược được xác định: tập trung vào hiệu suất, niềm tin khách hàng và tái cấu trúc tổ chức.
Trong điều kiện tài chính eo hẹp, Su dồn toàn bộ nguồn lực cho dự án Zen, kiến trúc chip mới đầy tham vọng với mục tiêu tăng 40 phần trăm hiệu suất. Ba năm sau, bộ xử lý Ryzen ra đời, đưa AMD trở lại sân khấu lớn với giá thành chỉ bằng một nửa Intel mà hiệu năng tương đương. Tên tuổi “Su Ma” lan khắp giới công nghệ.
Năm 2022, giá trị vốn hóa thị trường của AMD lần đầu tiên vượt Intel, đạt 197,7 tỷ đô la. Đến nay, con số ấy đã gấp đôi. Trong mười năm, cổ phiếu công ty tăng hơn 60 lần. Nhà sử học Chris Miller, tác giả “Chip War,” gọi đây là “một trong những cuộc hồi sinh vĩ đại nhất trong lịch sử kinh doanh hiện đại”.
Người thách thức Jensen Huang
Dưới thời Lisa Su, AMD không chỉ trở lại, mà còn trở thành đối trọng thực sự của Nvidia. Cả hai công ty đều do người gốc Hoa dẫn dắt, cả hai đều là biểu tượng của sức mạnh công nghệ Mỹ, và cả hai đều mang trong mình câu chuyện nhập cư, kiên định và trí tuệ kỹ thuật.
Sự bùng nổ của ChatGPT đã đẩy Nvidia lên đỉnh cao nghìn tỷ đô la. AMD không đứng ngoài cuộc. Năm ngoái, Lisa Su công bố chiến lược “AI + Data Center Accelerator,” đặt mục tiêu giành lại phần thị trường GPU trung tâm dữ liệu mà Nvidia gần như độc quyền. Bà dự đoán thị trường máy gia tốc AI sẽ đạt 150 tỷ đô la vào năm 2027, tăng trưởng trung bình 50 phần trăm mỗi năm. “Đây là cơ hội lớn nhất của chúng tôi trong nhiều năm tới,” bà nhấn mạnh.
Một thỏa thuận quan trọng vừa được ký với OpenAI: công ty này sẽ triển khai GPU AMD Instinct tổng công suất sáu gigawatt, với đợt giao hàng đầu tiên vào nửa cuối năm 2026. Đổi lại, OpenAI có thể mua khoảng 10 phần trăm cổ phần của AMD, tùy theo tiến độ hợp tác. Jensen Huang gọi đây là “một bước đi sáng tạo,” nhưng cũng không giấu sự ngạc nhiên: “Họ từ bỏ cổ phần trước khi sản phẩm ra mắt, đó là một canh bạc thông minh.”
Oracle cũng đặt hàng 50.000 GPU AMD MI450, dự kiến giao trong quý ba năm 2026. Những con số này chứng tỏ AMD đang từng bước chen chân vào lãnh địa mà Nvidia thống trị suốt gần một thập kỷ.
Lisa Su không mấy quan tâm đến cách truyền thông mô tả cuộc đối đầu này như “cuộc chiến họ hàng”. Bà nói: “Đây không phải điều chúng ta nên tập trung vào.” Tuy nhiên, trong một hội nghị gần đây, bà vẫn dành lời kính trọng cho đối thủ: “Anh ấy đã xây dựng một công ty tuyệt vời.”
Kiên định và thực dụng
Sinh năm 1969 tại Đài Loan, Lisa Su di cư sang Mỹ khi ba tuổi. Cô lớn lên tại Queens, New York, trong một gia đình đề cao kỷ luật và sự kiên trì. Cha cô là nhà thống kê, mẹ cô là kế toán viên. Năm 17 tuổi, cô vào học ngành kỹ thuật điện tại MIT, sau đó nhận bằng tiến sĩ và làm việc cho Texas Instruments, IBM và Freescale.
Tại IBM, Su đóng góp cho công nghệ chip đồng, giúp tăng 20 phần trăm tốc độ xử lý. Năm 1999, cô trở thành trợ lý kỹ thuật cho CEO Lou Gerstner, người từng nhận xét cô là “một người phá vỡ khuôn mẫu”.
Su tự nhận mình là người “siêu lạc quan thực dụng,” tin rằng công nghệ có thể thay đổi thế giới nếu được phát triển đúng hướng. Trong các cuộc họp, bà yêu cầu mọi kế hoạch phải cụ thể, có thể đo lường và triển khai trong vòng 30 phút thảo luận. “Không có phép màu trong ngành chip,” bà nói, “chỉ có kỹ thuật, nhân tài và thực thi.”
Từ kỹ sư đến kiến trúc sư của kỷ nguyên AI
Lisa Su tin rằng trí tuệ nhân tạo là bước ngoặt mang tính thế hệ. “AI sẽ giải phóng con người khỏi công việc lặp lại và giải quyết những vấn đề phức tạp,” bà nói. “Nếu AI có thể rút ngắn quá trình thiết kế chip từ ba năm xuống sáu tháng, tác động đó sẽ là cách mạng.”
Su định vị AMD là “cực thứ hai” trong cơ sở hạ tầng AI, một lựa chọn mở và linh hoạt đối lập với hệ sinh thái khép kín của Nvidia. “Thị trường thuộc về nhà đầu tư,” bà nói, “nhưng công ty thuộc về sản phẩm của chính mình.”
Từ một kỹ sư khiêm tốn đến người dẫn dắt cuộc cách mạng chip toàn cầu, Lisa Su không chỉ là biểu tượng của năng lực và bản lĩnh, mà còn là minh chứng rằng trong thế giới công nghệ, sự điềm tĩnh đôi khi mạnh mẽ hơn cả tham vọng.
